Mặc dù, hoạt động sản xuất kinh doanh trên địa bàn tỉnh vẫn đối diện với nhiều khó khăn do ảnh hưởng suy giảm của tình hình kinh tế thế giới và trong nước, nhưng trong tháng 5, nhiều ngành kinh tế chủ lực của Quảng Trị đã ổn định hơn và đạt mức tăng trưởng nhẹ, cụ thể như sau:
Về sản xuất công nghiệp
Theo báo cáo của Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Trị, tháng 5 năm 2024, sản xuất công nghiệp đã có tín hiệu tích cực; nhiều doanh nghiệp có đơn hàng mới, tiếp tục đẩy mạnh sản xuất. Một số ngành công nghiệp cấp 2 như: sản xuất chế biến thực phẩm, sản xuất đồ uống, chế biến gỗ và sản xuất sản phẩm từ gỗ, may trang phục…có mức tăng khá so với cùng kỳ năm trước. Các công trình, dự án trọng điểm được tiếp tục tập trung chỉ đạo và tái khởi động (Khu bến cảng Mỹ Thủy đã thi công xây dựng, triển khai đê kè chắn sóng và các hạng mục đảm bảo kế hoạch đề ra (quyết tâm đến cuối năm 2025 có bến cảng đưa vào hoạt động); dự án Khu công nghiệp Quảng Trị đã hoàn thành công tác giải phóng mặt bằng giai đoạn 1, dự kiến cuối quý III năm 2024 sẽ bàn giao cho Nhà đầu tư thứ cấp thực hiện dự án; Đường ven biển kết nối hành lang kinh tế Đông Tây; Đường nối đường Hồ Chí Minh nhánh Đông với đường Hồ Chí Minh nhánh Tây; Trạm biến áp 500kV Quảng Trị và đường dây 500kV đấu nối tại Quảng Trị được tỉnh tập trung chỉ đạo quyết liệt công tác giải phóng mặt bằng và triển khai thi công; dự án Cảng Hàng không Quảng Trị đang tập trung giải phóng mặt bằng và hoàn thiện các thủ tục để khởi công vào đầu tháng 7/2024; Dự án đường tránh phía Đông thành phố Đông Hà đã tổ chức khởi công. Các dự án: Cao tốc Vạn Ninh - Cam Lộ…). Cùng với đó, một số dự án ngành điện hoạt động ổn định trở lại sau thời gian nghỉ bảo trì, bảo dưỡng đạt sản lượng cao hơn cùng kỳ năm trước. Chỉ số sản xuất công nghiệp tháng 5 ước tính tăng 1,80% so với tháng trước và tăng 5,35% so với cùng kỳ năm trước, trong đó: ngành khai khoáng giảm 0,96% ; công nghiệp chế biến, chế tạo tăng 2,66% ; sản xuất và phân phối điện tăng 0,75%; cung cấp nước, hoạt động quản lý và xử lý rác thải, nước thải giảm 1,05% so với tháng trước. Nhìn chung, trong tháng ngành công nghiệp chế biến, chế tạo đã có tín hiệu tích cực; chỉ số sản xuất đều tăng khá so với tháng trước và cùng kỳ năm trước.
Tính chung 5 tháng năm 2024, chỉ số sản xuất công nghiệp ước tính tăng 2,31% so với cùng kỳ năm trước; trong đó: ngành khai khoáng tăng 7,51%; công nghiệp chế biến, chế tạo tăng 2,04%; sản xuất và phân phối điện tăng 1,44%; cung cấp nước, hoạt động quản lý và xử lý rác thải, nước thải tăng 10,73%. Ngành công nghiệp chế biến, chế tạo 5 tháng năm nay tăng trưởng thấp do những tháng đầu năm khó khăn về thị trường tiêu thụ hàng hoá; nhất là đơn hàng xuất khẩu sản phẩm gỗ giảm sút.
Bên cạnh đó, vẫn có một số ngành công nghiệp cấp 2 có chỉ số sản xuất 5 tháng năm 2024 so với cùng kỳ năm trước tăng cao hơn chỉ số chung là: in, sao chép bản ghi các loại tăng 32,77%; hoạt động thu gom, xử lý và tiêu hủy rác thải tăng 20,31%; sản xuất đồ uống tăng 14,88%; khai thác quặng kim loại tăng 13,24%; sản xuất trang phục tăng 9,62%; sản xuất sản phẩm từ kim loại đúc sẵn tăng 9,43%; khai thác xử lý và cung cấp nước tăng 8,90%. Với một số sản phẩm chủ yếu trong 5 tháng năm 2024 tăng cao so với cùng kỳ năm trước: thủy hải sản chế biến tăng 51,24%; bia lon tăng 18,70%; com lê, quần áo tăng 10,60%; tinh bột sắn tăng 10,45%; phân hóa học tăng 8,96%; nước máy tăng 8,90%; dăm gỗ tăng 6,44%; điện thương phẩm tăng 5,79%; lốp dùng cho xe máy, xe đạp tăng 0,29%...
