Tháng 5 năm 2021, dịch Covid-19 tái bùng phát trên địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc và ở một số địa phương trên cả nước với nhiều diễn biến phức tạp nên chỉ số sản xuất công nghiệp của tỉnh trong tháng 6, giảm nhẹ (bằng 99,01% so với tháng trước). Song với sự nỗ lực của cả hệ thống chính trị, các cấp, các ngành, cộng đồng doanh nghiệp và nhân dân trong tỉnh nên 6 tháng đầu năm 2021, tăng trưởng kinh tế, thu ngân sách, thu hút vốn đầu tư trong nước tăng khá, an sinh xã hội được đảm bảo, hoạt động sản xuất công nghiệp trên địa bàn tiếp tục duy trì ổn định, lấy lại đà tăng trưởng và đạt được một số kết quả tích cực đáng lạc quan.
Điểm sáng về sản xuất công nghiệp
Theo báo cáo của Ủy ban nhân dân tỉnh, chỉ số sản xuất công nghiệp tháng 6 ước tăng 3,13% so với tháng trước và tăng 10,63% so với cùng kỳ năm 2020. Giá trị sản xuất ngành công nghiệp của tỉnh đạt trên 145.910 tỷ đồng, tăng 26,73%. Tính chung 6 tháng đầu năm, chỉ số sản xuất toàn ngành công nghiệp tăng 23,32% so với cùng kỳ năm 2020, đây là mức tăng trưởng cao nhất từ năm 2012 đến nay, và tăng ở tất cả các ngành kinh tế chủ lực của tỉnh. Trong đó, ngành sản xuất xe có động cơ là điểm sáng, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế của tỉnh. Sản lượng sản xuất xe trong 6 tháng đầu năm đạt cao nhất trong những năm gần đây; các doanh nghiệp sản xuất ô tô trên địa bàn tiếp tục đưa ra những phiên bản mới, cập nhật nhiều tính năng vượt trội cho một số dòng xe ô tô Vios, City.... xe ô tô dưới 10 chỗ đạt 32.680 chiếc, gấp 1,5 lần so với cùng kỳ năm 2020 giá trị tăng thêm tăng 45,63%, linh kiện điện tử tăng 30,04 %, quần áo các loại tăng 19,1%, gạch ốp lát tăng trên 13,9%, thức ăn gia súc tăng 8,5%, xe máy các loại tăng 2,5%... ngành công nghiệp chế biến chế tạo tăng 10,72%; ngành sản xuất và phân phối điện, khí đốt, nước nóng, hơi nước và điều hoà tăng 5,35%; ngành cung cấp nước, hoạt động quản lý và xử lý rác thải, nước thải tăng 4,71% so với cùng kỳ năm 2020.
Một số ngành tiếp tục ổn định có sự gia tăng trong cùng kỳ như: ngành sản xuất kim loại trong kỳ tăng 16,31%, ngành sản xuất khoáng phi kim loại và ngành sản xuất kim loại cũng đạt mức tăng cao do nhu cầu về nguyên vật liệu xây dựng trong nước đang có xu hướng tăng, giá trị tăng thêm 2 ngành tăng lần lượt là 12,96% và 30,74% so với cùng kỳ năm 2020. Các ngành công nghiệp còn lại tăng 14,97%, ngành sản xuất trang phục tăng 15,43% và ngành sản xuất giày da tăng 17,11%....
Bên cạnh những ngành có chỉ số tăng cao, công nghiệp Vĩnh Phúc vẫn có một số ngành công nghiệp chủ yếu tăng thấp hoặc giảm so với cùng kỳ như: ngành công nghiệp khai khoáng giảm 8,37%; ngành sản xuất giấy và sản phẩm từ giấy giảm 9,43%; ngành sản xuất giường, tủ, bàn ghế giảm 19,74% so với cùng kỳ năm 2020... Do dịch bệnh việc hạn chế nhập cảnh người nước ngoài vào Việt Nam dẫn đến nhiều doanh nghiệp thiếu hụt chuyên gia, lao động quản lý; một số lao động phải nghỉ cách ly theo yêu cầu hoặc xin nghỉ tạm thời do việc áp dụng chính sách hạn chế di chuyển lao động giữa các vùng, địa phương.
