Đẩy mạnh thu hút đầu tư vào thành phố Đà Nẵng giai đoạn 2021-2025, tầm nhìn đến năm 2030

Thời gian qua, thu hút đầu tư trong nước và đầu tư trực tiếp nước ngoài là nguồn lực quan trọng cho phát triển kinh tế - xã hội của thành phố, vừa đóng góp tạo sự đột phá, vừa khơi dậy các nguồn lực khác để khai thác, tận dụng các tiềm năng, lợi thế vốn có của Đà Nẵng.

Trong bối cảnh hiện nay, đứng trước cơ hội và thách thức, trước yêu cầu mới về chuyển đổi mô hình tăng trưởng kinh tế thành phố theo định hướng Nghị quyết số 43-NQ/TW ngày 24/01/2019 của Bộ Chính trị về xây dựng và phát triển thành phố Đà Nẵng đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 và Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ thành phố Đà Nẵng lần thứ XXII, nhiệm kỳ 2020-2025, Đà Nẵng hứa hẹn là địa điểm gia tăng mạnh về thu hút dòng vốn đầu tư mới và đặc biệt cần có sự chuẩn bị kỹ càng các giải pháp đồng bộ, phù hợp để thu hút đầu tư có hiệu quả. Do vậy, ngày 26 -10 - 2021, UBND thành phố đã phê duyệt Quyết định số 3395/QĐ-UBND ban hành "Đề án đẩy mạnh thu hút đầu tư vào thành phố Đà Nẵng giai đoạn 2021-2025, tầm nhìn đến năm 2030”.

I. Kết quả thu hút đầu tư vào thành phố giai đoạn 2016-2020

1. Thu hút vốn đầu tư trong nước

Giai đoạn 2016 - 2020, thành phố Đà Nẵng thu hút được 163 dự án với tổng vốn đăng ký đầu tư là 76.130 tỷ đồng (trong đó, 53 dự án đầu tư nằm ngoài Khu công nghệ cao  (KCNC) và các Khu công nghiệp (KCN) với tổng vốn đầu tư 68.790 tỷ đồng và 110 dự án đầu tư trong các KCN, KCNC với tổng vốn đầu tư 7.340 tỷ đồng). Dòng vốn đầu tư trong nước chủ yếu tập trung vào các lĩnh vực như bất động sản - du lịch, giáo dục, y tế... Tỷ lệ giải ngân vốn giai đoạn này chiếm tỷ trọng thấp, do nhiều khó khăn vướng mắc khi triển khai thực hiện dự án, chủ yếu liên quan đến các dự án đầu tư nằm ngoài KCNC và các KCN.

Lũy kế đến tháng 8-2021 toàn thành phố thu hút được 716 dự án với tổng vốn đầu tư là 149.072 tỷ đồng (trong đó, trên địa bàn thành phố có 343 dự án đầu tư trong nước ngoài KCN với tổng vốn đầu tư 121.500 tỷ đồng và 373 dự án trong nước đầu tư vào các KCN, KCNC với tổng vốn đầu tư 27.563 tỷ đồng).

2. Thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài

Giai đoạn 2016 - 2020, thành phố thu hút được 530 dự án cấp mới với tổng vốn đầu tư đăng ký cấp mới là 1.045,4 triệu USD. Trong đó, các KCN và KCNC đã thu hút được 44 dự án với tổng vốn đầu tư 507,63 triệu USD và có 486 dự án đầu tư trực tiếp nước ngoài thực hiện đầu tư ngoài các KCN, KCNC được cấp Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư với tổng vốn đầu tư đăng ký là 537,77 triệu USD); 60 dự án tăng vốn với tổng vốn tăng thêm là 144,5 triệu USD; có 605 lượt góp vốn, mua cổ phần, phần vốn góp trong tổ chức kinh tế với tổng giá trị là 211,8 triệu USD.

Có thể thấy, giai đoạn 2016-2020, làn sóng đầu tư vào Việt Nam từ các doanh nghiệp nhỏ và vừa phát triển rất mạnh. Các dự án cấp mới trong giai đoạn này tập trung chủ yếu ở lĩnh vực dịch vụ, công nghiệp chế biến, chế tạo, công nghiệp công nghệ cao theo đúng định hướng kêu gọi đầu tư của thành phố. Nhiều dự án sản xuất, kinh doanh có quy mô lớn đã hoàn thành và đi vào hoạt động, nhiều dự án mở rộng quy mô đầu tư, nâng công suất, tăng vốn đầu tư... góp phần cho tăng trưởng kinh tế của thành phố. Tỷ lệ vốn giải ngân ước đạt từ 51% đến 53%/tổng vốn đăng ký.

