Nổi bật là, trong khi tốc độ tăng trưởng kinh tế của cả nước ước đạt 2 - 3%; Thanh Hóa vẫn có tốc độ tăng trưởng tổng sản phẩm (GRDP) ước đạt 6,08% (tuy không đạt kế hoạch 12,5% trở lên so với mục tiêu năm 2020), nhưng là mức tăng trưởng cao nhất khu vực Bắc Trung Bộ. Trong đó, tốc độ tăng trưởng sản xuất nông, lâm, thủy sản tiếp tục phát triển ổn định và đạt kết quả khá toàn diện; giá trị sản xuất toàn ngành ước đạt 29.129 tỷ đồng, tăng 3,02% so với cùng kỳ 2019. Sản xuất công nghiệp tăng trưởng khá trong bối cảnh chịu tác động mạnh của đại dịch Covid-19; giá trị sản xuất công nghiệp năm 2020 ước đạt 141.640 tỷ đồng, đạt 93,6% kế hoạch, tăng 12,3% so với cùng kỳ 2019. Có 21/32 sản phẩm chủ yếu tăng so với cùng kỳ, trong đó có một số sản phẩm tăng cao như: thép, dầu ăn, xăng, dầu diesel, sữa. Mặc dù là khu vực chịu ảnh hưởng nặng nề nhất của đại dịch Covid-19, song một số ngành dịch vụ vẫn tăng; tổng mức bán lẻ hàng hoá và doanh thu dịch vụ tăng 4,1%, kim ngạch xuất khẩu ước đạt 3,76 tỷ USD, tăng 1,6%; kim ngạch nhập khẩu ước đạt 5 tỷ USD, tăng 1,8%; công nghiệp - xây dựng tăng 10,33%; dịch vụ tăng 1,8% .
Hết năm 2020, chỉ số sản xuất công nghiệp toàn tỉnh đã tăng 13,44% so với năm 2019, cao hơn nhiều so với bình quân cả nước. Giá trị sản xuất công nghiệp đạt trên 141 nghìn tỷ đồng, tăng 12,3% so với cùng kỳ năm 2019, sản xuất công nghiệp đã đóng góp 3,5 điểm % cho kết quả tăng trưởng GRDP 6,08 % của tỉnh trong năm 2020. Đáng chú ý là bên cạnh đóng góp của Nhà máy Lọc hóa dầu Nghi Sơn, thì có tới 13 sản phẩm công nghiệp truyền thống của tỉnh tăng so với cùng kỳ, một số sản phẩm mới ra nhập thị trường cũng đóng góp quan trọng cho giá trị sản xuất của ngành công nghiệp và tăng trưởng kinh tế của tỉnh. Chiếm 28,3% tổng giá trị sản xuất công nghiệp toàn tỉnh, ngành may mặc và da giầy là một trong những lĩnh vực bị ảnh hưởng nghiêm trọng nhất bởi dịch Covid - 19. Trong khó khăn, các doanh nghiệp đã rất linh hoạt cơ cấu lại sản xuất, giữ công nhân có tay nghề, kinh nghiệm. Nhờ đó, lĩnh vực này đã nhanh chóng khôi phục sản xuất, cơ bản ngăn được sự suy giảm và duy trì ổn định việc làm cho gần 170 nghìn lao động. Môi trường đầu tư kinh doanh tiếp tục được cải thiện; hoạt động đối ngoại, xúc tiến đầu tư đạt kết quả tích cực; huy động vốn đầu tư phát triển tăng cao so với cùng kỳ 2019.
Đóng góp vào tăng trưởng kinh tế của tỉnh phải kể đến thành công của Hội nghị Xúc tiến đầu tư năm 2020, với số dự án và số vốn thu hút đầu tư khoảng 15 tỷ USD - lớn nhất từ trước đến nay. Tỉnh đã thu hút được 155 dự án đầu tư trực tiếp (13 dự án FDI), với tổng vốn đăng ký 28.900 tỷ đồng, tăng 2,6% so với cùng kỳ. Công tác vận động vốn ODA đạt kết quả tích cực; dự án cải thiện cơ sở hạ tầng đô thị Ngọc Lặc và dự án hệ thống cấp nước thô chuỗi đô thị dọc quốc lộ 47, thành phố Thanh Hóa và vùng phụ cận đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt chủ trương đầu tư.
Năm 2020, Thanh Hóa đã thu hút đầu tư được nhiều dự án sản xuất công nghiệp lớn như: Dây chuyền 4 xi măng Long Sơn, Xi Măng Đại Dương, Hóa chất Đức Giang. Nhiều dự án lớn, quan trọng được khánh thành, đi vào hoạt động trong năm như: Nhà máy luyện cán thép Nghi Sơn giai đoạn 1, Nhà máy sản xuất sợi dệt kết hợp với phát triển vùng nguyên liệu cây gai tại xã Cẩm Tú, huyện Cẩm Thủy,... Thanh Hóa cũng đã khởi công một số siêu dự án, như: Quảng trường biển, trục cảnh quan lễ hội thành phố Sầm Sơn, đường từ thành phố Thanh Hóa đi Cảng Hàng không Thọ Xuân, tổ hợp Nhà máy xi măng Đại Dương, Cảng tổng hợp Quang Trung - Khu Kinh tế Nghi Sơn... Thanh Hóa đã thu hút nhiều dự án đầu tư vào tỉnh; khởi công một số dự án quan trọng nhằm từng bước hoàn thiện hạ tầng thiết yếu theo hướng đồng bộ, hiện đại, tạo động lực cho phát triển kinh tế - xã hội nhanh và bền vững. Thanh Hóa đã có bước đột phá về thu hút vốn cho đầu tư phát triển, đứng đầu các tỉnh Bắc Trung bộ, trong nhóm 5 tỉnh, thành phố huy động vốn đầu tư cao nhất cả nước. Với cách làm này, dự báo con số sẽ còn dịch chuyển tích cực hơn nữa. Tấm “thảm đỏ” đang được trải ra một cách trọng thị, hình ảnh Thanh Hóa ngày càng trở nên đẹp hơn trong mắt nhà đầu tư và cơ quan chức năng. Đó chính là cách để tỉnh tạo ra động lực cho việc bứt phá nhanh và mạnh mẽ hơn trong thời gian tới.
