Tỉnh Hà Tĩnh là một trong sáu tỉnh Bắc Trung Bộ; phía Bắc giáp tỉnh Nghệ An, phía Nam giáp tỉnh Quảng Bình, phía Đông có 137 km bờ biển Đông, phía Tây có 164,448 km đường biên giới giáp nước Lào, toàn tỉnh có 13 đơn vị hành chính với diện tích tự nhiên gần 6.000 km2, dân số gần 1,3 triệu người, cách Thủ đô Hà Nội về phía Bắc 350km, có bờ biển dài 137 km, có hệ thống Cụm cảng Vũng Áng, - Sơn Dương có thể đáp ứng cho tàu 5- 20 vạn tấn cập bến.
Với vị trí địa lý đặc biệt và giao thông khả thuận lợi với các tỉnh trong vùng Bắc Trung Bộ, các tỉnh Đông Bắc Thái Lan và Lào, Hà Tĩnh đóng vai trò quan trọng trong việc kết nối các trung tâm kinh tế lớn trên trục Bắc - Nam và Đông - Tây; kết hợp với một số lợi thế về điều kiện sản xuất và cảnh quan thiên nhiên của địa phương, Hà Tĩnh có nhiều cơ hội để phát triển kinh tế, công nghiệp và thương mại.
Trong thời gian qua, công nghiệp điện năng đã có sự đóng góp lớn cho sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh, giá trị sản xuất tăng mạnh qua các năm. Năm 2013, lượng điện sản xuất chủ yếu từ các dự án thủy điện (Hố Hồ, Hương Sơn, Kẻ Gỗ) với sản lượng khoảng 157,4 triệu kWh, giá trị khoảng 77,8 tỷ đồng, thì đến năm 2018 giá trị sản xuất đạt 9.096 triệu kWh với giá trị khoảng 4.682 tỷ đồng, tăng gấp 59,5 lần so với năm 2013, cụ thể:
Về các dự án nhiệt điện: Trong những năm qua, phát triển điện sản xuất đã được quan tâm đầu tư xây dựng, đến nay có 02 dự án (đó là nhà máy Nhiệt điện Vũng Áng 1, có 2 tổ máy phát công suất 2x662,5 MW với tổng mức đầu tư 1.595 tỷ USD và Nhà máy nhiệt điện FHS giai đoạn 1, gồm 5 tổ máy, trong đó có 3 tổ máy đốt than và 02 tổ máy đốt khí với tổng công suất 650 MW) đã đi vào hoạt động và 01 dự án đang triển khai. Nhà máy Nhiệt điện Vũng Áng I năm 2015 sản xuất được 4.130 triệu kWh, năm 2018 sản xuất được 5.500 triệu kWh; còn Nhà máy Nhiệt điện FHS chủ yếu sử dụng nội bộ dự án. Dự án nhà máy Nhiệt điện Vũng Áng II với công suất 2x600 MW thực hiện theo hình thức BOT, dự kiến sẽ vận hành tổ máy số 1 năm 2023.
Về các dự án thủy điện: Có 03 nhà máy thủy điện (nhà máy thủy điện Hố Hô có 2 tổ máy phát công suất 2x7 MW với tổng mức đầu tư khoảng 260 tỷ đồng, được đưa vào vận hành năm 2012; Nhà máy Thủy điện Hương gồm 02 tổ máy phát công suất 2x16,5 MW, được đưa vào vận hành từ năm 2011 và Nhà máy Thủy điện Kẻ Gỗ có 01 tổ máy phát công suất 3 MW được đưa vào vận hành năm 2012) đang hoạt động với sản lượng điện năng bình quân 150 triệu KWh/năm. Bên cạnh đó, đang xây dựng Nhà máy Thủy điện Ngàn Trươi (do Công ty CP Thủy điện Ngàn Trươi làm chủ đầu tư với tổng mức đầu tư hơn 340 tỷ đồng, được khởi công xây dựng tháng 12/2017) với công suất 13,5 MW, dự kiến hoàn thành và phát điện hòa lưới quốc gia vào Quý IV/2020.
Về các dự án điện mặt trời: Với đường bờ biển dài 137km, chạy dọc từ huyện Nghi Xuân đến huyện Kỳ Anh, Hà Tĩnh là một trong những địa phương có điều kiện thuận lợi để đầu tư các dự án điện mặt trời. Theo số liệu từ Hiệp hội Năng lượng sạch Việt Nam, Hà Tĩnh có tổng mức bức xạ mặt trời tương đối cao, trung bình 1.562 kWh/m2/năm, số giờ nắng trung bình trên 1.600 giờ/năm. Đây là điều kiện thuận lợi để đầu tư các dự án điện mặt trời.
