Chiều ngày 16 tháng 05 năm 2024, tại tầng 1, trụ sở 17 Yết Kiêu, Phường Nguyễn Du, Quận Hai Bà Trưng, Hà Nội, Viện Nghiên cứu chiến lược, chính sách Công Thương (VIOIT) - Bộ Công Thương đã tổ chức hội thảo “Định hướng và giải pháp phát triển ngành sữa Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045”.
Hội thảo do Tiến sỹ. Vũ Quang Hùng - Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu chiến lược, chính sách Công Thương chủ trì và điều hành. Tham dự hội thảo có đại diện của Hiệp hội Sữa Việt Nam; Cục chăn nuôi - Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn; Trường đại học Kinh tế Quốc dân, Công ty xuất nhập khẩu sữa D&D; Lãnh đạo các Phòng và các viên chức thuộc các phòng, ban nghiên cứu trong Viện.
Phát biểu khai mạc Hội thảo, TS. Vũ Quang Hùng nhấn mạnh trong chiến lược phát triển kinh tế xã hội của Việt Nam, ngành sữa được coi là ngành kinh tế có vị trí trong sự phát triển của đất nước. Với tốc độ tăng trưởng kinh tế nhanh, thị trường rộng lớn và môi trường đầu tư thông thoáng, hấp dẫn, là những điều kiện thuận lợi để phát triển thị trường sữa tại Việt Nam. Tuy nhiên, ngành sữa Việt Nam đang phải đối diện với nhiều thách thức như vấn đề an toàn vệ sinh thực phẩm, chất lượng sữa, kỹ thuật chăn nuôi, dây chuyền công nghệ, chi phí cũng như các chính sách, cơ chế khuyến khích từ Nhà nước. Giải pháp nào trong thời gian tới, để ngành sữa Việt Nam phát triển bền vững, theo hướng hiện đại, đồng bộ từ sản xuất nguyên liệu đến thành phẩm, có khả năng cạnh tranh, chủ động hội nhập khu vực và thế giới, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của xã hội. Đây chính là những vấn đề cần đưa ra và giải pháp tại cuộc Hội thảo “Định hướng và giải pháp phát triển ngành sữa Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045”.
Mở đầu phần Hội thảo, PGS.TS. Trần Quang Trung, Chủ tịch Hiệp hội sữa Việt Nam trình bày tóm tắt tham luận “Đề xuất một số giải pháp phát triển ngành sữa Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 ”. Tiếp theo là bài trình bày của Thạc sỹ Lã Văn Thảo, Cục Chăn nuôi, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn “Tình hình chăn nuôi bò sữa giai đoạn 2008 - 2023 và giải pháp phát triển đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045”. PGS.TS. Lê Huy Đức, Trường Đại học Kinh tế Quốc dân với bài tham luận “ Phân tích cơ sở hoạch định chiến lược phát triển ngành sữa Việt Nam đến năm 2030”. Ông Tommy Le, Giám đốc khach hàng, Công ty xuất nhập khẩu sữa D&D với bài tham luận “Thực phẩm dinh dưỡng Bigtree- Sơn Đông, xu hướng mới của ngành sữa”. Thạc sỹ Trần Thị Quỳnh, Phòng Quản lý khoa học và đạo tạo - Viện Nghiên cứu chiến và chính sách Công Thương trình bày tham luận “Kinh nghiệm phát triển ngành sữa tại New Zealand và Australia”. Thạc sỹ Nguyễn Thị Trà Giang, Phòng Quản lý khoa học và đạo tạo - Viện Nghiên cứu chiến và chính sách Công Thương với bài tham luận “ Thực trạng ngành sữa Việt Nam từ góc nhìn chuỗi cung ứng”.
