Giai đoạn 2016 - 2020, trong bối cảnh nền kinh tế thế giới và trong nước gặp nhiều khó khăn, tăng trưởng kinh tế, thương mại toàn cầu vẫn còn thấp. Ở trong nước, chất lượng tăng trưởng, sức cạnh tranh của nền kinh tế chưa cao, các cân đối kinh tế vĩ mô chưa thật sự vững chắc, chất lượng nguồn nhân lực chưa đáp ứng nhu cầu phát triển của nền kinh tế, thiên tai xảy ra liên tiếp, dịch bệnh Covid-19 bùng phát mạnh vào đầu năm 2020 ở các quốc gia và vùng lãnh thổ đã ảnh hưởng đến hầu hết mọi ngành và mọi lĩnh vực kinh tế - xã hội, trong đó có ngành Công Thương tỉnh Khánh Hòa.
Trước tình hình đó, Sở Công Thương Khánh Hòa luôn luôn nắm bắt khó khăn của doanh nghiệp trong ngành và đề xuất các biện pháp hỗ trợ doanh nghiệp trong tình hình dịch bệnh; tích cực triển khai và phối hợp thực hiện tốt một số giải pháp của Chính phủ, Bộ Công Thương, UBND tỉnh Khánh Hòa về bình ổn thị trường; kiềm chế lạm phát; cải thiện môi trường kinh doanh; phòng, chống dịch bệnh Covid - 19 nhằm góp phần trong việc phát triển ngành Công Thương của tỉnh, vì vậy trong giai đoạn vừ vừa qua, ngành đã đạt được một số kết quả đáng ghi nhận.
Kết quả đạt được
Chỉ số sản xuất công nghiệp của tỉnh có mức tăng trưởng khá, chỉ số (IIP) năm 2016 tăng 7,05%, năm 2020 ước tăng 4% và giai đoạn 2016- 2020 tăng bình quân 6,41%/năm. Tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2016 - 2020 ước đạt 451.921 tỷ đồng, tăng bình quân 7,8%/năm.
Về kim ngạch xuất khẩu hàng hóa trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2016 - 2020 ước đạt 6.636,96 triệu USD, với tốc độ tăng trưởng bình quân giai đoạn là 5,24%/năm. Trong đó, kim ngạch xuất khẩu năm 2020 ước đạt 1.450 triệu USD, không đạt chỉ tiêu theo Kế hoạch đề ra (theo Nghị quyết số 34/NQ-HĐND ngày 09/12/2015 của HĐND tỉnh về kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội tỉnh Khánh Hòa giai đoạn 2016 - 2020 thì kim ngạch xuất khẩu hàng hóa năm 2020 đạt trên 2.000 triệu USD).
Một số sản phẩm xuất khẩu chủ yếu của tỉnh là: thủy sản các loại (chiếm khoảng 41%), tàu biển (chiếm khoảng 30%), cà phê (khoảng 9%), sản phẩm may (khoảng 6%),… Một số thị trường xuất khẩu chính của Khánh Hòa vẫn là Hoa Kỳ, Nhật Bản, Hàn Quốc, ASEAN, EU, Trung Quốc,…
Về kim ngạch nhập khẩu hàng hóa trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2016 - 2020 ước đạt 3.903,67 triệu USD. Trong đó kim ngạch nhập khẩu năm 2020 ước đạt 850 triệu USD.
Mặt hàng nhập khẩu chủ yếu của tỉnh Khánh Hòa là nguyên vật liệu cho hoạt động sản xuất, chế biến sản phẩm xuất khẩu như nguyên liệu thủy sản, nguyên phụ liệu dệt may, máy móc vật tư thiết bị đóng tàu,…
Nguyên nhân chính dẫn đến một số chỉ tiêu không đạt theo kế hoạch đề ra là do bị tác động, ảnh hưởng bởi một số yếu tố khách quan như sau:
+ Khánh Hòa bị ảnh hưởng cơn bão số 12 vào đầu tháng 11/2017 đã gây thiệt hại hết sức nặng nề đối với tỉnh Khánh Hòa trên tất các các lĩnh vực, ảnh hưởng đến phát triển kinh tế - xã hội, trong đó có ngành công thương. Một số doanh nghiệp sản xuất kinh doanh bị thiệt hại về nhà xưởng, kho bị tốc mái, làm ướt vật tư, nguyên liệu, bao bì và thành phẩm, công nhân bị ảnh hưởng bão không đi làm. Do đó, các doanh nghiệp bị gián đoạn trong hoạt động sản xuất, kinh doanh xuất khẩu.
+ Dịch bệnh Covid-19 bùng phát mạnh ở các quốc gia và vùng lãnh thổ, ảnh hưởng đến hầu hết mọi ngành và lĩnh vực của nền kinh tế trên thế giới.
+ Sự căng thẳng thương mại giữa các nền kinh tế lớn như Mỹ - Trung, Nhật Bản - Hàn Quốc đã ảnh hưởng đến tình hình kinh doanh, xuất khẩu của các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh.
