Tên luận án: “Quản lý Nhà nước về tập trung kinh tế trong ngành bán lẻ tại Việt Nam”
Ngành đào tạo: Kinh doanh thương mại
Mã ngành: 9.34.01.21
Họ tên nghiên cứu sinh: Bùi Nguyễn Anh Tuấn
Người hướng dẫn khoa học
Người hướng dẫn chính: PGS.TS. Trần Thị Thu Phương
Người hướng dẫn phụ: TS. Nguyễn Văn Hội
Cơ sở đào tạo: Viện Nghiên cứu Chiến lược, Chính sách Công Thương
Thời gian dự kiến bảo vệ: 15h00 - Thứ 4 - ngày 12/11/2025
Địa điểm bảo vệ: Hội trường tầng 1 - Viện Nghiên cứu Chiến lược, Chính sách Công Thương; 17 Yết Kiêu, phường Hai Bà Trưng, Hà Nội.
Những kết quả mới của luận án:
Về phương diện lý luận, luận án đã hệ thống hóa, bổ sung và làm rõ cơ sở lý luận về quản lý Nhà nước (QLNN) đối với hoạt động tập trung kinh tế (TTKT) trong lĩnh vực bán lẻ. Cụ thể: (1) luận án đưa ra cơ sở lý luận của TTKT, QLNN, QLNN về TTKT trong lĩnh vực bán lẻ; (2) xây dựng khung lý luận về mục tiêu, nguyên tắc, nội dung và phương pháp QLNN; (3) tổng hợp lý thuyết, mô hình liên quan đến QLNN về TTKT như mô hình Cấu trúc - Hành vi - Kết quả (SCP), lý thuyết độc quyền, lý thuyết cạnh tranh hoàn hảo, lý thuyết phúc lợi người tiêu dùng; (4) Luận án phân tích chính sách quản lý TTKT trong lĩnh vực bán lẻ của một số nước (EU, Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc), từ đó rút ra bài học cụ thể cho Việt Nam. Thông qua đó, Luận án góp phần bổ sung và hoàn thiện cơ sở lý luận cho việc xây dựng, thực thi và nâng cao hiệu quả QLNN về TTKT trong lĩnh vực bán lẻ tại Việt Nam.
Về phương diện thực tiễn, Luận án tiến hành phân tích toàn diện thực trạng hoạt động TTKT và công tác QLNN về TTKT trong lĩnh vực bán lẻ tại Việt Nam giai đoạn 2007-2024. Trước hết, trên cơ sở mô hình SCP, Luận án phân tích cấu trúc thị trường bán lẻ Việt Nam theo từng phân ngành chuyên doanh để đánh giá mức độ tập trung thông qua các chỉ số CR, HHI và sự biến động của thị phần giữa các nhóm doanh nghiệp lớn trong và ngoài nước. Luận án cũng khảo sát hành vi doanh nghiệp và xu hướng TTKT trong lĩnh vực bán lẻ, chỉ ra đặc điểm nổi bật là sự gia tăng nhanh các thương vụ sáp nhập, mua lại của các tập đoàn nước ngoài. Tiếp đó, Luận án đánh giá thực trạng QLNN về TTKT trong lĩnh vực bán lẻ, bao gồm khung pháp lý hiện hành (Luật Cạnh tranh 2018, Nghị định 35/2020, cùng các văn bản hướng dẫn) và quá trình tổ chức thực thi của UBCTQG. Luận án cũng làm rõ các hạn chế của QLNN về TTKT trong lĩnh vực bán lẻ trong giai đoạn 2007 - 2024.
Về định hướng và giải pháp, Luận án đưa ra một số giải pháp quan trọng nhằm tăng cường hiệu quả QLNN đối với hoạt động TTKT bao gồm (i) hoàn thiện pháp luật về TTKT trong lĩnh vực bán lẻ; (ii) tăng cường công tác phối hợp liên ngành và hợp tác quốc tế trong QLNN về TTKT trong lĩnh vực bán lẻ; (iii) các giải pháp khác, bao gồm xây dựng cơ sở dữ liệu về TTKT và đẩy mạnh công tác truyền thông, phổ biến chính sách, pháp luật về QLNN về TTKT trong lĩnh vực bán lẻ. Đối với doanh nghiệp bán lẻ tham gia TTKT, Luận án cũng đưa ra các khuyến nghị cụ thể để doanh nghiệp bán lẻ tuân thủ đúng và đủ các quy định của PLCT về TTKT bao gồm: (i) xem xét kỹ lưỡng các điều kiện của giao dịch để tiến hành thông báo TTKT đến UBCTQG; (ii) lưu ý về hình thức và nội dung của hồ sơ Thông báo TTKT và (iii) nâng cao hiểu biết về pháp luật kiểm soát TTKT và tham vấn ý kiến của UBCTQG khi cần thiết.
Tài liệu đính kèm:
Tóm tắt luận án (Tiếng Việt, Tiếng Anh);
Điểm mới của luận án (Tiếng Việt, Tiếng Anh);
Trích yếu luận án;
Báo cáo tổng hợp luận án.