Trong giai đoạn vừa qua, hoạt động công nghiệp của tỉnh Đồng Tháp đã đạt được nhiều thành tựu, tác động tích cực đến hoạt động sản xuất kinh doanh và đời sống nhân dân, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh trong thời kỳ công nghiệp hoá, hiện đại hoá và hội nhập kinh tế quốc tế.
Giá trị sản xuất ngành công nghiệp (giá so sánh 2010) năm 2010 đạt 28.623 tỷ đồng và ước năm 2020 sẽ đạt 66.865 tỷ đồng, tốc độ tăng trưởng bình quân giai đoạn 2011 - 2020 ước đạt 8,85%/năm. Trong đó: ngành khai khoáng giảm 5,41%/năm; ngành công nghiệp chế biên chế tạo tăng 8,95%/năm; ngành sản xuất và phân phối điện, khí đốt, nước nóng và hơi nước tăng 0,79%/năm; ngành cung cấp nước, hoạt động quản lý và xử lý rác thải tăng 12,23%/năm.
Giá trị tăng thêm ngành công nghiệp có sự tăng trưởng qua từng năm, tốc độ tăng trưởng bình quân giai đoạn 2011 - 2020 ước đạt 9,13%/năm. Giá trị tăng thêm ngành công nghiệp (giá so sánh 2010) năm 2010 đạt 4.620 tỷ đồng và ước năm 2020 sẽ đạt 11.000 tỷ đồng. Bên cạnh các mặt hàng chủ lực như thủy sản chế biến, gạo xay xát, bánh phồng tôm, thuốc lá, quần áo may sắn, các sản phẩm da giày, bia… thì đến nay trên địa bàn tỉnh có thêm khoảng 30 cơ sở, doanh nghiệp sản xuất nhiều mặt hàng thực phẩm mang lại giá trị cao như: dầu cá tinh luyện, collagen, thực phẩm chức năng, chế biến rau, củ, trái cây sấy, trà lá sen, trà lá sa kê, trà kim chi, các sản phẩm từ thịt, chả cá, cá xiên que,… góp phần đa dạng hóa sản phẩm công nghiệp của tỉnh.
Hoạt động cung cấp điện cho sản xuất và sinh hoạt trên địa bàn tỉnh luôn được đảm bảo ổn định; công tác vận hành lưới điện đáp ứng được yêu cầu sử dụng điện phục vụ cho sản xuất và sinh hoạt của nhân dân, không thực hiện việc cắt điện để tiết giảm, ngoại trừ các sự cố bất khả kháng hoặc bảo trì hệ thống điện theo định kỳ. Tốc độ tăng trưởng sản lượng điện thương phẩm bình quân giai đoạn 2011 - 2020 ước đạt 9%/năm. Sản lượng điện thương phẩm năm 2010 đạt 1.107 triệu kWh và ước năm 2020 sẽ đạt 2.620 triệu kWh (trong đó, sản lượng điện dùng cho công nghiệp đạt 1.279 triệu kWh chiếm 48,82%).
Để hỗ trợ doanh nghiệp phát triển, trong những năm qua, ngành Công Thương đã tham mưu cho UBND tỉnh xây dựng nhiều chương trình, kế hoạch trong lĩnh vực công nghiệp như kế hoạch phát triển các khu cụm công nghiệp, kế hoạch khuyến công, kế hoạch sản xuất sạch hơn trong công nghiệp, kế hoạch phát triển công nghiệp hỗ trợ, kế hoạch hỗ trợ phát triển năng suất lao động các ngành công nghiệp chủ lực… thông qua các kế hoạch, tỉnh đã hỗ trợ doanh nghiệp cải tiến, đổi mới công nghệ, xây dựng hệ thống quản lý chất lượng, xây dựng thương hiệu, đào tạo nghề, nâng cao chất lượng sản phẩm, mở rộng thị trường tiêu thụ…
Tỉnh cũng quan tâm, đầu tư xây dựng bổ sung thêm 05 khu công nghiệp (KCN) và quy hoạch mở rộng 02 KCN (KCN Sa Đéc, KCN Trần Quốc Toản) với tổng diện tích được quy hoạch là 1.266 ha, và lập quy hoạch định hướng 11 cụm công nghiệp (CCN), với tổng diện tích 567 ha để phục vụ cho hoạt động xúc tiến kêu gọi đầu tư.
