Hội thảo lần thứ hai về quy hoạch điện VIII

Hội thảo (lần thứ hai) có sự tham dự của nhiều nhà quản lý, các chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực điện lực và năng lượng với những đóng góp chuyên môn chia sẻ ý tưởng, kinh nghiệm để cùng hoàn thiện Đề án trong thời gian tới. Thứ trưởng Bộ Công Thương Hoàng Quốc Vượng chủ trì hội thảo.

Phát biểu khai mạc tại Hội thảo, Thứ trưởng nhận định, Đề án Quy hoạch điện VIII về cơ bản đã hoàn thành, theo đúng kế hoạch, Bộ Công Thương dự kiến báo cáo Thủ tướng Chính phủ vào tháng 10/2020.

Ảnh 1. Thứ trưởng Hoàng Quốc Vượng phát biểu khai mạc

Theo báo cáo tại Hội thảo của Bộ Công Thương, Quy hoạch điện VII và Quy hoạch điện VII điều chỉnh đã được đưa vào triển khai, thực hiện được gần 10 năm. Nhìn chung, tình hình thực hiện Quy hoạch đạt được nhiều kết quả tốt, đáp ứng cơ bản nhu cầu phụ tải với tốc độ tăng trưởng trung bình hàng năm khoảng 10,5%/năm. Tuy nhiên, trong thời gian vừa qua, ngành điện đối mặt với nhiều khó khăn lớn như: Nhu cầu điện đang tăng trưởng cao, sự phát triển của nguồn điện không cân đối với nhu cầu phụ tải giữa các vùng miền; hệ số đàn hồi điện/GDP còn ở mức cao; tình hình triển khai nhiều dự án nguồn điện lớn, đặc biệt là các dự án nhiệt điện than còn chậm tiến độ. Theo xu thế hiện nay, các địa phương chủ yếu ửng hộ các nguồn điện lớn theo xu hướng xanh, sạch, do đó sự phát triển nhanh của các nguồn năng lượng tái tạo khi có các cơ chế khuyến khích phát triển nhưng lưới điện chưa theo kịp dẫn tới thực tế công suất nguồn điện tại một số nơi còn dư thừa, chưa giải tỏa hết. Trong khi đó, cơ chế giá điện chưa đáp ứng được yêu cầu, chưa thu hút được đầu tư, vấn đề bảo vệ môi trường vẫn đặt ra nhiều thách thức…

Theo đó, việc lập Quy hoạch điện VIII được mong đợi sẽ đề ra các giải pháp toàn diện để giải quyết và tháo gỡ các nút thắt hiện nay trong phát triển điện lực.

Ảnh 2. Toàn cảnh Hội thảo

Theo đại diện của Cục Điện lực và Năng lượng tái tạo, kết quả nghiên cứu cho thấy tốc độ tăng trưởng phụ tải điện giai đoạn 2021 - 2030 được dự báo “vẫn ở mức cao” lần lượt khoảng 8,6% giai đoạn 2021 - 2025 và 7,2% giai đoạn 2026 - 2030. Nhu cầu về vốn đầu tư hàng năm cho chương trình nguồn và lưới điện, theo báo cáo của Viện Năng lượng, trong giai đoạn 2021-2030, ngành điện cần 133,3 tỷ USD, trong đó nguồn điện cần 96 tỷ USD, lưới điện cần 37,3 tỷ USD.

Nhiều kịch bản phát triển nguồn điện đã được nghiên cứu, xem xét, phân tích thấu đáo. Kịch bản phát triển nguồn điện tối ưu là kịch bản đáp ứng các mục tiêu đề ra của Nghị quyết 55, hướng tới thân thiện với môi trường và khai thác tối đa lợi ích từ các nguồn năng lượng tái tạo.

Theo báo cáo của Bộ Công Thương, dự kiến tới năm 2030, công suất đặt toàn hệ thống dự kiến đạt khoảng 138.000 MW và tới năm 2045 khoảng 302.000 MW, trong đó ưu tiên phát triển nguồn năng lượng tái tạo phù hợp với tiềm năng từng vùng/miền để bảo đảm an toàn hệ thống; nhiệt điện than có xu hướng giảm dần, tăng nhanh nhiệt điện khí trong cơ cấu phát triển nguồn điện. Mức phát thải khí CO₂ sẽ giảm dần, đáp ứng các chỉ tiêu mà Việt Nam đã ký kết với quốc tế.

Mặc dù vậy, thách thức đặt ra để có thể thực hiện tốt Quy hoạch điện VIII cũng rất lớn. Nhu cầu điện vẫn tăng trưởng với tốc độ cao nhưng các nguồn năng lượng sơ cấp ngày càng khan hiếm. Nhằm đảm bảo cung ứng điện tới năm 2030, Việt Nam dự kiến phải nhập khẩu khoảng 1,2 triệu tấn LNG, 35,1 triệu tấn than vào năm 2025 và tăng dần tới 8,5 triệu tấn LNG và 45 triệu tấn than vào năm 2030.

Để giải quyết vấn đề này, nhiều cơ chế chính sách đã được đề xuất trong đó có Cơ chế đấu thầu lựa chọn chủ đầu tư các dự án điện, Cơ chế Xã hội hóa lưới điện truyền tải… để khuyến khích mọi thành phần kinh tế tham gia đầu tư, phát triển ngành điện.

Thứ trưởng Hoàng Quốc Vượng nhấn mạnh, Quy hoạch điện VIII là quy hoạch hạ tầng phát triển điện lực quốc gia, là quy hoạch có tính hệ thống rất cao, có sự gắn kết chặt chẽ với các quy hoạch ngành khác như ngành than, dầu khí, sử dụng tài nguyên, môi trường, năng lượng tái tạo, giao thông, kinh tế, xã hội, không gian đô thị… Chính vì vậy, với mong muốn xây dựng được bản Quy hoạch điện VIII có hiệu quả, có tính khả thi khi đưa vào triển khai, thực hiện, đáp ứng sự mong mỏi của những cơ quan, tổ chức và cá nhân hoạt động trong lĩnh vực điện lực, cần thiết phải có những cơ chế, chính sách cụ thể và rất đặc thù để có thể triển khai thành công các dự án điện nhằm đảm bảo cung cấp điện ổn định và an toàn phục vụ phát triển kinh tế - xã hội trong giai đoạn tới. Vì vậy, Bộ Công Thương sẽ lắng nghe và tiếp thu ý kiến để sớm hoàn thiện Đề án Quy hoạch điện VIII với chất lượng tốt nhất trước khi báo cáo Chính phủ trong thời gian tới./.

Đỗ Thị Bích Thủy

Phòng Thông tin và Xúc tiến Thương mại