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, sản xuất công nghiệp tại Thanh Hóa vẫn còn tồn tại nhiều khó khăn thách thức khi mà hầu hết thiết bị công nghệ sản xuất của doanh nghiệp đã lạc hậu, chất lượng sản phẩm không cao, chi phí sản xuất lớn, chất lượng tăng trưởng kinh tế còn thấp, thu ngân sách chưa thật sự bền vững, một số dự án công nghiệp hiệu quả chưa cao, gây ô nhiễm môi trường, tái cơ cấu ngành nông nghiệp còn chậm; kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội, nhất là hạ tầng ở các huyện miền núi chưa đồng bộ, chưa đáp ứng yêu cầu phát triển; liên kết vùng chưa tương xứng với tiềm năng, lợi thế; hiệu lực, hiệu quả lãnh đạo, quản lý kinh tế - xã hội có mặt còn hạn chế, bất cập. Bên cạnh đó, những khó khăn do tác động của đại dịch Covid - 19 được dự báo vẫn sẽ còn tiếp diễn.
Trong thời gian tới, để tiếp tục phát huy những thành quả đã đạt được, tỉnh Thanh Hóa đã đặt ra những mục tiêu tổng quát như:
Tiếp tục triển khai thực hiện có hiệu quả “nhiệm vụ kép” là vừa phòng, chống dịch Covid-19 có hiệu quả, vừa thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội; tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp khôi phục và thúc đẩy sản xuất kinh doanh; đẩy mạnh cải cách hành chính, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, thu hút tối đa và sử dụng có hiệu quả các nguồn lực cho đầu tư phát triển, tạo đột phá về đầu tư hệ thống kết cấu hạ tầng; tập trung phát triển 4 trung tâm kinh tế động lực, 5 trụ cột tăng trưởng, 6 hành lang kinh tế; đẩy mạnh ứng dụng, chuyển giao khoa học công nghệ vào sản xuất và đời sống;
Mục tiêu cụ thể: Tốc độ tăng trưởng GRDP năm 2021 đạt từ 11% trở lên, cơ cấu các ngành kinh tế: nông, lâm, thủy sản chiếm 9,9%; công nghiệp - xây dựng chiếm 50,1%; dịch vụ chiếm 32%; thuế sản phẩm chiếm 8%. GRDP bình quân đầu người đạt 2.820 USD trở lên, tổng giá trị xuất khẩu đạt 04 tỷ USD, tổng huy động vốn đầu tư phát triển đạt khoảng 140 nghìn tỷ đồng, thu ngân sách nhà nước đạt 26.572 tỷ đồng, số doanh nghiệp thành lập mới đạt 3.000 doanh nghiệp trở lên, tốc độ tăng năng suất lao động xã hội khoảng 10%.
Nhằm hiện thực hóa các mục tiêu đã đề ra Thanh Hóa cần phải tập trung thực hiện tốt một số nội dung sau:
Phát triển công nghiệp trong một số lĩnh vực mà tỉnh có lợi thế so sánh và tiềm năng phát triển, nhằm khai thác tối đa lợi thế của tỉnh trong mạng lưới sản xuất vùng duyên hải miền Trung, đồng bằng sông Hồng và cả nước. Ưu tiên phát triển các sản phẩm công nghiệp hỗ trợ với công nghệ tiên tiến, thân thiện môi trường, phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh trong từng thời kỳ; đồng thời hướng tới xuất khẩu, tham gia vào chuỗi sản xuất toàn cầu, theo hướng: Trước mắt, đáp ứng nhu cầu của tỉnh Thanh Hóa (phục vụ các ngành lọc, hóa dầu, cơ khí, dệt may, da giày, chế biến nông lâm sản…). Lâu dài, đáp ứng nhu cầu của vùng Bắc Trung bộ, nam Đồng bằng sông Hồng và cả nước. Hình thành mạng lưới sản xuất với nhiều lớp cung ứng, trong đó có một số doanh nghiệp đạt tiêu chuẩn quốc tế về quản lý sản xuất và chất lượng sản phẩm. Đẩy mạnh phát triển công nghiệp hỗ trợ; Xây dựng Trung tâm kỹ thuật hỗ trợ phát triển công nghiệp; Đẩy mạnh thu hút đầu tư và tăng cường liên kết trong phát triển. Tiếp tục hoàn thiện môi trường đầu tư, kinh doanh thông thoáng, thuận lợi trên cơ sở tận dụng các thế mạnh về hạ tầng công nghiệp (khu kinh tế Nghi Sơn, các khu, cụm công nghiệp) và phục vụ trực tiếp cho các ngành công nghiệp chính của tỉnh. Nâng cao hiệu quả hoạt động xúc tiến đầu tư vào lĩnh vực công nghiệp: Trọng tâm là các doanh nghiệp quy mô lớn, đầu tàu về sản xuất thành phẩm. /.
Nguồn: Báo cáo Sở Công Thương tỉnh Thanh Hóa
Đinh Thị Bích Liên
Phòng Thông Tin Thư viện và Xúc tiến Thương mại - VIOIT