Thu hút vốn đầu tư nước ngoài giai đoạn 2016-2020 và tháng 8/2021

Nguồn: Theo thống kê của Sở Kế hoạch và Đầu tư

Lũy kế đến tháng 8-2021, toàn thành phố có 914 dự án đầu tư trực tiếp nước ngoài còn hiệu lực với tổng vốn đầu tư đăng ký là 3.863 triệu USD (trong đó, có 784 dự án đầu tư ngoài các KCN, Khu công nghệ thông tin tập trung và Khu công nghệ cao với tổng vốn đầu tư đăng ký khoảng 2.009 triệu USD và 130 dự án đầu tư trong các KCN, Khu công nghệ thông tin tập trung và Khu công nghệ cao với tổng vốn đầu tư đăng ký khoảng 1.854 triệu USD), theo đó, lĩnh vực công nghiệp chế biến chế tạo có số vốn đăng ký đạt 1.862 triệu USD, chiếm tỷ lệ 48,02% tổng vốn đăng ký; bất động sản; bất động sản – du lịch vốn đăng ký gần 1.292,28 triệu USD, chiếm 33,45% tổng vốn đăng ký; còn lại một số lĩnh vực khác như giáo dục, y tế, công nghệ thông tin và các dịch vụ khác. Nhóm quốc gia có vốn đầu tư lớn nhất vào thành phố hiện nay lần lượt là Nhật Bản, Singapore, Hàn Quốc, Hoa Kỳ….

Các nước có vốn đầu tư lớn nhất vào thành phố giai đoạn 2016-2020

Nguồn: Theo thống kê của Sở Kế hoạch và Đầu tư

Trong giai đoạn vừa qua, các dự án đầu tư trong nước và đầu tư trực tiếp từ nước ngoài đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy, phát triển kinh tế-xã hội của thành phố, làm gia tăng nguồn vốn đầu tư phát triển, đóng góp vào ngân sách nhà nước, tạo việc làm cho người lao động, đóng góp vào xuất khẩu, góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng tích cực, nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp trên địa bàn thành phố và thúc đẩy hội nhập quốc tế và phát triển thương hiệu thành phố, thiết lập quan hệ hợp tác phát triển trên nhiều lĩnh vực đối với địa phương, thành phố khác. Tuy nhiên, việc thu hút vốn đầu tư vào thành phố vẫn còn gặp nhiều bất cập và hạn chế.

Đầu tư trong nước tập trung chủ yếu vào các dự án bất động sản, dịch vụ về khách sạn, nghỉ dưỡng trong khi thu hút vào KCN và Khu công nghệ chiếm tỷ trọng rất thấp.Thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài từ các doanh nghiệp lớn còn hạn chế. Các nhà đầu tư muốn tiếp cận các quỹ đất lớn để thực hiện các dự án có quy mô nhưng còn gặp rất nhiều khó khăn, vướng mắc do thành phố đang triển khai tháo gỡ các điểm nghẽn về đất đai. Việc chuyển vốn đăng ký sang vốn thực hiện của một số dự án còn chậm so với tiến độ cam kết, nhất là trong lĩnh vực bất động sản - du lịch. Tác động liên kết và lan tỏa của khu vực đầu tư trực tiếp nước ngoài đến khu vực trong nước chưa cao. Hầu hết, các dự án chế biến chế tạo có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài thực hiện chủ yếu công đoạn gia công, lắp ráp, mà ít có doanh nghiệp thực hiện sản xuất, chế tạo sản phẩm mới nên ít sử dụng lao động có kỹ năng dẫn đến tính lan tỏa trong nâng cao năng suất lao động chưa phát triển. Việc chuyển giao công nghệ trên địa bàn thành phố chủ yếu được thực hiện theo chiều ngang thông qua hình thức góp vốn và mua sắm máy móc, thiết bị đi kèm theo đào tạo về quản lý và vận hành của đối tác nước ngoài. Thu hút đầu tư trong lĩnh vực công nghiệp hỗ trợ kém hiệu quả và chưa xác định được ngành công nghiệp hỗ trợ chủ đạo.

II. Quan điểm, mục tiêu, định hướng và giải pháp đẩy mạnh thu hút đầu tư vào thành phố giai đoạn 2021-2025, tầm nhìn 2030

1. Quan điểm

UBND thành phố xác định rõ, về quan điểm thu hút đầu tư giai đoạn 2021-205, tầm nhìn đến năm 2030 của thành phố là đầu tư trong nước và đầu tư trực tiếp nước ngoài là động lực quan trọng phát triển kinh tế - xã hội của thành phố; đảm bảo thu hút đầu tư có hiệu quả, bền vững, kết hợp chặt chẽ, hợp lý và hài hòa giữa hiệu quả kinh tế với trách nhiệm xã hội, bảo vệ tài nguyên và môi trường.

 Chuyển hoạt động thu hút đầu tư từ thế bị động sang chủ động, đặc biệt là đầu tư trực tiếp nước ngoài. Thu hút dự án đầu tư có chọn lọc, gắn thu hút đầu tư với đảm bảo quốc phòng – an ninh; gia tăng số lượng dự án có khả năng hình thành các chuỗi cung ứng mới và gắn kết với đầu tư trong nước nhằm đẩy nhanh quá trình chuyển giao công nghệ và tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu.

Đề ra các giải pháp mang tính chiến lược nhằm đón đầu dòng vốn đầu tư, đặc biệt là đầu tư trực tiếp nước ngoài dịch chuyển do tác động từ dịch bệnh COVID-19 và chiến tranh thương mại Mỹ - Trung.

