Năm 2022, Thành phố Hà Nội đã ban hành nhiều chương trình, kế hoạch, giải pháp để thực hiện phát triển kinh tế; tạo điều kiện cho các doanh nghiệp ổn định, phục hồi hoạt động sản xuất, kinh doanh ngay sau khi dịch bệnh được kiểm soát, góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế của thành phố.
1. Những kết quả đạt được năm 2022:
Theo báo cáo của Sở Công Thương Hà Nội, sản xuất công nghiệp, thương mại nội địa, xuất nhập khẩu trong năm 2022, đóng góp quan trọng vào mức tăng trưởng GRDP toàn thành phố. Giá trị tăng thêm ngành công nghiệp trên địa bàn thành phố tăng 8,03% - cao hơn chỉ tiêu kế hoạch đặt ra 7,3-7,8%, đóng góp 1,14 điểm % vào mức tăng 8,89% của GRDP. Chỉ số phát triển sản xuất công nghiệp (IIP) tăng 8,8% - gấp hơn 1,8 lần mức tăng của năm 2021 (năm 2021 tăng 4,8%).
Bên cạnh đó, năm 2022 cũng ghi nhận sự nỗ lực vượt bậc của hoạt động xuất, nhập khẩu trong bối cảnh kinh tế thế giới chịu tác động tiêu cực bởi dịch Covid-19, xung đột tại Ukraine kéo dài và lạm phát cao ở nhiều quốc gia, trong đó có những đối tác thương mại lớn của Việt Nam. Song Hà Nội vẫn đang là đầu tàu kinh tế của cả nước, là cực tăng trưởng của vùng đồng bằng sông Hồng. Đáng mừng là kim ngạch xuất khẩu của doanh nghiệp trong nước lại lớn hơn doanh nghiệp FDI, điều này là điểm sáng tích cực của hoạt động sản xuất thương mại trên địa bàn Thành phố Hà Nội trong bối cảnh xuất khẩu của cả nước vẫn chủ yếu dựa vào doanh nghiệp FDI. Tổng kim ngạch xuất, nhập khẩu hàng hóa cả năm ước tính đạt trên 58 tỷ USD, tăng 14,9%, đáng chú ý, kim ngạch xuất khẩu hàng hóa trên địa bàn thành phố đạt 17,1 tỷ USD, tăng 10,3%, gấp gần 4,7 lần mức tăng của năm 2021 (năm 2021 tăng 2,2%) cao hơn chỉ tiêu kế hoạch đề ra là 5%. Trong đó khu vực kinh tế trong nước đạt 9 tỷ USD, tăng 5,8%; khu vực có vốn đầu tư nước ngoài đạt 8,1 tỷ USD, tăng 15,6%. Cùng với đó, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ đạt 697,7 nghìn tỷ đồng, tăng 25,2% so với năm 2021, trong đó: Doanh thu bán lẻ hàng hóa đạt 452,1 nghìn tỷ đồng, chiếm 64,8% tổng mức và tăng 17,4% so với năm trước.
2. Mục tiêu, phương hướng nhiệm vụ năm 2023
Dự báo năm 2023, tình hình thế giới tiếp tục diễn biến phức tạp về chính trị, an ninh, kinh tế; áp lực lạm phát, xu hướng tăng lãi suất, thắt chặt chính sách tài khóa, tiền tệ, nguy cơ suy thoái kinh tế cao, tăng trưởng kinh tế toàn cầu có xu hướng chậm lại; an ninh năng lượng, lương thực, thông tin gia tăng. Ở trong nước, nền kinh tế có những thời cơ, thuận lợi và khó khăn, thách thức đan xen nhưng khó khăn, thách thức nhiều hơn. Sức ép lạm phát, tỷ giá, lãi suất gia tăng; giá nhiều yếu tố đầu vào, chi phí sản xuất kinh doanh tiếp tục xu hướng tăng; các thị trường xuất, nhập khẩu lớn, truyền thông có thể bị thu hẹp; nhiều vấn đề tồn đọng kéo dài và mới phát sinh cần phải tập trung giải quyết... Dịch bệnh, thiên tai có thể diễn biến bất thường, ảnh hưởng nặng nề hơn tới phát triển kinh tế: Sức chống chịu của doanh nghiệp và người dân suy giảm sau hơn 2 năm chống chịu dịch COVID-19; Nguồn lực của Thành phố Hà nội có hạn nhưng phải đối mặt giải quyết các vấn đề nội tại như cơ cấu kinh tế lạc hậu, quá tải về hạ tầng, ô nhiễm môi trường...
