Việt Nam nên ứng phó thế nào tốt nhất với sự phát triển gần đây của Trí tuệ nhân tạo?Với việc OpenAI ra mắt ChatGPT (Chat Generative Pre-Trained Transformer) vào ngày 30 tháng 11 năm 2022, cả thế giới được nhắc nhở rằng việc xã hội loài người cùng tồn tại với trí tuệ nhân tạo, hay AI, không phải là điều gì đó xa vời và là một thực tế đang diễn ra hàng ngày mà chúng ta cần phải giải quyết.Đó là câu hỏi được đặt ra tại phiên Đối thoại VIOIT Dialogue số 22 của Viện Nghiên cứu Chiến lược, Chính sách Công Thương (VIOIT) với chủ đề “Ứng phó hiệu quả với sự phát triển của trí tuệ nhân tạo tại Việt Nam”
Buổi Đối thoại đã được diễn ra vào 14h00 chiều ngày 25 tháng 07 năm 2023 qua hai hình thức trực tiếp tại trụ sở Viện số 17 Yết Kiêu, Hà Nội và hình thức online qua zoom. Buổi đối thoại do TS. Nguyễn Văn Hội, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Chiến lược, Chính sách Công Thương chủ trì và ông Ayumi Konishi -Điều phối viên, Cố vấn cao cấp Viện nghiên cứu Chiến lược, Chính sách Công Thương (VIOIT), Cố vấn cao cấp cho Giám đốc Điều hành - Trung tâm Hợp tác Đa phương về Tài chính Phát triển (MCDF) điều hành thảo luận.
Ảnh 1: ông Ayumi Konishi chủ trì buổi Đối thoại
Tham dự buổi Đối thoại còn có lãnh đạo các phòng ban và các cán bộ nghiên cứu của Viện Nghiên cứu Chiến lược, Chính sách Công Thương, sự tham gia của các chuyên gia trong nước và quốc tế:Bà Kelly Forbes, Giám đốc điều hành Viện nghiên cứu AI Châu Á Thái Bình Dương;Bà Rya Hiromoki, chuyên gia nghiên cứu AI từ Nhật Bản; Ông Peter Bullack, chuyên gia nghiên cứu tại Trung tâm nghiên cứu AI Hoa Kỳ. Và đông đảo các nhà khoa học, nhà nghiên cứu quốc tế đã yêu thích, gắn bó với Chương trình VIOIT Dialogue của Viện trong thời gian qua.
Ảnh 2: Tiến sỹ Nguyễn Văn Hội Viện trưởng Viện nghiên cứu Chiến lược Chính sách Công Thương phát biểu tại buổi Đối thoại
Tại Việt Nam, Quyết định số 127/QĐ-TTG của Thủ tướng Chính phủ đã được ban hành vào ngày 26 tháng 1 năm 2021 phê duyệt “Chiến lược quốc gia về nghiên cứu, phát triển và ứng dụng trí tuệ nhân tạo đến năm 2030.” Tuy nhiên, Quyết định số 127 được ban hành quá sớm khiến cho ngành công nghiệp và xã hội Việt Nam có thể chưa được chuẩn bị tốt nhất để đáp ứng với sự phát triển nhanh chóng của AI. Do vậy nội dung của buổi đối thoại là thảo luận các định hướng chính sách tổng thể được dự kiến trong Quyết định của Thủ tướng có còn phù hợp hay không, nếu không, những điều chỉnh nào là cần thiết.
Trong bối cảnh có những lo ngại rằng AI có thể lấy đi việc làm của các nước đang phát triển đang tận dụng lợi thế của các ngành thâm dụng lao động để hỗ trợ tăng trưởng kinh tế của họ như trường hợp của Việt Nam, buổi đối thoại cũng thảo luận về “tương lai của việc làm tại Việt Nam” khi mà việc áp dụng AI trở nên phổ biến, rộng rãi hơn.
Vì vậy, chủ đề tổng thể tập trung vào ba nội dung chính: (i) Định hướng chiến lược tổng thể theo Quyết định 127 của Thủ tướng Chính phủ có còn phù hợp trong bối cảnh hiện nay?; (ii) Các biện pháp chính sách cần thiết để thực sự hiện thực hóa sự phát triển của Việt Nam theo (các) định hướng chiến lược phù hợp về việc sử dụng trí tuệ nhân tạo là gì?; (iii) Việt Nam cần làm gì để bảo vệ việc làm cho lực lượng lao động của Việt Nam trong tương lai đồng thời hỗ trợ việc sử dụng trí tuệ nhân tạo rộng rãi hơn?