Bên cạnh đó, thu hút đầu tư vốn FDI đạt 44,4 % và vốn đầu tư trong nước đạt 136,5 phần trăm kế hoạch. Doanh nghiệp đăng ký thành lập mới tăng 1,6 % về số doanh nghiệp và tăng 85 % về vốn đăng ký so với cùng kỳ năm 2020.
Hoạt động của các khu, cụm công nghiệp trên đại bàn tỉnh tiếp tục được quan tâm đầu tư trên cơ sở quyết định phê việc chủ trương đầu tư của Thủ tướng Chính phủ, Ủy ban nhân dân tỉnh (UBND) đã ban hành quyết định thành lập 3 khu công nghiệp: Gồm khu công nghiệp Sông Lô 1, Sông Lô 2 và khu công nghiệp Tam Dương 1, Tam Dương 2. UBND tỉnh đã ban hành Quyết định thành lập và giao chủ đầu tư 2 cụm công nghiệp Hợp Thịnh và Hoàng Lâu. Đến 30/6, toàn tỉnh có 12 khu công nghiệp được thành lập, trong đó có 8 khu đã đi vào hoạt động với tổng vốn đầu tư đăng ký trên 12.760 tỷ đồng và 117,42 triệu USD; có 620 doanh nghiệp được thành lập mới và 219 doanh nghiệp sau thời gian đăng ký tạm ngừng hoạt động đã quay trở lại, tăng 36% so với cùng kỳ năm 2020...
Tóm lại, trong các ngành công nghiệp cấp II, có tới 18/24 ngành có chỉ số tăng cao so với cùng kỳ năm trước, đóng góp tích cực vào tăng trưởng chung của toàn ngành công nghiệp. Nhóm ngành công nghiệp chủ lực của tỉnh vẫn duy trì được năng lực sản xuất tương đối ổn định mặc dù một số doanh nghiệp đã gặp không ít khó khăn do việc thực hiện giãn cách xã hội tại một số tỉnh, thành phố đã làm sự trao đổi thông thương giữa các đơn vị sản xuất, kinh doanh bị hạn chế. Song, đa số các doanh nghiệp đã dự trù khối lượng nguyên vật liệu để duy trì sản xuất; đồng thời, dịch bệnh được khống chế kịp thời trên địa bàn tỉnh nên quá trình sản xuất của các doanh nghiệp trong ngành vẫn diễn ra đảm bảo kế hoạch và tiến độ. Kết quả này đã góp phần quan trọng vào bức tranh tăng trưởng kinh tế chung của tỉnh nửa đầu năm 2021: Tốc độ tăng trưởng kinh tế ước tăng trên 14,2%; thu ngân sách trên địa bàn ước đạt 19.139 tỷ đồng, đạt 62,3% dự toán và bằng 133% so với cùng kỳ năm 2020. Đây là mức tăng trưởng cao nhất của tỉnh trong 10 năm trở lại nó cũng là mức tăng trưởng cao nhất của vùng đồng bằng Sông Hồng. Với mức tăng trưởng này, Vĩnh Phúc là tỉnh có tốc độ tăng trưởng đứng thứ 3 cả nước, sau Hòa Bình và Ninh Thuận.
Hoạt động thương mại, dịch vụ
Tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng tháng 6 ước đạt 3.795,8 tỷ đồng, tăng 6,06% so với tháng trước và giảm 6% so với cùng kỳ. Tính chung 6 tháng đầu năm 2021, tổng mức bán lẻ hàng hoá và doanh thu dịch vụ tiêu dùng dự kiến đạt 26.599,7 tỷ đồng, tăng 17,31% so với cùng kỳ năm 2020. Cụ thể theo từng nhóm ngành hàng như sau:
- Doanh thu bán lẻ hàng hóa trong tháng 6 ước đạt 3.431,9 tỷ đồng, tăng 5,30% so với tháng trước và giảm 4,59% so với cùng kỳ; lũy kế 6 tháng đầu năm ước đạt 23.889.8 tỷ đồng, tăng 17,26% so với cùng kỳ năm 2020. Doanh thu bán lẻ tăng ở toàn bộ 12 nhóm ngành hàng, một số nhóm ngành hàng có tốc độ tăng cao như: Nhóm xăng, dầu các loại ước đạt 1.713,7 tỷ đồng, tăng 38,47%; hàng hóa khác ước đạt 2.457,9 tỷ đồng, tăng 26,27%; ô tô con (dưới 9 chỗ ngồi) ước đạt 886,6 tỷ đồng, tăng 20,79%; hàng may mặc ước đạt 931,5 tỷ đồng, tăng 19,88%; gỗ và vật liệu xây dựng ước đạt 7.916,9 tỷ đồng, tăng 18,03%...