Song ở chiều ngược lại hoạt động sản xuất kinh doanh trên địa bàn tỉnh Quảng Trị vẫn có một số ngành có chỉ số sản xuất giảm như: sản xuất sản phẩm từ cao su và plastic giảm 0,89%; chế biến gỗ và sản xuất sản phẩm từ gỗ giảm 3,59%; sản xuất sản phẩm từ khoáng phi kim loại khác giảm 5,25%; khai khoáng khác giảm 6,74%; nghiệp chế biến, chế tạo khác giảm giảm 9,60%; sản xuất giường, tủ, bàn, ghế giảm 10,63%; sản xuất phương tiện vận tải khác giảm 12,34%; sản xuất giấy và sản phẩm từ giấy giảm 12,53%; sản xuất da và sản phẩm có liên quan giảm 31,13%; dệt giảm 33,59% với một số sản phẩm chủ yếu trong 5 tháng năm 2024 giảm so với cùng kỳ năm 2023 như: săm dùng cho xe máy, xe đạp giảm 0,25%; điện sản xuất giảm 0,45%; ván ép giảm 1,55%; xi măng giảm 8,64%; nước hoa quả, tăng lực giảm 8,69%; dầu nhựa thông giảm 9,86%; đá xây dựng giảm 12,36%; tấm lợp pro xi măng giảm 15,56%; gạch khối bằng bê tông giảm 19,61%; gỗ cưa hoặc xẻ giảm 30,48%; gạch xây dựng bằng đất sét nung giảm 47,28%...
Về thương mại dịch vụ
Trong những tháng đầu năm 2024, hoạt động kinh doanh thương mại - dịch vụ trên địa bàn tỉnh Quảng Trị diễn ra bình thường. Hàng hóa trên thị trường phong phú, đa dạng, lượng cung - cầu cân đối, đảm bảo đáp ứng đủ nhu cầu tiêu dùng và thị hiếu của người dân. Trên địa bàn không xảy ra dấu hiệu đầu cơ, găm hàng, nâng giá, ép giá nhằm thu lợi bất hợp pháp gây bất ổn thị trường.
Tuy nhiên, tháng 5/2024, thị trường bán lẻ hàng hoá và dịch vụ tiêu dùng kém sôi động hơn so với tháng trước do tháng 4 có dịp nghỉ lễ 30/4 và 01/5 dài ngày, nhu cầu lưu trú, ăn uống ngoài gia đình và du lịch lữ hành tăng…nên tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng trên địa bàn Quảng Trị tháng 5 năm 2024 ước tính đạt 2.969,52 tỷ đồng, giảm 0,24% so với tháng trước và tăng 11,55% so với cùng kỳ năm trước.
Tính chung 5 tháng đầu năm 2024, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng ước tính đạt 14.257,12 tỷ đồng, tăng 11,26% so với cùng kỳ năm trước. Xét theo ngành hoạt động:
Doanh thu bán lẻ hàng hóa ước tính đạt 11.473,45 tỷ đồng, chiếm 80,48% tổng mức và tăng 11,54% so với cùng kỳ năm trước. Các nhóm hàng có tổng mức bán lẻ hàng hóa lớn và tăng khá như: Ô tô các loại tăng 16,63%; phương tiện đi lại (trừ ô tô các loại) tăng 16,22%; đồ dùng, dụng cụ, trang thiết bị gia đình tăng 16,03%; lương thực, thực phẩm tăng 15,67%; hàng may mặc tăng 10,02%... Doanh thu dịch vụ khác ước tính đạt 692,41 tỷ đồng, chiếm 4,86% tổng mức và tăng 5,11% so với cùng kỳ năm trước.
Bên cạnh những kết quả đạt được thì hoạt động sản xuất công nghiệp, thương mại trên địa bàn tỉnh Quảng Trị vẫn có một số chỉ tiêu phát triển kinh tế đạt thấp, nhất là chỉ tiêu về sản xuất công nghiệp, xây dựng những tháng đầu năm 2024 thấp nhất từ trước đến nay. Tiến độ thực hiện một số dự án, chương trình còn chậm, chưa có chuyển biến mới; những khó khăn, vướng mắc trong công tác giải phóng mặt bằng tuy đã được tập trung chỉ đạo quyết liệt nhưng vẫn còn có nhiều vướng mắc, chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh chưa được cải thiện đáng kể. … dự báo trong thời gian tới vẫn còn nhiều khó khăn, thách thức; tình hình chính trị, kinh tế thế giới, khu vực tiếp tục diễn biến phức tạp, tiềm ẩn nhiều nguy cơ rủi ro; biến đổi khí hậu ngày càng gia tăng về cả tác động và cường độ; các vấn đề an ninh phi truyền thống luôn thường trực, diễn biến khó lường. Trong khi đó, các yếu tố nền tảng cho sự phát triển của tỉnh, như: Quy mô nền kinh tế, hạ tầng, nguồn nhân lực, công nghệ... chưa đáp ứng yêu cầu đề ra.
Nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm các tháng còn lại năm 2024
Nhằm vượt qua khó khăn, thách thức, hoàn thành toàn diện các mục tiêu, nhiệm vụ chính trị trong năm 2024, Quảng trị cần tiếp tục thực hiện tốt một số nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu sau đây:
- Triển khai có hiệu quả chính sách hỗ trợ khuyến khích phát triển công nghiệp; khai thác tốt công suất thiết bị và hiệu quả đầu tư; đồng thời, xúc tiến đưa vào hoạt động dự án mới (Nhiệt điện Quảng Trạch 2, Thủy điện La Trọng, các dự án viên nén năng lượng...) nhằm tạo bứt phá và động lực tăng trưởng, nhất là các dự án năng lượng tái tạo theo Quy hoạch điện VIII, trước mắt tập trung cho các dự án điện gió ngoài khơi; thúc đẩy dự án điện gió tại tỉnh Sạ-vẳn-na-khệt (Lào).
- Tiếp tục rà soát, tháo gỡ khó khăn cho các dự án công nghiệp lớn có vai trò quan trọng, để sớm đi vào vận hành, đặc biệt là các dự án thuộc Trung tâm Nhiệt điện Quảng Trạch. Rà soát các khu kinh tế, khu công nghiệp, tạo mặt bằng sạch, xã hội hóa đầu tư đồng bộ hạ tầng nhằm kêu gọi các dự án quan trọng.
- Thực hiện đồng bộ các giải pháp đảm bảo cung ứng điện phục vụ sản xuất và tiêu dùng, bao gồm: khai thác hiệu quả các nguồn thủy điện; đảm bảo các nhà máy điện gió, điện mặt trời hoạt động ổn định, kịp thời khắc phục sự cố nếu phát sinh; khẩn trương hỗ trợ chủ đầu tư các dự án điện gió hoàn tất đàm phán để có thể phát điện lên hệ thống điện quốc gia.
- Đẩy mạnh phát triển công nghiệp trên cơ sở khai thác, phát huy các ngành có lợi thế như: công nghiệp năng lượng, công nghiệp chế biến nông - lâm - thủy sản, công nghiệp phụ trợ, công nghiệp silicat, dệt may…; sản xuất vật liệu xây dựng cao cấp, công nghiệp khai thác và chế biến khoáng sản. Nâng cao chất lượng và khả năng cạnh tranh, tăng hàm lượng công nghệ cao để tham gia chuỗi giá trị toàn cầu ở một số sản phẩm, lĩnh vực chủ yếu. Đẩy mạnh thu hút các dự án đầu tư công nghiệp lớn, công nghệ tiên tiến để tạo động lực thúc đẩy các ngành công nghiệp của tỉnh phát triển. Triển khai xây dựng các dự án năng lượng tái tạo đã được quy hoạch.
- Đẩy mạnh thu hút đầu tư và triển khai thực hiện các dự án động lực tại Khu Kinh tế Đông Nam Quảng Trị và các khu kinh tế, khu công nghiệp, cụm công nghiệp. Tiếp tục thu hút các dự án phù hợp, đúng quy hoạch vào Khu công nghiệp Quán Ngang; tiếp tục hỗ trợ nhà đầu tư để sớm triển khai dự án Khu công nghiệp Quảng Trị (VSIP 8).
- Tập trung đầu tư, đổi mới công nghệ, chuyển đổi số trong các ngành công nghiệp mũi nhọn của tỉnh. Khuyến khích các dự án công nghiệp mới, công nghệ và thiết bị hiện đại. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ mới trong sản xuất và xử lý môi trường ở các khu kinh tế, khu công nghiệp, cụm công nghiệp. Tăng cường áp dụng công nghệ tiên tiến để sản xuất sản phẩm đạt tiêu chuẩn xuất khẩu, nhất là trong các lĩnh vực chế biến nông, lâm, thủy sản; khai thác và chế biến khoáng sản; sản xuất vật liệu xây dựng, nhất là vật liệu mới, vật liệu chất lượng cao… Đầu tư xây dựng hệ thống xử lý chất thải, nước thải tại các khu kinh tế, khu công nghiệp, cụm công nghiệp.