Cùng với tiềm năng từ thiên nhiên, Hà Tĩnh cũng là địa phương có hạ tầng truyền tải điện khá tốt với 2 trạm biến áp 500 kV, 5 tuyến đường dây 500kV; 2 trạm biến áp 220 kV, 9 tuyến đường dây 220 kV; 9 trạm biến áp 110 kV, 13 tuyến dây 110 kV và hơn 2.640 km đường dây trung, hạ áp. Đây là hạ tầng quan trọng để doanh nghiệp đầu tư các nhà máy sản xuất điện và truyền tải lên lưới. Nhận thấy tiềm năng bức xạ mặt trời ở Hà Tĩnh khá lớn, cùng với chính sách, cơ chế ưu đãi dành cho dự án điện mặt trời của Chính phủ, các nhà máy điện mặt trời được xây dựng trên địa bàn tỉnh sẽ góp phần cung cấp bổ sung năng lượng cho nền kinh tế, đồng thời góp phần bảo vệ môi trường. Hiện nay, có 01 dự án điện mặt trời (đó là nhà máy điện mặt trời Cẩm Hòa, huyện Cẩm Xuyên của Công ty CP Tập đoàn Hoành Sơn với công suất 50 MWp với tổng mức đầu tư là 1.458 tỷ đồng và đấu nối vào lưới điện quốc gia thông qua đường dây và trạm biến áp 110kv) đi vào hoạt động từ tháng 6/2019, đến nay đã sản xuất được 36,1 triệu kWh với doanh thu 69,45 tỷ đồng; có 02 dự án nhà máy điện mặt trời tại xã Cẩm Hưng (Cẩm Xuyên) và xã Sơn Quang (Hương Sơn) có tổng công suất 358 MWp với tổng mức đầu tư 23,3 triệu USD/ dự án do Công German Asean Power đang triển khai các thủ tục để đầu tư. Hiện, đang có nhiều nhà đầu tư trong và ngoài nước quan tâm, tìm hiểu đầu tư xây dựng các nhà máy điện mặt trời tại Hà Tĩnh.
Các dự án điện sinh khối và dự án điện gió: Đang được nhiều nhà đầu tư quan tâm: tỉnh đã đề nghị Bộ Công Thương bổ sung quy hoạch phát triển điện gió đối với dự án Trang trại phong điện HBRE Hà Tĩnh, với tổng vốn đầu tư là 4.258 tỷ đồng và công suất là 120 M/Wp. Bên cạnh đó, tỉnh cũng đã đồng ý về nguyên tắc cho nhà đầu tư Công ty Envision Energy (Hong Kong) Limited và 2 Công ty TNHH GA Power Pte.Ltd và Công ty TNHH Khu công nghiệp Việt Đức khảo sát, nghiên cứu tìm hiểu đầu tư vào Hà Tĩnh dự án nhà máy điện gió có quy mô lần lượt là 220 MW (có mức vốn đầu tư dự kiến là 308 triệu USD) và 200 MW có tổng mức vốn đầu tư dự kiến là 600 triệu USD).
Trong giai đoạn 2010 - 2018, ngành điện cũng đã cung cấp điện ổn định cho sản xuất, sinh hoạt của tỉnh, ngành đã cấp điện thương phẩm cho nền kinh tế với tổng số 6.035 triệu kWh, tăng bình quân 11% /năm. Riêng lĩnh vực công nghiệp - xây dựng, nhu cầu điện tăng từ 83,72 triệu kWh năm 2010 lên 225,63 triệu kWh năm 2015, tăng bình quân 22% năm.
Trong giai đoạn tới, việc ưu tiên đầu tư các dự án năng lượng, nhất là các dự án năng lượng tái tạo không chỉ đáp ứng nhu cầu trên địa bàn Hà Tĩnh mà còn góp phần thực hiện mục tiêu an ninh năng lượng quốc gia. Đây cũng là tiền đề quan trọng để Hà Tĩnh góp phần thực hiện Nghị quyết 55 của Bộ Chính trị về định hướng chiến lược phát triển năng lượng quốc gia đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045./.
Nguồn: Báo cáo Sở Công Thương tỉnh Hà Tĩnh
Đỗ Thị Bích Thủy
Phòng Thông tin, Thư viện và Xúc tiến Thương mại