Trong bối cảnh khủng hoảng tài chính và suy giảm kinh tế, ảnh hướng của sự cố môi trường biển và biến đổi khí hậu bất thường, nhiều dự án công nghiệp lớn bị chậm tiến độ, nhưng công nghiệp tỉnh Quảng Bình vẫn thu được một số kết quả khả quan như giá trị sản xuất công nghiệp (theo giá so sánh 2010) năm 2019 đạt 12.242 tỷ đồng, năm 2020 ước đạt 13.310 tỷ đồng, bình quân giai đoạn 2016-2020 ước tăng 8,5%/năm. Mặc dù không đạt mục tiêu đề ra nhưng đây là tốc độ tăng trưởng khá, góp phần thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế của tỉnh theo hướng tăng dần tỷ trọng công nghiệp - xây dựng và dịch vụ, giảm tỷ trọng nông lâm thuỷ sản.
Trong nội bộ ngành công nghiệp đã có sự chuyển dịch theo hướng tăng tỷ trọng các ngành công nghiệp chế biến, chế tạo. Các sản phẩm công nghiệp chủ yếu tăng trưởng ổn định, sản lượng xi măng và clinker đạt 5,4 triệu tấn, chế biến gỗ ván ép, gỗ ghép thanh đạt 80.000 m3, may mặc đạt 18 triệu sản phẩm... Năng suất, chất lượng sản phẩm được nâng cao, một số sản phẩm đã khẳng định được thương hiệu và có chỗ đứng vững chắc trên thị trường như xi măng, gạch ceramic, phân vi sinh, may mặc, chế biến gỗ, chế biến thủy sản…
Tiểu thủ công nghiệp và ngành nghề nông thôn có bước phát triển khá, thu hút và giải quyết nhiều việc làm, góp phần chuyển dịch cơ cấu ngành nghề và thúc đẩy phát triển kinh tế khu vực nông nghiệp và nông thôn. Nhiều cơ sở công nghiệp nông thôn đã mạnh dạn đầu tư đổi mới công nghệ, thiết bị, mở rộng quy mô sản xuất, cải tiến mẫu mã, nâng cao chất lượng sản phẩm như: kính cường lực, cơ khí sửa chữa, may mặc, mộc mỹ nghệ, chế biến hải sản, nấm Tuấn Linh, sâm Bố Chính, tinh bột nghệ, mật ong, tinh dầu lạc, khoai deo...
Hạ tầng các khu kinh tế, khu công nghiệp đã được quan tâm đầu tư tạo điều kiện thu hút đầu tư, khai thác tốt thế mạnh sẵn có của địa phương để phát triển công nghiệp. Công tác xúc tiến đầu tư được chú trọng, một số dự án đầu tư mới đã đi vào hoạt động, đang phát huy hiệu quả như các dự án may xuất khẩu (May Lệ Thủy, May Thăng Long…); chế biến gỗ (Trường Thành, Quảng Phát, Thăng Long); kính cường lực (Quang Hùng Phát, Đức Đạt); thu hồi nhiệt thải phát điện Nhà máy xi măng Sông Gianh và Văn Hoá; chế biến hải sản (surimi, bột cá); các nhà máy gạch không nung... góp phần thúc đẩy tốc độ tăng trưởng công nghiệp, từng bước khẳng định được vai trò là ngành trọng điểm, tạo động lực phát triển của nền kinh tế. Đã phối hợp với Tập đoàn Điện lực Việt Nam tái khởi động triển khai xây dựng dự án Nhà máy Nhiệt điện Quảng Trạch I để kịp đưa vào vận hành trong năm 2023-2024; xúc tiến đầu tư Nhà máy Nhiệt điện Quảng Trạch II; các dự án năng lượng sạch, năng lượng tái tạo (điện gió, điện mặt trời, thủy điện, điện sinh khối…); triển khai đầu tư các dự án đường dây và Trạm biến áp 500 kV, 220 kV, 110 kV.