- Tăng cường chỉ đạo thực hiện có hiệu quả các chương trình xúc tiến thương mại, chương trình phát triển thương mại điện tử của tỉnh và quốc gia năm 2024; triển khai các nội dung kế hoạch thực hiện chiến lược xuất khẩu; kết hợp chặt chẽ giữa thương mại truyền thống với hiện đại; tiếp tục chủ động và nâng cao chất lượng công tác dự báo, nắm chắc tình hình thị trường; tăng cường hiệu lực, hiệu quả công tác kiểm tra, kiểm soát thị trường nội địa, đặc biệt chú trọng kiểm tra pháp luật về giá, hàng cấm, hàng lậu, hàng giả, ATTP… nhằm đảm bảo ổn định thị trường, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng. Tiếp tục đẩy mạnh công tác đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả theo kế hoạch. Trong đó, chú trọng các mặt hàng, như: Thuốc lá, rượu bia, đường cát, mỹ phẩm, thực phẩm chức năng, quần áo, giày dép, hàng hóa tiêu dùng, xăng dầu… Tăng cường và nâng cao chất lượng công tác phối hợp với cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương, các cơ quan chức năng… thực hiện tốt các quy chế phối hợp đã ký kết.
- Tập trung thu hút đầu tư phát triển cơ sở sở hạ tầng thương mại dịch vụ, nhất là thu hút đầu tư, phát triển các siêu thị, trung tâm thương mại tại thành phố Đông Hà và một số đô thị đông dân cư để thúc đẩy hoạt động kinh doanh thương mại phát triển, gắn phát triển cơ sở hạ tầng với nâng cao chất lượng, hiệu quả của các loại hình dịch vụ, gắn phát triển thương mại dịch vụ với du lịch của địa phương, để thúc đẩy hoạt động du lịch phát triển. Tăng cường phát triển hạ tầng thương mại nông thôn, đẩy nhanh tiến trình xã hội hóa trong đầu tư xây dựng và nâng cao hiệu quả trong quản lý, kinh doanh khai thác chợ; tập trung nguồn lực hình thành các chợ đầu mối về nông sản, thủy hải sản để thúc đẩy hoạt động mua bán, trao đổi hàng hóa.
- Thu hút các doanh nghiệp đầu tư, hình thành các trung tâm dịch vụ logistics, các trung tâm kho vận trên tuyến Hành lang Kinh tế Đông - Tây phục vụ lưu thông hàng hóa hai chiều giữa các nước ASEAN, kết nối tuyến Quốc lộ 9 với cảng Cửa Việt, Cửa khẩu quốc tế Lao Bảo, La Lay. Tích cực thúc đẩy hoạt động thương mại biên giới, khai thác hiệu quả Hiệp định Thương mại biên giới Việt Nam - Lào để thúc đẩy các loại hình dịch vụ trên địa bàn tỉnh phát triển.
-Tiếp tục kiến nghị cho phép tỉnh Quảng Trị được áp dụng một số cơ chế đặc thù trong việc công bố cửa khẩu Phụ Tà Rùng được phép thực hiện hoạt động thương mại biên giới, tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động thương mại biên giới trên địa bàn tỉnh cũng như hỗ trợ các doanh nghiệp Việt Nam mở rộng hoạt động đầu tư, sản xuất kinh doanh trên đất bạn Lào. Triển khai các biện pháp thúc đẩy hoạt động xuất nhập khẩu qua các cửa khẩu quốc tế Lao Bảo và La Lay. Phối hợp, hỗ trợ các doanh nghiệp, chủ đầu tư đẩy nhanh tiến độ thực hiện đầu tư cảng Mỹ Thủy, Quốc lộ 15D, Cửa khẩu Quốc tế La Lay và dự án băng chuyền tải than qua Cửa khẩu quốc tế La Lay, tạo điều kiện thuận lợi nhất có thể cho các doanh nghiệp kinh doanh nhập khẩu than đá từ Lào về Việt Nam qua Cửa khẩu quốc Tế La Lay, phục vụ nhu cầu trong nước cũng như xuất khẩu.
- Triển khai thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh. Tăng cường nắm bắt tình hình hoạt động của doanh nghiệp, tích cực tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, tạo điều kiện tối đa trong khuôn khổ pháp luật để doanh nghiệp phát triển. Tăng cường hoạt động hỗ trợ kết nối cung - cầu tiêu thụ sản phẩm hàng hóa; khai thác có hiệu quả các hiệp định thương mại tự do, hỗ trợ doanh nghiệp tận dụng những cam kết ưu dãi và kết quả hoạt động đối ngoại của tỉnh để mở rộng và đa dạng thị trường xuất khẩu, khơi thông thị trường xuất khẩu. Tăng tỷ trọng xuất khẩu các mặt hàng có giá trị gia tăng cao, sản phẩm chế biến sâu, giảm dần tỷ trọng xuất khẩu sản phẩm thô, sơ chế; phát triển thêm các mặt hàng xuất khẩu./.
Đinh Thị Bích Liên
Phòng Thông tin và xúc tiến thương mại - VIOIT