Theo thông báo G/TBT/N/VNM/336 do Bộ Y tế Việt Nam gửi đến Ủy ban Hàng rào Kỹ thuật trong Thương mại (TBT) của WTO, dự thảo Nghị định hướng dẫn Luật Dược sửa đổi (2024) bao gồm nhiều điều khoản quan trọng nhằm thúc đẩy sự phát triển của ngành dược phẩm. Các nội dung chính của dự thảo bao gồm chính sách khuyến khích đầu tư vào ngành dược, cập nhật dữ liệu lý lịch tư pháp để hỗ trợ cấp phép kinh doanh, thiết lập hệ thống bán thuốc lưu động tại các khu vực khó khăn, và quy định về minh bạch trong hoạt động kinh doanh dược phẩm. Đặc biệt, nghị định đề cập đến việc quản lý nhập khẩu, xuất khẩu nguyên liệu dược phẩm, cùng với quy định chi tiết về quảng cáo và công bố giá thuốc. Dự thảo này dự kiến được thông qua vào tháng 4/2025 và có hiệu lực từ ngày 1/7/2025.
Ngoài các quy định nêu trên, nghị định còn đưa ra hướng dẫn cụ thể về trách nhiệm của Bộ Tài chính trong việc phối hợp với Bộ Y tế nhằm chia sẻ thông tin về các loại thuốc kiểm soát đặc biệt được phép nhập khẩu và xuất khẩu. Bên cạnh đó, nghị định cũng quy định chi tiết về các tiêu chí, thủ tục, thời gian cấp phép nhập khẩu, xuất khẩu đối với dược phẩm và nguyên liệu sản xuất dược phẩm. Điều này nhằm tạo điều kiện thuận lợi hơn cho doanh nghiệp dược, đồng thời đảm bảo kiểm soát chặt chẽ chất lượng thuốc trên thị trường.
Một điểm đáng chú ý trong dự thảo lần này là việc điều chỉnh các quy định về quảng cáo dược phẩm, nhằm đảm bảo nội dung quảng cáo phù hợp với thực tế, không gây hiểu nhầm cho người tiêu dùng. Ngoài ra, việc cập nhật danh mục các loại thuốc cấm nhập khẩu và sản xuất trong nước cũng là một trong những nội dung quan trọng, giúp tăng cường quản lý ngành dược theo hướng bền vững và phù hợp với thông lệ quốc tế.
Theo thông báo G/SPS/N/VNM/166/Corr.1 được gửi tới Ủy ban Các Biện pháp Vệ sinh và Kiểm dịch Động Thực vật (SPS) của WTO, Việt Nam đã sửa đổi quy định về kiểm dịch đối với cá ngừ vây dài (Thunnus alalunga) có nguồn gốc từ đánh bắt khi nhập khẩu, tạm nhập tái xuất hoặc quá cảnh qua lãnh thổ Việt Nam. Các điều chỉnh nhằm đảm bảo tính tuân thủ với các tiêu chuẩn quốc tế và tăng cường khả năng truy xuất nguồn gốc, nhằm bảo vệ an toàn thực phẩm và duy trì nguồn lợi thủy sản bền vững.
Những sửa đổi này là một phần trong nỗ lực của Chính phủ Việt Nam nhằm nâng cao tiêu chuẩn kiểm dịch và bảo vệ chất lượng sản phẩm thủy sản nhập khẩu. Các biện pháp mới bao gồm việc yêu cầu kiểm tra chặt chẽ hơn đối với cá ngừ vây dài trước khi nhập khẩu vào Việt Nam, cũng như các thủ tục bổ sung để đảm bảo tính minh bạch và kiểm soát nguồn gốc sản phẩm. Quy định cũng đặt ra các tiêu chí mới về an toàn thực phẩm, đồng thời yêu cầu các doanh nghiệp nhập khẩu phải cung cấp đầy đủ hồ sơ truy xuất nguồn gốc để đảm bảo chất lượng hàng hóa.
Ngoài ra, việc kiểm soát chất lượng đối với cá ngừ vây dài khi quá cảnh qua lãnh thổ Việt Nam cũng được siết chặt hơn. Các doanh nghiệp có liên quan cần tuân thủ đầy đủ các quy định về lưu trữ, vận chuyển và kiểm dịch sản phẩm nhằm tránh tình trạng thất thoát hoặc gian lận thương mại. Điều này không chỉ giúp đảm bảo tiêu chuẩn an toàn thực phẩm mà còn bảo vệ lợi ích kinh tế của Việt Nam trong thương mại quốc tế.
Các cập nhật này phản ánh cam kết của Việt Nam trong việc tuân thủ các quy định thương mại quốc tế, đồng thời tạo thuận lợi cho doanh nghiệp và bảo vệ lợi ích sức khỏe cộng đồng. Việc cải thiện cơ chế quản lý dược phẩm và kiểm dịch thủy sản không chỉ giúp nâng cao chất lượng sản phẩm mà còn tạo điều kiện cho Việt Nam mở rộng quan hệ thương mại với các đối tác quốc tế. Các tổ chức và doanh nghiệp liên quan cần nhanh chóng nắm bắt và thực hiện các quy định mới để đảm bảo hoạt động kinh doanh phù hợp với luật pháp và tiêu chuẩn quốc tế.
Trong lĩnh vực thủy sản, các doanh nghiệp xuất nhập khẩu cần thực hiện đầy đủ các thủ tục truy xuất nguồn gốc để đáp ứng yêu cầu kiểm dịch mới, từ đó tránh các rủi ro về pháp lý và thương mại khi xuất khẩu hàng hóa sang các thị trường lớn. Việc áp dụng tiêu chuẩn kiểm dịch chặt chẽ cũng giúp Việt Nam khẳng định vị thế của mình trên thị trường quốc tế, đồng thời nâng cao niềm tin của đối tác thương mại đối với sản phẩm thủy sản của Việt Nam.
TS. Trịnh Quốc Vinh
Trung tâm tham vấn WTO và FTAs - VIOIT