- Dịch vụ lưu trú, ăn uống, du lịch lữ hành là một trong các nhóm chịu ảnh hưởng nặng nề nhất do dịch Covid-19 tái bùng phát trong tháng 5 và tháng 5. Doanh thu dịch vụ lưu trú, ăn uống, du lịch lữ hành tháng 6 ước đạt 219,1 tỷ đồng, giảm 20,29% so với cùng kỳ. Tính chung 6 tháng đầu năm, tổng doanh thu dịch vụ lưu trú, ăn uống, du lịch lữ hành ước đạt 1.613,7 tỷ đồng, tăng 16,12% so với cùng kỳ năm trước (cùng kỳ năm trước giảm 29,30%). Trong đó, doanh thu dịch vụ lưu trú ước đạt 124,3 tỷ đồng, tăng 6,51%; doanh thu dịch vụ ăn uống ước đạt 1.457,4 tỷ đồng, tăng 17,32%; doanh thu dịch vụ lữ hành ước đạt 31,9 tỷ đồng, tăng 4,42% so với cùng kỳ năm trước.
- Doanh thu các ngành dịch vụ tiêu dùng khác tháng 6 ước đạt 144,8 tỷ đồng, tăng 4,48% so với tháng trước, giảm 12,98% so với cùng kỳ. Lũy kế 6 tháng đầu năm ước đạt 1.096,3 tỷ đồng, tăng 20,20% so với cùng kỳ năm trước (cùng kỳ năm trước giảm 39,15%).
Kim ngạch xuất, nhập khẩu:
Trong 6 tháng đầu năm hoạt động xuất, nhập khẩu của tỉnh Vĩnh Phúc duy trì được đà tăng trưởng, đóng góp tích cực cho tăng trưởng kinh tế trên địa bàn tỉnh. Tổng kim ngạch xuất khẩu 6 tháng đầu năm đạt 5.553 triệu USD, tăng 26,5% so với cùng kỳ; nhập khẩu hàng hóa đạt 5.456 triệu USD, tăng 25,4%. Trong số các doanh nghiệp có hoạt động xuất nhập khẩu tăng mạnh, đóng góp đáng kể cho ngân sách nhà nước phải kể đến Công ty Ô tô Toyota Việt Nam, Công ty Honda Việt Nam, Công ty TNHH Piaggio Việt Nam, Công ty TNHH Heasung Vina, Công ty TNHH sản xuất phanh Nissin Việt Nam, Công ty TNHH BHFlex Vina…
Bên cạnh những kết quả đạt được, ngành công thương Vĩnh Phúc trong 6 tháng đầu năm 2021 cũng gặp nhiều khó khăn, đó là vốn đầu tư FDI và DDI đạt thấp. Bồi thường giải phóng mặt bằng nhiều công trình còn vướng mắc. Tiến độ triển khai đầu tư hạ tầng khu, cụm công nghiệp còn chậm. Hạ tầng ngoài hàng rào các khu công nghiệp còn thiếu và yếu. Quỹ đất sạch sẵn sàng cho thu hút đầu tư trong các khu công nghiệp còn ít.
Để duy trì và phát huy những thành tựu đạt được, quyết tâm không để mất thành quả chống dịch và để chủ động cho những tháng ngày tới thực hiện mục tiêu kép, tỉnh Vĩnh Phúc đã lên sẵn các kịch bản điều hành với giả định về các tình huống dịch bệnh cho những tháng ngày tiếp theo.
Kịch bản 1: Dự báo tăng trưởng kinh tế của tỉnh năm 2021 sẽ đạt khoảng 9,5-10%. Tăng trưởng của ngành nông nghiệp khoảng 4,5-5%, dịch vụ khoảng 4-4,5% và công nghiệp ‑ xây dựng khoảng 13-14%.
