Bùi Thị Thanh Thủy
Viện Nghiên cứu chiến lược, chính sách Công Thương
Tóm tắt
Trong bối cảnh hội nhập quốc tế và tiềm năng từ Hiệp định EVFTA, ngành da giày Việt Nam có cơ hội mở rộng hợp tác với thị trường EU, một thị trường đầy triển vọng nhưng đòi hỏi cao về tiêu chuẩn bền vững và minh bạch chuỗi cung ứng. Để tăng cường sự hợp tác này, các doanh nghiệp cần tập trung vào nâng cao chất lượng sản phẩm theo tiêu chuẩn quốc tế, minh bạch hóa nguồn gốc nguyên liệu, và phát triển thương hiệu gắn liền với tính bền vững. Đồng thời, doanh nghiệp nên tận dụng các ưu đãi thuế quan từ EVFTA, tham gia vào các hội chợ quốc tế, và ứng dụng thương mại điện tử để mở rộng thị trường và kết nối với các đối tác EU. Những biện pháp này không chỉ giúp doanh nghiệp tăng sức cạnh tranh mà còn tạo nền tảng phát triển bền vững cho ngành da giày Việt Nam trên trường quốc tế.
Từ khóa: thúc đẩy hợp tác, EVFTA, doanh nghiệp da giày Việt Nam, EU
1. Tình hình hợp tác giữa doanh nghiệp da giày Việt Nam và EU
Hợp tác giữa các doanh nghiệp da giày Việt Nam và Liên minh châu Âu (EU) đã đạt được nhiều thành tựu đáng kể trong những năm gần đây, đặc biệt sau khi Hiệp định EVFTA có hiệu lực từ ngày 1/8/2020.
Về tăng trưởng xuất khẩu, sau 4 năm thực thi EVFTA, kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang EU tăng gần 50%, đưa Việt Nam trở thành đối tác thương mại hàng đầu của EU trong số các nước ASEAN. Đặc biệt, mặt hàng giày dép đã có mặt ở 150 thị trường như Mỹ, EU, Nhật Bản, Anh, với kim ngạch xuất khẩu tăng 49,7%.
EVFTA đã mang lại lợi thế cạnh tranh cho doanh nghiệp da giày Việt Nam nhờ thuế suất giảm dần về 0% trong vòng 7 năm sau khi hiệp định có hiệu lực. Điều này giúp sản phẩm da giày Việt Nam tăng sức cạnh tranh so với các đối thủ khác trên thị trường EU.
Tuy nhiên, doanh nghiệp da giày Việt Nam đang đối mặt với nhiều thách thức lớn. Nhiều quốc gia nhập khẩu giày dép lớn đưa ra hàng loạt yêu cầu mới về việc nhập khẩu các sản phẩm có trách nhiệm về xã hội và môi trường ngày càng cao. Điển hình như thị trường EU, từ tháng 3/2024, thị trường này đã bắt đầu đưa ra các yêu cầu mới như thiết kế sinh thái với các thiết kế bền vững .
Để đáp ứng các yêu cầu mới từ EU, doanh nghiệp da giày Việt Nam cần cải tiến, đổi mới chất lượng nguồn nhân lực, cũng như hệ thống cơ sở sản xuất, đặc biệt là sử dụng năng lượng sạch, công nghệ xanh mới đáp ứng được tiêu chuẩn của EU.
Hợp tác giữa doanh nghiệp da giày Việt Nam và EU đã đạt được nhiều kết quả tích cực nhờ EVFTA. Tuy nhiên, để duy trì và phát triển hợp tác bền vững, doanh nghiệp cần chủ động thích ứng với các yêu cầu mới về bền vững và trách nhiệm xã hội từ thị trường EU.
2. Các biện pháp thúc đẩy hợp tác giữa doanh nghiêp da giày Việt Nam và EU.
Để thúc đẩy hợp tác giữa doanh nghiệp da giày Việt Nam và EU, cần áp dụng một số biện pháp sau:
Nâng cao chất lượng sản phẩm và tiêu chuẩn sản xuất
Doanh nghiệp cần tuân thủ các tiêu chuẩn quốc tế về môi trường và xã hội, như ISO 14001 về quản lý môi trường và SA8000 về trách nhiệm xã hội. Điều này sẽ giúp các doanh nghiệp tăng cường uy tín tại thị trường EU và đáp ứng được yêu cầu của các đối tác lớn.
Bên cạnh đó cần đẩy mạnh đầu tư vào công nghệ sản xuất sạch và bền vững. Công nghệ sản xuất mới, giảm thiểu sử dụng nước, năng lượng và hóa chất độc hại sẽ là yếu tố quyết định khi các doanh nghiệp Việt Nam muốn đáp ứng các tiêu chuẩn khắt khe của EU. Việc sử dụng nguyên liệu thân thiện với môi trường như da tái chế, nguyên liệu hữu cơ và vật liệu tái sử dụng sẽ gia tăng sức hấp dẫn của sản phẩm trên thị trường này.
Tăng cường minh bạch trong chuỗi cung ứng
Các doanh nghiệp có thể áp dụng công nghệ blockchain hoặc các hệ thống ERP để minh bạch hóa chuỗi cung ứng. Điều này giúp doanh nghiệp quản lý được nguồn gốc nguyên liệu và quy trình sản xuất một cách rõ ràng, phù hợp với tiêu chuẩn truy xuất nguồn gốc của EU. Ngoài ra có thể tìm kiếm đối tác cung cấp đạt chuẩn hướng tới đạt yêu cầu cao từ EU. Cần phải kiểm tra kỹ lưỡng và lựa chọn những đối tác đáng tin cậy, có chứng nhận về bền vững và tuân thủ các tiêu chuẩn môi trường quốc tế.
Tận dụng các ưu đãi từ EVFTA
EVFTA đã tạo ra những cơ hội to lớn về giảm thuế quan cho các sản phẩm da giày Việt Nam nhập khẩu vào EU. Doanh nghiệp có thể tận dụng lợi thế này để giảm giá thành sản phẩm, tăng tính cạnh tranh so với các sản phẩm cùng loại từ các quốc gia khác. Đồng thời tiếp cận các chương trình hỗ trợ từ EU cho các quốc gia đang phát triển nhằm nâng cao tiêu chuẩn sản phẩm và cải thiện quy trình sản xuất bền vững. Các doanh nghiệp Việt Nam có thể tham gia các chương trình này để nâng cao năng lực sản xuất, tiếp cận công nghệ và cải thiện tiêu chuẩn sản phẩm.
Phát triển thương hiệu và xây dựng quan hệ đối tác chiến lược
Người tiêu dùng EU ngày càng quan tâm đến sản phẩm thân thiện với môi trường và sản xuất bền vững. Các doanh nghiệp Việt Nam có thể xây dựng thương hiệu của mình theo hướng gắn kết với các giá trị bền vững này để thu hút khách hàng tại thị trường EU. Tích cực tham gia các triển lãm quốc tế và hội chợ thương mại tận dụng cơ hội giới thiệu sản phẩm, gặp gỡ và thiết lập quan hệ với các đối tác EU. Việc xây dựng mối quan hệ lâu dài với các nhà phân phối, bán lẻ tại EU cũng sẽ giúp doanh nghiệp củng cố vị thế tại thị trường này.
Các doanh nghiệp da giày có thể tìm kiếm các đối tác chiến lược tại EU, từ các nhà bán lẻ lớn đến các công ty sản xuất phụ kiện và nguyên liệu. Mối quan hệ đối tác lâu dài sẽ giúp doanh nghiệp ổn định được nguồn hàng, giảm thiểu rủi ro trong sản xuất và tăng cường khả năng cạnh tranh.
Ứng dụng thương mại điện tử để mở rộng thị trường
Doanh nghiệp Việt Nam có thể tận dụng các nền tảng như Alibaba, EC21 hoặc các trang chuyên ngành da giày để tiếp cận các nhà nhập khẩu và nhà phân phối tại EU. Thương mại điện tử cũng giúp tiết kiệm chi phí quảng cáo và mở rộng thị trường. Ngoài ra để gia tăng độ nhận diện thương hiệu tại EU, doanh nghiệp nên tập trung vào các kênh tiếp thị trực tuyến như website, mạng xã hội, và các chiến dịch quảng cáo trực tuyến, từ đó thu hút được sự quan tâm của người tiêu dùng và các nhà nhập khẩu EU.
3. Kết luận
Thúc đẩy hợp tác giữa doanh nghiệp da giày Việt Nam và EU là một nhiệm vụ thiết yếu để mở rộng thị trường và nâng cao vị thế ngành da giày Việt Nam trên thị trường quốc tế. Để đạt được điều này, doanh nghiệp cần chú trọng nâng cao tiêu chuẩn chất lượng, tối ưu hóa chuỗi cung ứng minh bạch, tận dụng triệt để lợi thế từ EVFTA, xây dựng thương hiệu gắn liền với giá trị bền vững, và ứng dụng thương mại điện tử để mở rộng tệp khách hàng. Việc thực hiện các biện pháp trên sẽ giúp doanh nghiệp da giày Việt Nam tăng cường sự hiện diện và cạnh tranh tại thị trường EU, đồng thời đóng góp vào sự phát triển bền vững của ngành công nghiệp trong nước.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1.Báo Công Thương (2024). 4 năm thực thi Hiệp định EVFTA: Hợp tác thương mại Việt Nam - EU vươn lên tầm cao mới. Truy cập tại: https://congthuong.vn/4-nam-thuc-thi-hiep-dinh-evfta-hop-tac-thuong-mai-viet-nam-eu-vuon-len-tam-cao-moi-335672.html
2.Tạp chí tài chính (2023). Doanh nghiệp da giày thích ứng với yêu cầu mới của EU. Truy câp tại: https://tapchitaichinh.vn/doanh-nghiep-da-giay-thich-ung-voi-yeu-cau-moi-cua-eu.html
3.Trung tâm WTO, VCCI (2024). Ngành da giày đang thay đổi để thích ứng.
Truy cập tại: https://trungtamwto.vn/an-pham/25394-nganh-da-giay-dang-thay-doi-de-thich-ung
4.Richard Muthoka* , James Kilika, Stephen Muathe (2022). What Sustains Performance in A Strategic Alliance? The Role of Level of Collaboration. Truy cập tại: https://ir-library.ku.ac.ke/server/api/core/bitstreams/b878f529-f693-4942-8d3e-3e7d568ebd1f/content
5.S Yin, N Zhang, B Li, H Dong (2021). Enhancing the effectiveness of multi-agent cooperation for green manufacturing. Truy cập tại: https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0195925520301311