Nhằm khắc phục những khó khăn, thách thức, chủ động trước thời cơ, thuận lợi để tiếp tục phát huy vai trò là một trong những đầu tàu kinh tế của cả nước, UBND Thành phố Hà nội đã ban hành Chương trình hành động số 02/CTr-UBND ngày 01 tháng 02 năm 2023 về việc thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, dự toán ngân sách Nhà nước và cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh năm 2023 trong đó có xác định rõ các mục tiêu, phương hướng nhiệm vụ cụ thể như sau:
Mục tiêu tổng quát: Thúc đẩy tăng trưởng ổn định kinh tế Thủ đô, kiểm soát lạm phát. Tiếp tục củng cố, phát triển các động lực tăng trưởng mới; nâng cao năng lực nội tại, tính tự lực, tự chủ, khả năng chống chịu và thích ứng của kinh tế Thủ đô. Kiểm soát hiệu quả các loại dịch bệnh; Bảo đảm an sinh xã hội, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của Nhân dân. Đẩy mạnh phát triển hạ tầng số, các hoạt động khoa học công nghệ, đổi mới, sáng tạo và khởi nghiệp. Quản lý chặt chẽ, sử dụng hiệu quả đất đai, tài nguyên, bảo vệ môi trường...
Mục tiêu cụ thể: Tăng trưởng GRDP khoảng 7% trong đó: Giá trị tăng thêm ngành công nghiệp: tăng khoảng 7,5%, kim ngạch xuất khẩu: tăng khoảng 6%; tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ xã hội: tăng 9-10%. Tỷ lệ cụm công nghiệp có trạm xử lý nước thải đạt tiêu chuẩn hoặc quy chuẩn kỹ thuật quốc gia tương ứng: Đối với cụm công nghiệp, cụm công nghiệp làng nghề đã đi vào hoạt động đạt: 100%. Tập trung quan tâm xử lý hệ thống nước thải, quyết liệt thành lập các cụm công nghiệp, tạo mặt bằng cho sản xuất kinh doanh, phát triển công nghiệp. Lĩnh vực xuất nhập khẩu, sẽ tập trung hỗ trợ phát triển thị trường mới, thị trường ngách.
Để hoàn thành thắng lợi các mục tiêu, chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội Thành phố năm 2023, đòi hỏi các cấp, các ngành, địa phương thực hiện nghiêm túc các chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ; của Thành ủy, HĐND, UBND Thành phố về thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2023 với chủ đề “Kỷ cương, trách nhiệm, hành động, sáng tạo, phát triển”, đồng thời tập trung thực hiện tốt một số nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm sau:
- Triển khai thực hiện Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 17/11/2022 Hội nghị lần thứ 6 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII về tiếp tục đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.
- Phát triển công nghiệp theo định hướng Chương trình phát triển các ngành công nghiệp ưu tiên; Chương trình phát triển công nghiệp hỗ trợ; Đề án phát triển sản phẩm Công nghiệp chủ lực (CNCL). Năm 2023, phấn đấu thu hút sự tham gia của 25-30 doanh nghiệp với khoảng 30-35 sản phẩm công nghiệp chủ lực; 100% các doanh nghiệp sản xuất sản phẩm CNCL được thụ hưởng các chính sách hỗ trợ của Thành phố. Đẩy mạnh phát triển công nghiệp nông thôn theo hướng bền vững.
- Củng cố, nâng cao năng lực, năng suất nội tại của các khu, cụm công nghiệp (CCN), các doanh nghiệp sản xuất công nghiệp trên địa bàn; Kêu gọi đầu tư xây dựng hạ tầng và đầu tư sản xuất, kinh doanh trong các khu, CCN đã được thành lập, nhất là Khu công nghệ cao Hòa Lạc; Chọn lọc các ngành sản xuất sản phẩm sử dụng công nghệ hiện đại, kỹ thuật tiên tiến, có hàm lượng chất xám cao.