Đánh giá chung
Trong giai đoạn vừa qua, ngành công nghiệp của tỉnh được cơ cấu lại, phát triển theo cả chiều rộng và chiều sâu, chú trọng phát triển theo chiều sâu, nâng cao năng suất, chất lượng và sức cạnh tranh của các sản phẩm công nghiệp, góp phần ổn định và phát triển nền kinh tế của tỉnh. Các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực công nghiệp đã tích cực đầu tư, cải tiến công nghệ, ứng dụng khoa học kỹ thuật, tiết giảm chi phí sản xuất, mở rộng thị trường. Một số dự án, khu, cụm công nghiệp đã hoàn thành và đang thực hiện tạo động lực thúc đẩy phát triển kinh tế, tạo nguồn thu mới như Nhà máy Bia Sài Gòn – Khánh Hòa, Nhà máy Nhiệt điện BOT Vân phong 1, Cảng tổng hợp Nam Vân Phong và Bắc Vân Phong, Khu công nghiệp Ninh Thủy (hoàn tất một số hạng mục công trình hạ tầng như cấp nước, xử lý nước thải, cấp điện …)
Theo quy hoạch, tỉnh Khánh Hòa có 12 cụm công nghiệp, đến nay đã có 7 cụm công nghiệp được UBND tỉnh ra quyết định thành lập và phê duyệt quy hoạch chi tiết xây dựng; trong đó có 05 cụm công nghiệp (tăng 02 cụm so với giai đoạn trước): Diên Phú (xã Diên Phú, huyện Diên Khánh), Diên Phú - VCN (xã Diên Phú, huyện Diên Khánh), Đắc Lộc (xã Vĩnh Phương, thành phố Nha Trang), Ninh Ích (xã Ninh Ích, thị xã Ninh Hòa), Sông Cầu (xã Sông Cầu, huyện Khánh Vĩnh), Trảng É 1 (xã Suối Tân, Suối Cát, huyện Cam Lâm) đã đi vào hoạt động, thu hút 58 dự án và đã có 48 dự án đã đi vào hoạt động, giải quyết việc làm cho 4.500 lao động, góp phần tạo thêm năng lực mới cho ngành công nghiệp của tỉnh. Đồng thời, việc phát triển các ngành công nghiệp có lợi thế của tỉnh như công nghiệp đóng tàu, chế biến thực phẩm, chế biến thủy, hải sản xuất khẩu, dệt may, công nghiệp hỗ trợ … và các hoạt động hỗ trợ doanh nghiệp áp dụng công nghệ cao,thân thiện với môi trường vào sản xuất kinh doanh, đã tạo động lực phát triển công nghiệp tỉnh. Tiểu thủ công nghiệp và nghề truyền thống được khuyến khích, tạo điều kiện và phát triển thuận lợi, góp phần giải quyết nhiều vấn đề xã hội.
Những năm gần đây, Khánh Hòa được xác định là địa phương có nhiều tiềm năng, lợi thế để phát triển năng lượng mặt trời nên đã thu hút được nhiều nhà đầu tư trong và ngoài nước đến tìm kiếm cơ hội đầu tư. Hiện tại, trên địa bàn tỉnh có 41 dự án nhà máy điện mặt trời xin bổ sung Quy hoạch phát triển điện lực tỉnh Khánh Hòa, trong đó có 09 dự án đã được Bộ Công Thương phê duyệt bổ sung quy hoạch, các dự án tập trung tại các địa bàn Tp. Cam Ranh, thị xã Ninh Hòa, huyện Cam Lâm và huyện Vạn Ninh; Các dự án đã hoàn thành đóng điện vận hành trước ngày 30/6/2019 như: Nhà máy điện năng lương mặt trời Sông Giang công suất 50MWp, Nhà máy điện mặt trời KN Cam Lâm công suất 50MWp, Nhà máy điện mặt trời AMI Khánh Hòa công suất 50MWp, Nhà máy điện mặt trời Cam Lâm VN công suất 50 MWp, Nhà máy điện mặt trời Điện lực Miền Trung công suất 50MW, Nhà máy điện mặt trời Tuấn Ân công suất 10MW.
Về hạ tầng thương mại có bước phát triển đáng kể, nhiều chợ, trung tâm thương mại đã được đầu tư xây dựng mới, cải tạo, nâng cấp khang trang và kinh doanh có hiệu quả, cung cách phục vụ văn minh hiện đại. Nhiều cửa hàng, đại lý bán lẻ tổng hợp và chuyên doanh được hình thành và phát triển theo yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội, hàng hóa cung ứng dồi dào, đa dạng về mẫu mã, chất lượng đảm bảo, giá cả hợp lý, đáp ứng tốt nhu cầu tiêu dùng và sản xuất của nhân dân. Tính đến nay, tổng số chợ trên địa bàn tỉnh là 126 chợ; bao gồm 01 chợ đầu mối thủy sản, 03 chợ hạng 1, 09 chợ hạng 2, 113 chợ hạng 3. Toàn tỉnh có 10 Trung tâm thương mại; 10 siêu thị kinh doanh tổng hợp và một số siêu thị chuyên doanh như siêu thị sách, nội thất, điện máy, vật liệu xây dựng, điện thoại di động và các cửa hàng tiện lợi; 211 cơ sở kinh doanh xăng dầu; 390 cửa hàng kinh doanh LPG./.
Nguồn: Báo cáo của Sở Công Thương tỉnh Khánh Hòa ngày 27/7/2020
Đỗ Thị Bích Thủy
Phòng Thông tin, Thư Viện và Xúc tiến thương mại - VIOIT