Tại buổi đối thoại, ông Trần Ngọc Luân, Phó trưởng phòng phòng Nghiên cứu kinh tế số và đổi mới sáng tạo, Viện Nghiên cứu Chiến lược,Chính sách Công Thương, đã có bài tham luận với chủ đề: “Nắm lấy tương lai: Việt Nam có thể ứng phó với sự phát triển gần đây của trí tuệ nhân tạo như thế nào?”.
Ảnh 3:Ông Trần Ngọc Luân, phó trưởng phòng phòng Nghiên cứu kinh tế số và đổi mới sáng tạo (VIOIT) trình bày tham luận
Thành viên Ban Xúc tiến hợp tác quốc tế Viện, Ông Nguyễn Văn Hiến và Ông Đặng Hoàng Mai đã có các tham luận với chủ đề: “Tác động của áp dụng trí tuệ nhân tạo đến thị trường lao động tại Việt Nam”; “Việt Nam phải làm gì để ứng phó với làn sóng trí tuệ nhân tạo đang phát triển mạnh mẽ hiện nay”
Ảnh 4: Thành viên Ban Xúc tiến hợp tác quốc tế Viện - Ông Đặng Hoàng Mai trình bày tham luận
Xoay quanh các chủ đề thảo luận trên, buổi Đối thoại đã nhận đươc rất nhiều ý kiến trao đổi, đóng góp và chia sẻ từ các chuyên gia, các doanh nghiệp trong và ngoài Viện, với nội dung tóm tắt sau:
+Chiến lược quốc gia về nghiên cứu, phát triển và ứng dụng trí tuệ nhân tạo đến năm 2030 đã đề ra những mục tiêu rất cao (tham vọng) nhằm đưa Việt Nam thành một trong những quốc gia dẫn đầu trong khu vực và sau đó là trên thế giới về việc phát triển, ứng dụng trí tuệ nhân tạo. Việt Nam có nhiều thuận lợi để có thể thực hiện mục tiêu này, tuy nhiên cũng có rất nhiều thách thức, bao gồm việc xây dựng cơ sở hạ tầng công nghệ, thu thập, xây dựng dữ liệu lớn, vấn đề đào tạo nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu phát triển, ứng dụng AI, bảo vệ quyền riêng tư, vấn đề đạo đức, ….
Để thực hiện các mục tiêu này Việt Nam cũng cần phải đặc biệt chú trọng đến việc mở rộng quan hệ hợp tác, đối tác với các quốc gia, tổ chức trong khu vực, trên thế giới để học hỏi kinh nghiệm, chia sẻ tài nguyên đảm bảo phát triển hài hòa, bền vững.
+Ngoài việc tập trung vào việc đào tạo nguồn nhân lực, Việt Nam cũng cần có những chiến dịch tuyên truyền, phổ biến thông tin, kiến thức về những lợi ích, tác động của việc ứng dụng AI tới các ngành, đối tượng, tổ chức, cá nhân để họ có thể nhận thức rõ hơn và chủ động tham gia, ứng phó với tình hình mới.
+Cần phải cân nhắc, đảm bảo sự hài hòa vai trò của Nhà nước trong việc điều tiết thông qua việc ban hành các quy định, pháp luật và vai trò tạo điều kiện, môi trường thuận lợi cho các chủ thể (tổ chức, cá nhân, khu vực nhà nước, khu vực tư nhân) trong việc tham gia vào việc nghiên cứu, ứng dụng AI để phục vụ cho việc phát triển của Việt Nam.
Qua đó, Ban tổ chức chương trình đã tổng hợp các kiến nghị, đề xuất của các tham luận, cũng như các ý kiến phát biểu của các đại biểu, các nhà khoa học làm cơ sở để đề xuất các kiến nghị, giải pháp đến các cơ quan chức năng trong thời gian tới.
Buổi Đối thoại đã kết thúc thành công tốt đẹp trong buổi chiều cùng ngày./.
Một số hình ảnh khác của buổi tọa đàm:
Ngô Mai Hương
Phòng Thông tin và xúc tiến thương mại - VIOIT