Tuy nhiên, nhìn tổng thể, hoạt động công nghiệp tỉnh còn bộc lộ những tồn tại, hạn chế về sản phẩm công nghiệp chủ lực còn ít, tuy có tăng về số lượng nhưng giá trị gia tăng thấp, hàm lượng công nghệ chưa cao nên hiệu quả sản xuất kinh doanh thấp; các đột phá chiến lược và cơ cấu lại nền kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng chưa có những bứt phá lớn, đặc biệt là về nguồn nhân lực và cơ sở hạ tầng. Tốc độ và chất lượng tăng trưởng ngành vẫn chưa đạt như kỳ vọng, chưa tương xứng với tiềm năng, lợi thế, thiếu tính bền vững; tốc độ tăng trưởng ngành công nghiệp đang dần chững lại, công nghiệp hỗ trợ phát triển chậm; tỷ lệ đầu tư đổi mới công nghệ chưa tương xứng với yêu cầu; việc ứng dụng khoa học công nghệ, nhân rộng mô hình, sản phẩm công nghiệp công nghệ cao còn hạn chế; cơ sở hạ tầng một số khu, cụm công nghiệp tuy được đầu tư xây dựng khá hoàn chỉnh nhưng hiệu quả sử dụng đất không cao, nhiều dự án đã đăng ký nhận đất nhưng chậm triển khai dự án, hoặc chỉ triển khai một phần đất đã giao nên việc kêu gọi các dự án đầu tư còn gặp nhiều khó khăn, do diện tích đất sạch còn lại khá manh mún, bên cạnh đó một số nhà đầu tư hạ tầng chưa tích cực quan tâm đẩy mạnh công tác xúc tiến kêu gọi đầu tư.
Căn cứ vào tình hình phát triển công nghiệp giai đoạn 2011 - 2020, ngành Công Thương Đồng Tháp đề ra một số chỉ tiêu, định hướng và giải pháp trọng tâm phát triển công nghiệp giai đoạn 2021 - 2030 với một số chỉ tiêu chủ yếu:
Giá trị sản xuất công nghiệp (theo giá so sánh 2010) năm 2025 ước đạt 185.000 tỷ đồng, đến năm 2030 ước đạt 165.000 tỷ đồng, tốc độ tăng trưởng bình quân giai đoạn 2021 - 2020 ước đạt 9,45%/năm. Giá trị tăng thêm ngành công nghiệp (theo giá so sánh 2010) năm 2025 ước đạt 18.800 tỷ đồng, đến năm 2030 ước đạt 26.090 tỷ đồng, tốc độ tăng trưởng bình quân giai đoạn 2021 - 2030 ước đạt 8,95%/năm. Sản lượng điện thương phẩm đến năm 2025 ước đạt 3.998 triệu kWh, năm 2030 ước đạt 5.508 triệu kWh, tốc độ tăng trưởng bình quân giai đoạn 2021 - 2020 ước đạt 7,71%/năm.