- Thực hiện hiệu quả “Quy chế quản lý cụm công nghiệp trên địa bàn Thành phố Hà Nội”; Xây dựng và thực hiện Đề án cơ sở dữ liệu và cổng thông tin kết nối doanh nghiệp công nghiệp thành phố Hà Nội; Đề án chuyển đổi số cơ sở dữ liệu cụm công nghiệp trên địa bàn thành phố Hà Nội. Có thêm 02 CCN đã đi vào hoạt động có trạm xử lý nước thải; Hoàn thành chỉ tiêu 100% CCN có trạm xử lý nước thải theo tiêu chuẩn quốc gia.
- Phát triển kinh tế nông thôn, xây dựng xã nông thôn mới nâng cao, kiểu mẫu. Đào tạo, chuyển đổi nghề cho lao động nông thôn. Phát triển thêm các sản phẩm làng nghề, sản phẩm OCOP. Tổ chức sản xuất nông nghiệp theo chuỗi liên kết, chuỗi giá trị.
- Thực hiện hiệu quả “Liên kết 4 nhà”, tiêu thụ nông sản thông qua hợp đồng; công tác khuyến nông theo Chương trình khuyến nông Quốc gia và Thành phố. Phấn đấu có thêm 61 xã nông thôn mới nâng cao và 33 xã nông thôn mới kiểu mẫu.
- Phát triển mạnh thị trường trong nước, mở rộng thị trường xuất khẩu, đa dạng hóa thị trường, sản phẩm và các chuỗi cung ứng. Phấn đấu kim ngạch xuất khẩu tăng từ 6% trở lên.
- Đổi mới các hoạt động xúc tiến thương mại, phát triển thị trường theo hướng ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số; tăng cường công tác thông tin, hỗ trợ doanh nghiệp về thị trường xuất khẩu.
- Thực hiện hiệu quả các giải pháp kiểm soát giá cả, thị trường; phấn đấu chỉ số giá tiêu dùng dưới 4,5%; công khai, minh bạch trong điều hành hàng hóa, dịch vụ quan trọng, thiết yếu, nhất là giá xăng dầu, điện, nước; tăng cường phòng, chống buôn lậu, gian lận thương mại.
- Thực hiện các giải pháp cơ cấu lại kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng; nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh kinh tế Thủ đô; nâng cao năng lực nội tại, tính tự lực, tự chủ, khả năng chống chịu và thích ứng của kinh tế Thủ đô.
- Củng cố, cải tạo để nâng cao năng lực nội tại, đồng thời xây dựng thêm các chợ, trung tâm thương mại (TTTM), siêu thị, cửa hàng tiện lợi theo kế hoạch; Có giải pháp quyết liệt tháo gỡ khó khăn, đẩy nhanh tiến độ xây dựng một số TTTM lớn trên địa bàn tại các quận: Tây Hồ, Hoàng Mai, Bắc Từ Liêm.
- Phát triển thêm các điểm giới thiệu và bán sản phẩm OCOP, thúc đẩy các hoạt động liên kết vùng, hỗ trợ quảng bá, kết nối cung - cầu sản phẩm với các tỉnh, thành phố trong cả nước. Phát triển mạng lưới kinh doanh thương mại hiện đại khu vực ngoại thành. Quản lý tốt các chợ, giải tỏa các chợ cóc, chợ tạm.
- Phát triển mạnh thương mại điện tử, thanh toán trực tuyến, không dùng tiền mặt. Thực hiện tốt công tác quản lý thị trường, chống hàng giả, hàng nhái và không để lợi dụng tăng giá. Phấn đấu tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ xã hội tăng từ 10% trở lên.
- Thực hiện hiệu quả Kế hoạch hội nhập quốc tế giai đoạn 2021-2025. Nâng cao năng lực nội tại, tính tự lực, tự chủ, khả năng chống chịu và thích ứng của kinh tế Thủ đô. Tăng cường xúc tiến thương mại, khai thác các đơn hàng sản xuất phục vụ xuất khẩu.
- Tiếp tục cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh; Hỗ trợ doanh nghiệp; Thu hút đầu tư phát triển.
- Đẩy mạnh thực hiện Quyết định số 3457/QĐ-UBND ngày 23/9/2022 của UBND Thành phố ban hành Kế hoạch hỗ trợ doanh nghiệp chuyển đổi số giai đoạn 2021-2025. Tháo gỡ khó khăn, vướng mắc các thủ tục về quy hoạch, đầu tư, đất đai, xây dựng và giải phóng mặt bằng. Đẩy nhanh tiến độ thực hiện xử lý các dự án có sử dụng đất chậm tiến độ trên địa bàn.