Bên cạnh những kết quả đạt được, sản xuất công nghiệp của tỉnh vẫn gặp nhiều khó khăn, tồn tại đó là tốc độ phát triển còn chậm, chưa đạt được mục tiêu đề ra (giá trị sản xuất công nghiệp giai đoạn 2016-2020 tăng 8,5%/năm, mục tiêu Nghị quyết đại hội tăng 11-11,5%); chưa thu hút được các dự án công nghiệp lớn, năng lực sản xuất công nghiệp còn yếu, sản xuất kinh doanh và tiêu thụ sản phẩm của doanh nghiệp còn gặp nhiều khó khăn. Nhiều dự án đầu tư chậm tiến độ (chế biến gỗ MDF, OKAL, viên nén năng lượng và điện mặt trời Dowha Hàn Quốc, dự án nhà máy nhiệt điện Quảng trạch I). Các dự án xi măng Sông Gianh giai đoạn II, xi măng Văn Hóa giai đoạn II, sản xuất cọc sợi, nâng công suất nhà máy bia Hà Hội- Quảng Bình…đến nay vẫn chưa triển khai đầu tư. Tiểu thủ công nghiệp mặc dù có tăng trưởng nhưng quy mô còn nhỏ, công nghệ thiết bị lạc hậu, năng suất chất lượng sản phẩm thấp, thị trường tiêu thụ không ổn định, sức cạnh tranh yếu. Hoạt động sản xuất trong các làng nghề, sản xuất hàng xuất khẩu và hàng lưu niệm chưa phát triển.
Trong thời gian tới, để công nghiệp Quảng Bình phát triển nhanh, bền vững, trở thành nền kinh tế trọng điểm, tạo động lực phát triển của nền kinh tế. Tỉnh đã đưa ra mục tiêu phát triển công nghiệp đến năm 2030, Quảng Bình phấn đấu hoàn thành mục tiêu công nghiệp hóa, hiện đại hóa, đạt mức trung bình của toàn quốc về phát triển công nghiệp; trong đó một số ngành công nghiệp có sức cạnh tranh quốc tế và tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu. Và, đến năm 2045, Quảng Bình trở thành tỉnh có nền công nghiệp hiện đại, vươn lên đạt trên mức trung bình của toàn quốc.
Theo đó, đến năm 2030, tỉnh sẽ phấn đấu đạt tỷ trọng công nghiệp trong GRDP đạt 35%; tỷ trọng công nghiệp chế biến, chế tạo trong GRDP đạt khoảng 25%, trong đó công nghiệp chế tạo đạt 15%; tỷ trọng giá trị sản phẩm công nghiệp công nghệ cao trong các ngành chế biến, chế tạo đạt 40%; tốc độ tăng trưởng giá trị gia tăng công nghiệp đạt bình quân 10-12%/năm, trong đó công nghiệp chế biến, chế tạo đạt bình quân 14 - 14,5%/năm,; tốc độ tăng năng suất lao động công nghiệp đạt bình quân 8%/năm; tỷ lệ lao động trong lĩnh vực công nghiệp và dịch vụ đạt trên 65%; xây dựng hoàn thành 2 khu kinh tế, 8 khu công nghiệp và một số cụm liên kết ngành công nghiệp. Đặc biệt, một số doanh nghiệp công nghiệp trong tỉnh có quy mô lớn, công nghệ hiện đại, có năng lực cạnh tranh quốc tế tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu.
Để thực hiện được mục tiêu này, toàn tỉnh sẽ triển khai đồng bộ 7 nhóm nhiệm vụ và giải pháp như: chính sách phân bố không gian và chuyển dịch cơ cấu ngành công nghiệp; chính sách phát triển các ngành công nghiệp ưu tiên; chính sách tạo lập môi trường đầu tư, kinh doanh thuận lợi cho phát triển công nghiệp; chính sách phát triển doanh nghiệp công nghiệp; chính sách phát triển nguồn nhân lực công nghiệp; chính sách khoa học và công nghệ cho phát triển công nghiệp và chính sách khai thác tài nguyên, khoáng sản và bảo vệ môi trường, thích ứng với biến đổi khí hậu trong quá trình phát triển công nghiệp…
Được biết, các nhóm nhiệm vụ, giải pháp phát triển công nghiệp nói trên nhằm thực hiện có hiệu quả Chương trình hành động số 22/CTr-TU ngày 17-7-2018 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy thực hiện Nghị quyết số 23-NQ/TW ngày 22-3-2018 của Bộ Chính trị về định hướng xây dựng chính sách phát triển công nghiệp quốc gia đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.
Nguồn: Báo cáo của UBND tỉnh Quảng Bình
Đỗ Thị Bích Thủy
Phòng Thông tin Thư viện và Xúc tiến thương mại