Vào các ngày 21 và 22 tháng 11 năm 2024, tại Geneva, Thụy Sĩ, Ủy ban Quy tắc xuất xứ (Rules of Origin Committee) đã tổ chức cuộc họp chính thức với sự tham gia của đại diện từ các quốc gia thành viên và các tổ chức quốc tế liên quan. Trong khuôn khổ cuộc họp, một bài thuyết trình quan trọng đã được trình bày bởi bà Pramila Crivelli, chuyên gia kinh tế, Ban Hợp tác và hội nhập khu vực Ngân hàng Phát triển Châu Á (Asian Development Bank - ADB) với chủ đề: “Chương trình nghị sự hướng tới sự hội tụ về Quy tắc Xuất xứ tại châu Á và Thái Bình Dương”.
1. Mục tiêu và nội dung chính của bài thuyết trình
Bà Pramila Crivelli đã trình bày tổng quan về các thách thức và cơ hội trong việc xây dựng một hệ thống Quy tắc xuất xứ đồng nhất tại khu vực châu Á và Thái Bình Dương. Bài thuyết trình đã nhấn mạnh rằng sự khác biệt giữa các quy tắc xuất xứ trong các hiệp định thương mại tự do (FTA) hiện hành đang gây ra những khó khăn không nhỏ cho các doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp nhỏ và vừa. Bên cạnh việc phân tích các hạn chế, bà Crivelli cũng đề xuất các giải pháp mang tính thực tiễn để thúc đẩy sự hội tụ về quy tắc xuất xứ tại khu vực, bao gồm:
Tăng cường hợp tác khu vực thông qua các sáng kiến chung giữa các quốc gia thành viên ASEAN và các đối tác FTA.
Đơn giản hóa quy trình xuất xứ nhằm giảm thiểu chi phí và thời gian cho doanh nghiệp.
Hài hòa hóa các tiêu chuẩn để tạo điều kiện thuận lợi hơn cho thương mại nội khối và toàn cầu.
2. Ý nghĩa đối với khu vực châu Á và Thái Bình Dương
Cuộc họp nhấn mạnh tầm quan trọng của sự hội tụ về quy tắc xuất xứ đối với việc thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và thương mại khu vực. Châu Á và Thái Bình Dương hiện đang là trung tâm của chuỗi cung ứng toàn cầu, với sự tham gia của nhiều quốc gia trong các thỏa thuận thương mại lớn như Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP) và các hiệp định thương mại song phương khác. Tuy nhiên, sự chồng chéo và phức tạp trong các quy tắc xuất xứ đã và đang cản trở tiềm năng phát triển của khu vực.
3. Cam kết và hành động tiếp theo
Các đại biểu tham dự cuộc họp đã nhất trí về sự cần thiết phải xây dựng một lộ trình cụ thể để tiến tới sự đồng nhất về quy tắc xuất xứ. Các bước tiếp theo bao gồm:
Tiến hành nghiên cứu chi tiết về các tác động của sự hội tụ quy tắc xuất xứ đối với các ngành công nghiệp trọng điểm.
Tổ chức hội thảo khu vực để lắng nghe ý kiến từ các doanh nghiệp và các bên liên quan.
Xây dựng khung pháp lý để đảm bảo sự nhất quán giữa các hiệp định thương mại khu vực châu Á và Thái Bình Dương./.
ThS. Nguyễn Diệu Thúy
Trung tâm Tham vấn WTO và FTAs - VIOIT