2. Mục tiêu

Giai đoạn 2021-2025, thành phố thu hút vốn đầu tư đăng ký đạt khoảng 3 tỷ USD; giai đoạn 2026-2030 đạt khoảng 4 tỷ USD; tỷ lệ doanh nghiệp sử dụng công nghệ tiên tiến, quản trị hiện đại, bảo vệ môi trường, hướng đến công nghệ cao tăng 50% vào năm 2025 và 100% vào năm 2030 so với năm 2018. Tỉ lệ nội địa hóa tăng lên mức 30% vào năm 2025 và 40% vào năm 2030. Tỉ trọng lao động qua đào tạo trong cơ cấu sử dụng lao động đạt 75% vào năm 2025 và 80% vào năm 2030.

3. Định hướng, giải pháp

Về ngành, lĩnh vực, ưu tiên thu hút đầu tư: Tập trung thu hút đầu tư và lựa chọn các dự án dịch chuyển thuộc các ngành, lĩnh vực công nghệ cao, tiên tiến, công nghệ thân thiện với môi trường, năng lượng sạch, năng lượng tái tạo; sản xuất thiết bị y tế, dịch vụ chăm sóc sức khỏe, giáo dục và đào tạo, du lịch chất lượng cao, dịch vụ tài chính, logistics và các dịch vụ hiện đại khác; sản xuất nông nghiệp công nghệ cao, nông nghiệp thông minh, nông nghiệp hữu cơ, sinh thái; phát triển kết cấu hạ tầng kỹ thuật hiện đại, đặc biệt là các ngành nghề mới trên nền tảng công nghiệp 4.0. Chú trọng thu hút đầu tư các dự án sản xuất lớn sản xuất hàng xuất khẩu tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu. Thành phố định hướng không chấp thuận, tiếp nhận các dự án có sử dụng công nghệ lạc hậu, tiêu tốn năng lượng, sử dụng lãng phí tài nguyên, không thân thiện với môi trường, thâm dụng lao động, đặc biệt các dự án ảnh hưởng đến quốc phòng - an ninh.

Giai đoạn 2021-2025: Tập trung thu hút đầu tư trong lĩnh vực công nghệ thông tin, sản xuất linh kiện điện tử, công nghệ cao (công nghệ sinh học, công nghệ tự động hóa và cơ điện tử, công nghệ vật liệu mới…), R&D, công nghệ hỗ trợ trong lĩnh vực cơ khí, cơ khí chính xác, điện – điện tử, dịch vụ logistics, dịch vụ thương mại, dịch vụ  du lịch – bất động sản giá trị cao, dịch vụ tài chính (dịch vụ quản lý tài sản, quỹ đầu tư, các giao dịch tài chính Offshore), các công ty công nghệ tài chính (fintech), thể dục – thể thao, nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, nông nghiệp thông minh, nông nghiệp hưu cơ, sinh thái.

Giai đoạn 2025-2030: tập trung thu hút đầu tư các dự án sản xuất dược phẩm và thiết bị y tế, công nghệ thông tin, R&D, dịch vụ tài chính (dịch vụ quản lý tài sản, quỹ đầu tư, các giao dịch tài chính Offshore), các công ty công nghệ tài chính (fintech), giáo dục- đào tạo, y tế chất lượng cao, du thuyền quốc tế, văn hóa, thể dục- thể thao.

Về thị trường và đối tác:

Đối với đầu tư trực tiếp nước ngoài: đa phương hóa, đa dạng hóa thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài từ các thị trường và đối tác tiềm năng. Coi trọng các thị trường đối tác hiện tại như: Nhật bản, Hàn Quốc, Singapore, Hoa Kỳ, Đức,…. Khai thác có hiệu quả mối quan hệ với các đối tác chiến lược (đối tác toàn diện, đối tác chiến lược toàn diện), chú trọng vận động và thu hút đầu tư từ các tập đoàn lớn (thuộc Forbes 500) và doanh nghiệp tại các nước phát triển (G7, G8, OECD…)

Đối với đầu tư trong nước: tập trung thu hút đầu tư từ các tập đoàn, doanh nghiệp lớn trong nước; khai thác có hiệu quả nguồn lực tài chính và công nghệ từ người Việt Nam ở nước ngoài trong các lĩnh vực nghiên cứu và phát triển, công nghệ cao, y tế, giáo dục- đào tạo….

Để hoàn thành mục tiêu và các định hướng trên, trong giai đoạn tới, Thành phố đồng bộ  thực hiện có hiệu quả các kế hoạch đã ban hành và triển khai thực hiện các nhóm giải pháp về cơ chế, chính sách khuyến khích đầu tư; về cơ sở hạ tầng đô thị;  phát triển nguồn nhân lực;  nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý, giám sát đầu tư; đổi mới, nâng cao hiệu quả hoạt động xúc tiến đầu tư và đẩy mạnh cải cách hành chính./.

Đỗ Thị Bích Thủy

Phòng Thông tin, Thư viện và Xúc tiến Thương mại - VIOIT