Chiều ngày 30/6/2023, Đại sứ quán Úc tại Việt Nam đã phối hợp với Bộ Khoa học và Công nghệ tổ chức buổi Tọa đàm với chủ đề: “Sử dụng năng lượng hiệu quả và giảm thải các-bon” tại trụ sở của Bộ Khoa học và Công nghệ (số 113 Trần Duy Hưng, Cầu Giấy, Hà Nội). Đây là sự kiện quan trọng trong khuôn khổ Chương trình Thí điểm Tăng cường Hợp tác Kinh tế giữa Úc và Việt Nam nhằm mục đích chia sẻ thực trạng, kinh nghiệm và những kết quả đạt được giữa hai nước trong quá trình giảm thải lượng các-bon và đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia.
Phái đoàn của Úc có sự tham gia của nhiều cơ quan, tổ chức dày dặn kinh nghiệm về lĩnh vực khử các-bon như: Energy Efficiency Council (EEC), Trường Đại học Công nghệ Sydney, Australian Alliance for Energy Productivity (A2EP)… Thông qua sự kiện này, phía Úc mong muốn thúc đẩy hợp tác kinh tế bền vững và đồng hành với Việt Nam hướng đến mục tiêu “giảm lượng phát thải các-bon bằng 0” (Net zero) vào năm 2050.
Đại diện Viện Nghiên cứu chiến lược, chính sách Công Thương, ông Vũ Quang Hùng - Phó Viện trưởng, ông Đặng Hoàng Mai cùng với 02 thành viên của Ban Xúc tiến Hợp tác quốc tế - bà Nguyễn Thị Thùy Linh và bà Giáp Minh Huyền đã tham dự và có bài phát biểu tại sự kiện.
Tại buổi toạ đàm, các bên đã có những chia sẻ kinh nghiệm về nhiều nội dung như: “Chính sách hỗ trợ phát triển năng lượng sạch, năng lượng tái tạo của Việt Nam”; “Vai trò của việc khai thác và sử dụng năng lượng một cách hiệu quả”; “Khí tái tạo Biomethane”; hay “Lộ trình chuyển giao công nghệ và đổi mới công nghệ để hỗ trợ quá trình khử carbon”… Đặc biệt, phía Úc cũng chia sẻ nhiều thông tin cụ thể về Chương trình Đánh giá Năng lượng nhà trên toàn quốc (NatHERS) - đối với công trình nhà ở; Hệ thống xếp hạng NABES + Công bố thông tin tòa nhà thương mại bắt buộc (CBD) - đối với tòa nhà thương mại… Có thể nói đây là những thông tin hữu ích trong việc tham khảo, trao đổi kinh nghiệm giữa hai nước trong vấn đề khai thác và sử dụng năng lượng hiệu quả, song song với việc phát triển kinh tế bền vững.
Ông Vũ Quang Hùng phát biểu và thảo luận tại Tọa đàm
Ông Đặng Hoàng Mai làm việc tại Tọa đàm
Những năm gần đây, Việt Nam chứng kiến sản lượng các nhiên liệu sơ cấp phục vụ cho hoạt động công nghiệp nước ta liên tục tăng cao, đặc biệt là sản lượng than. Trong giai đoạn 2010 - 2020, tỷ trọng than sơ cấp tăng từ 26,8% đến 52%. Sở dĩ Việt Nam tiêu tốn nguồn năng lượng như vậy, chủ yếu là làm nhiên liệu đầu vào cho các ngành công nghiệp như: Nhiên liệu sử dụng trong nhà máy nhiệt điện chiếm 64,1 triệu tấn; ngành sản xuất xi măng chiếm 6,2 triệu tấn; Sản xuất các loại phân bón và hóa chất sử dụng 5 triệu tấn mỗi năm; Công nghiệp luyện kim, sản xuất thép chiếm 5,3 triệu tấn; Ngoài ra, nhiên liệu sơ cấp còn ứng dụng trong nhiều ngành nghề khác và sử dụng ước tính 5,8 triệu tấn mỗi năm.
Trong bối cảnh nhu cầu sử dụng nhiên liệu sơ cấp của nước ta tăng cao, nhưng sản lượng khai thác than, dầu thô và khí nội địa đã qua mức đỉnh, việc sử dụng nhiên liệu nhập khẩu (đặc biệt là than) từ nhiều nguồn thị trường khác nhau luôn là bài toán cho Việt Nam. Theo thống kê, mỗi tháng nước ta tiêu thụ khoảng 5,2 triệu tấn nhiên liệu. Như vậy, nếu cứ tiếp tục theo đà này, Việt Nam có khả năng sẽ nhập khẩu nguồn nhiên liệu hóa thạch lên đến 62 triệu tấn mỗi năm. Đồng nghĩa với việc, Việt Nam sẽ là nước hoàn toàn phụ thuộc vào nhập khẩu và mức độ phát thải các-bon do các nhiên liệu sơ cấp ngày càng cao, ô nhiễm môi trường ngày càng nặng.
Để khắc phục những khó khăn hiện tại, Việt Nam đã và đang từng bước chuyển dịch cơ cấu ngành năng lượng từ sử dụng nguồn năng lượng tái tạo như năng lượng gió, năng lượng mặt trời thay thế dần cho các nguồn năng lượng hóa thạch, để vừa phát triển kinh tế bền vững, vừa hướng tới mục tiêu giảm lượng phát thải các-bon bằng 0 vào năm 2050. Nhằm đẩy nhanh quá trình khử các-bon và tăng tính hiệu quả, Việt Nam đã ban hành nhiều chính sách hỗ trợ doanh nghiệp phát triển năng lượng sạch, năng lượng tái tạo như chính sách bảo vệ môi trường ngành năng lượng gắn với mục tiêu giảm phát thải khí nhà kính, thúc đẩy kinh tế tuần hoàn và phát triển bền vững; phát triển khoa học công nghệ, chú trọng đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao…
Sự hiện diện của các chuyên gia Úc về lĩnh vực giảm khí nhà kính trong buổi Tọa đàm vừa qua thể hiện sự quan tâm rất lớn của Chính phủ Úc đối với nước ta. Đây là cơ hội để Việt Nam và Úc trao đổi, hợp tác sâu hơn trong việc phát triển kinh tế bền vững trong thời gian tới.
Tin và ảnh: Giáp Minh Huyền
Phòng Nghiên cứu Chiến lược, Chính sách Thương mại - VIOIT;
Nguyễn Thị Thùy Linh
Phòng Nghiên cứu và Dự báo thị trường - VIOIT