Nằm ở cửa ngõ phía Tây Nam, kết nối Tây Nguyên và vùng Đông Nam Bộ, và khu vực duyên hải Nam Trung Bộ, Đắk Nông được xem là “mắc khâu” quan trọng trong cả hiện tại lẫn tương lai của vùng đất cao nguyên.
Là địa bàn có trữ lượng bô xít lớn nhất Đông Nam Á cùng Vườn Quốc gia Tà Đùng, Khu bảo tồn thiên nhiên Nâm Nung, Công viên địa chất Toàn cầu… Đắk Nông là địa bàn đang tạo sức hấp dẫn, thu hút các nhà đầu tư trong và ngoài nước.
Sau 20 năm thành lập, kinh tế - xã hội của Đắk Nông đã đạt được những bước tiến đáng được ghi nhận.Quy mô và tiềm lực của nền kinh tế từng bước được nâng cao, cuộc sống của người dân tiếp tục được cải thiện, hạ tầng thương mại được cải tạo, nâng cấp…góp phần quan trọng đưa Đắk Nông vươn mình, hoà nhịp với sự phát triển chung của Tây Nguyên và cả nước.
Tuy nhiên, nếu xem xét một cách toàn diện, có thể nói : tăng trưởng kinh tế của Đắk Nông chưa tương xứng với tiềm năng và lợi thế (tăng trưởng kinh tế thuộc hàng thấp so với các tỉnh thuộc vùng Tây Nguyên; tổng thu chi ngân sách chỉ đáp ứng dự toán chi ngân sách hàng năm khoảng 37,3%); nguồn nhân lực thiếu ; giảm nghèo chưa thực sự bền vững (thu nhập bình quân đầu người đạt 35,4 triệu đồng/người/năm, bằng 1,04 lần mức bình quân của vùng Tây Nguyên và 69,7% so với cả nước); môi trường bị tác động và suy giảm; thị trường đang có khuynh hướng bị khu vực hoá với một số vùng hết sức khó khăn, có nơi thậm chí chưa có những tiền đề cần thiết cho kinh tế hàng hoá…là những khó khăn không dễ gì vượt qua trong một sớm, một chiều.
Hạ tầng giao thông phát triển chậm đã ảnh hưởng lớn đến khả năng thu hút đầu tư. Trên địa bàn tỉnh có 03 tuyến quốc lộ: đường Hồ Chí Minh (QL14); Quốc lộ 14C; Quốc lộ 28, song việc kết nối nội vùng, ngoại vùng còn nhiều hạn chế và bất cập. Nhìn về tổng thể, Đắk Nông vẫn là "vùng trũng" về thu hút vốn đầu tư trong và ngoài nước (tổng vốn đầu tư toàn nền kinh tế trên địa bàn Tỉnh thời kỳ 2011-2020 đạt 63.575 tỷ đồng, tốc độ tăng bình quân chỉ đạt 0,56%).
Ngày 7/7/2020, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Quyết định số 964/QĐ-TTg về nhiệm vụ lập Quy hoạch tỉnh Đắk Nông thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050.
Không chỉ dựa nào tiềm năng, lợi thế sẵn có hay là thích ứng, đối phó với những khó khăn, thách thức, Nghị quyết số 23-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển vùng Tây Nguyên đến 2030, tầm nhìn đến năm 2045 cùng Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh nhiệm kỳ 2020 - 2025 là những tiền đề quan trọng, giúp Tỉnh có thể chủ động kiến tạo tương lai phát triển trong giai đoạn 2021-2030 và xa hơn nữa đến năm 2050,
Với mục tiêu đến năm 2030 là: "Xây dựng Đắk Nông trở thành địa phương có nền kinh tế năng động và bền vững của vùng Tây Nguyên", dự thảo Quy hoạch tỉnh Đắk Nông thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050, đã nêu 3 kịch bản tăng trưởng. Với kịch bản 1,tốc độ tăng trưởng GRDP giai đoạn 2021-2030 là 7,17%, sự phát triển cơ bản theo quán tính của nền kinh tế, chưa có sự quyết liệt.Kịch bản 2 với tốc độ tăng trưởng dự kiến là 9,05%. Đây là kịch bản mang tính “thời sự”, có sự phối kết hợp hài hoà giữa các ngành, với kỳ vọng sẽ tạo nền tảng bền vững cho sự phát triển trong giai đoạn tiếp theo.Kịch bản 3 xác định tốc độ tăng trưởng GRDP là 10,85%, đòi hỏi sự phấn đấu cao từ nội lực nền kinh tế cùng sự hỗ trợ tích cực từ Trung ương. Đắk Nông đã lựa chọn kịch bản 2 để xây dựng định hướng phát triển bền vững cho các ngành, lĩnh vực trong giai đoạn 2021-2030.