Trong phần thảo luận, các đại biểu đã trao đổi, phát biểu trực tiếp về thực trạng phát triển ngành sữa Việt Nam. Sau hơn 10 năm thực hiện quy hoạch phát triển ngành công nghiệp chế biến sữa Việt Nam đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030 tại Quyết định số 3399/QĐ-BCT ngày 28 tháng 6 năm 2010, các định hướng phát triển ngành công nghiệp chế biến sữa Việt Nam đến nay tuy chưa đạt được đầy đủ một số mục tiêu đề ra nhưng cũng có bước phát triển mạnh mẽ. Sản phẩm của một số doanh nghiệp ngành sữa không những được tiêu dùng và có uy tín ở thị trường nội địa mà còn được xuất khẩu sang thị trường gần 60 nước trên thế giới. Các doanh nghiệp ngành sữa đã chủ động, sáng tạo tìm hướng đi thích hợp như đầu tư công nghệ mới, thiết bị dây chuyền sản xuất chế biến hiện đại cùng với hệ thống phân phối thông minh để tạo ra sản phẩm mới có chất lượng cao và có uy tín đáp ứng thị trường trong và ngoài nước. Ngành sữa ngày càng khẳng định vai trò trong sự phát triển của nền kinh tế đất nước, đảm bảo an ninh thực phẩm cho nước nhà. Bên cạnh những thành tựu của ngành sữa trong thời gian qua, phát triển ngành sữa Việt Nam vẫn còn những bất cập, hạn chế. Đến nay Việt Nam mới chỉ có 25% tổng số bò sữa được nuôi tập trung ở các trang trại, với trên 70.000 bò sữa (chủ yếu tại trang trại của công ty Vinamilk và TH Milk).
Tuy nhiên, do nguồn cung cấp thức ăn chăn nuôi và giá trị đầu tư chăn nuôi còn vẫn cao dẫn đến các sản phẩm sữa của Việt Nam có giá thành cao so với sản phẩm sữa cùng loại trên thế giới. Mạng lưới sản xuất nguyên liệu sữa tươi và khu vực chế biến sữa chưa đáp ứng yêu cầu phát triển chung của ngành. Ở nhiều địa phương, việc đầu tư xây dựng các cơ sở chế biến mất cân đối với nguồn nguyên liệu, làm giảm hiệu quả sản xuất, kinh doanh, dẫn tới phát triển ngành chưa ổn định, không bền vững. Công nghiệp chế biến sữa vẫn còn hạn chế, dẫn đến đóng góp của công nghiệp chế biến trong nâng cao giá trị gia tăng cho các sản phẩm sữa hàng hoá hiện nay vẫn còn thấp. Chất lượng và chủng loại sản phẩm sữa chưa đa dạng, phát triển các sản phẩm từ sữa chưa nhiều, tính cạnh tranh kém, giá trị gia tăng chưa cao, sản phẩm chế biến còn đơn điệu, việc đầu tư chế biến sâu, sản xuất ra các sản phẩm có giá trị gia tăng cao còn chiếm tỷ lệ thấp so với tổng sản lượng sản phẩm chế biến. Đặc biệt là các sản phẩm chế biến sau sữa chưa đáp ứng được thị trường nội địa và xuất khẩu. Nguồn cung nguyên liệu chưa đáp ứng được nhu cầu chế biến sữa trong nước. Sản xuất sữa nguyên liệu phải đối mặt với sự mất cân bằng cung và cầu khi nguồn sữa trong nước chỉ đáp ứng khoảng 35-40% tổng nhu cầu sữa dùng chế biến. Sự phụ thuộc nhiều vào thị trường nước ngoài đối với nguyên liệu đầu vào tạo ra nguy cơ chèn ép lợi nhuận do biến động giá của các sản phẩm sữa nhập khẩu. Nguy cơ đứt gãy chuỗi cung ứng nguyên liệu cũng gia tăng nguy cơ gây thiệt hại cho doanh nghiệp chế biến.
Nhiều bài tham luận đã đi sâu phân tích, làm rõ thêm bức tranh tổng thể của ngành chăn nuôi Việt Nam; cùng những dự báo về dân số, thu nhập của người dân, nhu cầu tiêu dùng sữa đến năm 2030 - 2050, dự báo, đánh giá nhu cầu thị trường, nguyên liệu của ngành sữa... với những phân tích chi tiết cùng phương pháp tính toán logic, sát với thực tế nhằm đánh giá sâu sắc những thành tựu, hạn chế, nguyên nhân và nhận diện những vấn đề mới đặt ra, trên cơ sở đó đề xuất các định hướng, giải pháp phù hợp cho phát triển ngành sữa Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.
Phát biểu tổng kết và bế mạc Hội thảo, Ban tổ chức Hội thảo đã tổng hợp các kiến nghị, đề xuất của các tham luận, cũng như các ý kiến phát biểu của các đại biểu, các nhà khoa học làm cơ sở để đề xuất các kiến nghị, giải pháp đến các cơ quan chức năng trong thời gian tới.
Đinh Thị Bích Liên
Phòng Thông tin và xúc tiến thương mại - VIOIT
Một số hình ảnh tại Hội thảo:
