Ngày 23 tháng 9 năm 2025, Việt Nam đã gửi thông báo chính thức tới Ủy ban Hàng rào Kỹ thuật trong Thương mại (TBT Committee) của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) về việc ban hành Dự thảo Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia đối với phương tiện đường sắt trong công tác kiểm định định kỳ, cải tạo và nhập khẩu phương tiện đã qua sử dụng.
Thông báo mang mã hiệu G/TBT/N/VNM/359, do Cục Đăng kiểm Việt Nam (Vietnam Register) - thuộc Bộ Xây dựng - chủ trì soạn thảo và chịu trách nhiệm tiếp nhận, xử lý ý kiến góp ý từ các thành viên WTO.
Dự thảo Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia (National Technical Regulation - NTR) gồm 48 trang, được xây dựng nhằm thiết lập các yêu cầu kỹ thuật và quy trình kiểm tra an toàn, bảo vệ môi trường đối với phương tiện đường sắt trong các trường hợp kiểm định định kỳ, cải tạo, sửa đổi kết cấu hoặc nhập khẩu đã qua sử dụng.
Theo phạm vi điều chỉnh, quy chuẩn không áp dụng đối với phương tiện đường sắt có tốc độ thiết kế trên 120 km/h, cũng như các phương tiện thuộc quản lý của Bộ Quốc phòng và Bộ Công an phục vụ mục đích quốc phòng - an ninh, hoặc phương tiện đường sắt đô thị cải tạo, nhập khẩu đã qua sử dụng.
Đối tượng áp dụng bao gồm các tổ chức, cá nhân tham gia hoạt động quản lý, sửa chữa, bảo dưỡng, nhập khẩu, cải tạo, khai thác, kiểm định và chứng nhận an toàn kỹ thuật, bảo vệ môi trường đối với phương tiện đường sắt.
Các quy định trong dự thảo được xây dựng trên cơ sở Luật Đường sắt năm 2025, Nghị định số 65/2018/NĐ-CP ngày 12/5/2018 của Chính phủ và các Thông tư số 01/2024/TT-BGTVT, 12/2022/TT-BGTVT của Bộ Giao thông Vận tải (nay là Bộ Xây dựng) liên quan đến về kiểm định chất lượng, an toàn kỹ thuật và danh mục sản phẩm, hàng hóa tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn thuộc phạm vi quản lý của Bộ.
Mục tiêu của quy chuẩn nhằm bảo đảm an toàn cho con người và phương tiện, bảo vệ môi trường, nâng cao chất lượng phương tiện đường sắt nhập khẩu, cải tạo hoặc khai thác lâu năm. Đồng thời, việc ban hành quy chuẩn góp phần chuẩn hóa quy trình kiểm định, chứng nhận chất lượng, tạo thuận lợi cho hoạt động thương mại, nhập khẩu và sử dụng phương tiện đường sắt theo tiêu chuẩn quốc tế, hướng tới hiện đại hóa hệ thống giao thông vận tải đường sắt quốc gia theo định hướng xanh, an toàn và bền vững.
Theo kế hoạch, Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia này sẽ được ban hành vào ngày 15 tháng 11 năm 2025 và có hiệu lực từ ngày 1 tháng 1 năm 2026.
Các thành viên WTO, doanh nghiệp và tổ chức có liên quan có thể gửi ý kiến góp ý trước ngày 7 tháng 11 năm 2025, thông qua hệ thống thông báo TBT của WTO, hoặc trực tiếp tới Cục Đăng kiểm Việt Nam – 18 Phạm Hùng, quận Nam Từ Liêm, Hà Nội, qua địa chỉ thư điện tử tbtgtvt@vr.org.vn, hoặc truy cập http://www.tbt-bgtvt.vn/ để tải tài liệu và phản hồi.
Việc thông báo và tham vấn công khai với các thành viên WTO thể hiện cam kết minh bạch của Việt Nam trong quá trình xây dựng và thực thi các quy định kỹ thuật quốc gia, bảo đảm phù hợp với Hiệp định TBT, đồng thời tăng cường hợp tác kỹ thuật, hài hòa tiêu chuẩn quốc tế, góp phần thúc đẩy hội nhập sâu của ngành giao thông vận tải Việt Nam trong thương mại toàn cầu.
ThS. Đỗ Tuấn Hải
Phòng Tham vấn hội nhập - VIOIT