- Tiếp tục thực hiện hiệu quả các giải pháp chủ yếu cải thiện môi trường, kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh theo Chương trình phục hồi và phát triển KTXH của Chính phủ trong đó có ưu đãi về thuế, phí, tín dụng... Giải ngân tối đa gói tín dụng ưu đãi cho vay theo Chương trình của Chính phủ và các chương trình cho vay kết nối ngân hàng - doanh nghiệp của các ngân hàng thương mại. Hỗ trợ doanh nghiệp xúc tiến đầu tư, thương mại, du lịch theo kế hoạch.
- Nâng cao chất lượng đào tạo nguồn nhân lực, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao, đáp ứng nhu cầu của thị trường lao động trong nước và quốc tế. Thực hiện hiệu quả khâu đột phá về phát triển nguồn nhân lực, nhất là nhân lực chất lượng cao; Ưu tiên phát triển nhân lực các ngành nghề đáp ứng nhu cầu trong lĩnh vực mũi nhọn như: Du lịch, công nghiệp công nghệ cao, công nghệ tự động hóa, số hóa công nghệ thông tin, công nghệ sinh học, dược, mỹ phẩm, nông nghiệp công nghệ cao, logistics...
- Đẩy mạnh phát triển hạ tầng số, hạ tầng công nghệ thông tin, hạ tầng dữ liệu..., kết nối liên thông, đồng bộ và thống nhất. Phát triển kinh tế số, phấn đấu hoàn thành chỉ tiêu tỷ trọng kinh tế số trong GRDP đạt 30% vào năm 2025; thực hiện các hoạt động hỗ trợ doanh nghiệp chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo; đổi mới, ứng dụng và chuyển giao công nghệ; áp dụng tiêu chuẩn, quy chuẩn, hệ thống quản lý tiên tiến, các công cụ nâng cao năng suất, chất lượng; hỗ trợ áp dụng chỉ dẫn địa lý, truy xuất nguồn gốc; xây dựng, quản lý và phát triển tài sản trí tuệ, nhãn hiệu sản phẩm chủ lực...
- Thúc đẩy phát triển mạnh mẽ khoa học, công nghệ (KHCN) và đổi mới sáng tạo theo tinh thần Nghị quyết Đại hội đại biểu lần thứ XVII của Đảng bộ Thành phố, Chương trình hành động số 07-CTr/TU của Thành ủy về đẩy mạnh phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo trên địa bàn thành phố Hà Nội giai đoạn 2021 - 2025 và Kế hoạch số 345/KH-UBND ngày 29/12/2022 của UBND Thành phố thực hiện Chiến lược phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo đến năm 2030 trên địa bàn thành phố Hà Nội.
- Thực hiện hiệu quả công tác quản lý đất đai và quản lý, khai thác khoáng sản trên địa bàn thành phố Hà Nội. Tăng cường kiểm tra hoạt động khai thác khoáng sản, bãi chứa trung chuyển vật liệu xây dựng, phát hiện và xử lý kịp thời hành vi khai thác, trung chuyển trái phép. Thực hiện Quy chế phối hợp trong công tác quản lý, bảo vệ cát, sỏi lòng sông tại khu vực giáp ranh với các tỉnh Hưng Yên, Vĩnh Phúc, Bắc Giang.
- Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý nhà nước, xây dựng chính quyền số. Đẩy mạnh công tác ngoại giao kinh tế, hội nhập quốc tế tranh thủ tối đa các điều kiện và nguồn lực quốc tế phục vụ mô hình tăng trưởng gắn với công nghệ cao, chuyển đổi kinh tế số. Thực hiện các hoạt động trong mạng lưới “Thành phố sáng tạo” tạo động lực phát triển nền kinh tế bền vững, có bản sắc.
- Chủ động phối hợp chặt chẽ với các, bộ, ngành trung ương trong những vấn đề liên quan đến cơ chế, chính sách phát triển Thủ đô, nhất là việc tổng kết Luật Thủ đô, lập Quy hoạch Thủ đô thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050. Thực hiện tốt các nội dung hợp tác phát triển, giao lưu và hội nhập quốc tế về kinh tế, văn hóa giữa các tỉnh, thành phố trong nước với các đối tác quốc tế./.
Đinh Thị Bích Liên
Phòng Thông tin và xúc tiến thương mại - VIOIT