Kịch bản này giả định dịch COVID-19 được Việt Nam khống chế trong quý III/2021, Vĩnh Phúc kiểm soát tốt được dịch bệnh như hiện nay. Nhưng dịch bệnh COVID-19 tiếp tục diễn biến phức tạp tại các tỉnh như Bắc Ninh, Bắc Giang, Hà Nội và TP.Hồ Chí Minh sẽ ảnh hưởng rất lớn đến việc đầu tư và sản xuất tại tỉnh. Doanh nghiệp phải lưu trữ hàng hóa, kho bãi, chi phí vận tải, phòng lây nhiễm dịch bệnh COVID-19 cho người lao động… nên chi phí sản xuất tăng.
Vĩnh Phúc sẽ quyết liệt thực hiện các chính sách, các hoạt động xúc tiến thương mại sẽ giúp dịch vụ phục hồi và đạt mức tăng trưởng 3-5% trong quý IV và cả năm đạt mức tăng 4-4,5%.
Kịch bản 2: Dự báo tăng trưởng kinh tế của tỉnh năm 2021 sẽ đạt khoảng 7,0-7,5%, nông nghiệp tăng khoảng 4,5-5%, ngành công nghiệp ‑ xây dựng tăng khoảng 11-12%, ngành dịch vụ tăng khoảng 1-3%.
Đây là kịch bản Vĩnh Phúc kiểm soát tốt được dịch bệnh như hiện nay nhưng trong cả nước tới quý IV mới khống chế được dịch bệnh. Như vậy, nhiều doanh nghiệp phải giảm công suất sản xuất để đảm bảo thực hiện phòng dịch, các lĩnh vực nhà hàng, khách sạn, vận tải vẫn bị ảnh hưởng nặng nề, sản xuất công nghiệp và xây dựng chững lại, thu nhập người lao động giảm sút kéo theo cầu dần suy giảm.
Kịch bản 3: Đây là kịch bản cho tình huống xấu nhất với giả định Vĩnh Phúc có 300-500 ca nhiễm virus SARS-CoV-2 ngoài cộng đồng. Nếu vậy, tăng trưởng kinh tế của tỉnh chỉ khoảng 4-5%, tăng trưởng nông nghiệp là 4-4,5%, công nghiệp - xây dựng là 7-7,5% và dịch vụ là 0%.
Hiện nay chính quyền các cấp cũng như các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh đã có kinh nghiệm ứng phó với dịch bệnh và thích ứng dần với điều kiện bình thường mới bằng cách ứng dụng công nghệ trong sản xuất kinh doanh, điều hành… do đó tình hình sản xuất kinh doanh của tỉnh Vĩnh Phúc dự báo vẫn có khả năng tăng trưởng khá.
Nhằm đạt được kết quả ở mức cao nhất có thể, Vĩnh Phúc không lơ là với dịch bệnh, tiếp tục thực hiện hiệu quả phòng, chống dịch COVID-19, tạo nền tảng vững chắc phát triển kinh tế - xã hội, ổn định đời sống nhân dân. Đồng thời đẩy nhanh tiến độ thực hiện các dự án đầu tư công, đẩy mạnh cải cách và tạo đột phá về thể chế, cơ chế chính sách nhằm tháo gỡ điểm nghẽn, khai thông các nguồn lực và tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất cho sản xuất kinh doanh và nhà đầu tư…
Bên cạnh động lực tăng trưởng công nghiệp và xuất nhập khẩu là đầu tư công. Vĩnh Phúc đề nghị Chính phủ cho cơ chế ứng vốn giải phóng mặt bằng theo kế hoạch để thúc đẩy đầu tư công. Vĩnh Phúc cũng đề nghị các Bộ Công Thương, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính và Ngân hàng Nhà nước có đánh giá ảnh hưởng của dịch bệnh COVID-19 tới các chuỗi cung ứng và đưa ra chính sách hỗ trợ các doanh nghiệp vùng dịch sớm khôi phục hoạt động sản xuất kinh doanh. Có chính sách kích cầu người tiêu dùng như hỗ trợ vay tiêu dùng, vay ưu đãi cho doanh nghiệp trong sản xuất, kinh doanh và giảm thuế trước bạ đối với ô tô.\.
Đinh Thị Bích Liên
Phòng Thông tin, Thư viện và Xúc tiến Thương mại - VIOIT