Dự thảo Quy hoạch cũng xác định 3 đột phá, 3 vùng động lực, 4 hành lang kinh tế , 4 trung tâm đô thị và 4 nền tảng chủ yếu.Theo đó :
i) Công nghiệp sẽ là động lực cho tăng trưởng, Đắk Nông trở thành trung tâm công nghiệp bôxít - nhôm và sau nhôm của quốc gia, trung tâm năng lượng tái tạo của vùng Tây Nguyên. Nông nghiệp phát triển theo hướng nông nghiệp công nghệ cao, bền vững, liên kết theo chuỗi giá trị, gắn với thị trường, thích ứng với biến đổi khí hậu. Du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng gắn với cảnh quan thiên nhiên, cộng đồng và công viên địa chất.
ii) Vùng động lực trung tâm hình thành từ chuỗi đô thị Đắk R'lấp - Gia Nghĩa - Quảng Khê, với hạt nhân trung tâm là đô thị Gia Nghĩa; vùng động lực phía Bắc hình thành từ đô thị hạt nhân Ea T'ling (Huyện Cư Jút) và đô thị Đắk Mâm (Huyện Krông Nô) tạo thành cực tăng trưởng phía Bắc tỉnh Đắk Nông kết nối với TP. Buôn Mê Thuột; vùng động lực phía Tây Bắc hình thành từ chuỗi đô thị chạy dọc hành lang kinh tế biên giới Quốc lộ 14C, với hạt nhân trung tâm là đô thị Đắk Mil và 02 đô thị Đức An và đô thị Đắk Buk So.
iii) Bốn hành lang kinh tế bao gồm: đường Hồ Chí Minh (Quốc lộ 14) và trục cao tốc CT2 (Ngọc Hồi - Chơn Thành: Trục hành lang Bắc - Nam trung tâm); Trục hành lang Bắc - Nam phía Tây Đắk Nông là Quốc lộ 14C, hành lang an ninh kinh tế mậu biên; Quốc lộ 28 - Trục hành lang kinh tế đô thị du lịch - thương mại - dịch vụ: Trục phát triển theo Quốc lộ 28 và các trục Đông – Tây khác liên kết hỗ trợ.
iv) Bốn nền tảng chính bao gồm: nguồn lực và văn hóa con người ; chuyển đổi số; cơ sở hạ tầng đồng bộ; đổi mới và hoàn thiện thể chế, môi trường kinh doanh hiện đại và minh bạch.
Với phác thảo đã vạch ra, có thể nói giai đoạn 2021-2025 là giai đoạn Đắk Nông chủ yếu thực hiện công tác chuẩn bị,thiết lập nền tảng cho giai đoạn cất cánh 2026-2030, tạo đà để tăng trưởng bùng nổ trong thời kỳ 2030-2050. Quy hoạch sẽ mở ra những cơ hội phát triển mới, định hình các giá trị mới cho tỉnh Đắk Nông, trở thành tỉnh phát triển của vùng Tây Nguyên,trên tất cả các mặt kinh tế - xã hội, văn hóa, giáo dục và môi trường.
Nếu quyết tâm thay đổi thì kinh tế - xã hội, thương mại và thị trường Đắk Nông chắc chắn sẽ có sự đột phá và khởi sắc, góp phần tạo nên diện mạo mới cho Tây Nguyên.Câu hỏi này nằm về phía Tỉnh,Chính phủ, các Bộ, Ngành, và mỗi người dân Đắk Nông trong sự quyết tâm để tạo nên một cuộc đổi mới , phát huy mọi “nỗ lực” - bước ngoặt mà chúng ta cần tiến đến để đưa Đắk Nông bứt phá nhanh trong những năm cuối của thập kỷ này!
Vũ Huy Hùng
Phòng Thông tin và xúc tiến thương mại -VIOIT