Định hướng phát triển công nghiệp của tỉnh trong giai đoạn tới: Phát triển công nghiệp Đông Tháp đạt tốc độ tăng trưởng bình quân duy trì ở mức cao và là đầu tàu phát triển kinh tế xã hội. Nâng cao giá trị sản phẩm công nghiệp trên cơ sở cơ giới hóa, tự động hóa, ứng dụng thành quả cách mạng công nghệ 4.0 trong quá trình thực hiện tái cơ cấu công nghiệp. Hình thành các trung tâm chế biến nông thủy sản và thực phẩm gắn với phát triển hệ thống logistics, công nghiệp dược phẩm, công nghiệp chế biến thức ăn chăn nuôi, trong đó ổn định và phát triển các ngành công nghiệp chế biến lúa gạo, cá tra theo hướng tạo ra nhiều dòng sản phẩm giá trị tăng cao, phát triển vùng trồng dược liệu. Kêu gọi đầu tư đa dạng hóa các ngành, lĩnh vực sản xuất trang phục, da giày; công nghiệp cơ khí tự động hóa trong nông nghiệp và linh kiện máy chế biến nông sản thực phẩm; công nghiệp hỗ trợ cho ngành cơ khí chế tạo; năng lượng tái tạo; công nghiệp sản xuất vật liệu xây dựng; tiếp tục cải thiện và tạo điều kiện phát triển các doanh nghiệp vừa và nhỏ. Phát triển khu, cụm công nghiệp liên kết ngành làm điểm nhấn trong phát triển công nghiệp, mở ra cơ hội cho công nghiệp Đồng Tháp tham gia trong chuỗi giá trị sản phẩm công nghiệp. Phấn đấu đến năm 2030, kêu gọi đầu tư và lấp đầy 07 KCN và vận hành 30 CCN với tổng diện tích quy hoạch là 2.556 ha.
Để hoàn thành mục tiêu và các định hướng trên, ngành tiếp tục thực hiện tốt một số nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm như sau:
Xây dựng các cơ chế, chính sách khuyến khích đầu tư và tổ chức tốt công tác tuyên truyền; đẩy mạnh phát triển doanh nghiệp thuộc các thành phần kinh tế; chú trọng thu hút đầu tư từ các doanh nghiệp ngoài tỉnh, vốn FDI, ODA, trái phiếu… đầu tư vào ngành. Coi chất lượng, năng suất, hiệu quả, sức cạnh tranh là ưu tiên hàng đầu, chú trọng phát triển theo chiều sâu, phát triển kinh tế tri thức, luôn coi trọng bảo vệ và cải thiện môi trường.
Tập trung chuyển đổi cơ cấu ngành hợp lý, phù hợp với tiềm năng, lợi thể của tỉnh để đẩy mạnh phát triển sản xuất công nghiệp theo hướng tập trung, nâng cao hàm lượng công nghệ trong sản phẩm sản xuất, cải thiện sức cạnh tranh, mở rộng thị trường tiêu thụ ra ngoài tỉnh.
Đưa công nghiệp phát triển với nhịp độ cao, trở thành động lực cho tăng trưởng kinh tế góp phần đẩy nhanh tốc độ chuyển dịch cơ cấu kinh tế, cơ cấu lao động theo hướng công nghiệp hoá, hiện đại hoá. Duy trì hỗ trợ các cơ sở công nghiệp nông thôn phát triển, kịp thời tháo gỡ khó khăn, hỗ trợ nhà đầu tư trong thực hiện dự án trên địa bàn.
Thực hiện các chính sách về hỗ trợ phát triển doanh nghiệp, hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa đổi mới sáng tạo, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh và hoàn thiện hệ sinh thái khởi nghiệp để khuyến khích tinh thần khởi nghiệp trong tầng lớp nhân dân, đặc biệt là thanh niên, sinh viên, trí thức. Huy động tối đa nguồn vốn từ quỹ đất và các hình thức đầu tư khác để phát triển kết cấu hạ tầng, tối ưu hóa việc sử dụng bền vững tài nguyên thiên nhiên và môi trường,… Bên cạnh đó, cần thúc đẩy đầu tư và nâng cao chất lượng tăng trưởng đối với khu vực sản xuất và đẩy mạnh đổi mới sáng tạo, ưu tiên phát triển doanh nghiệp khởi nghiệp, định hướng hình thành các ngành hàng chủ lực theo mục tiêu các đề án, chương trình trọng tâm của Tỉnh.
Tập trung thực hiện tốt công tác đền bù giải phóng mặt bằng để mời gọi, thu hút nhà đầu tư, lựa chọn nhà đầu tư có tiềm lực mạnh đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng bên trong khu, cụm công nghiệp, nhằm đẩy nhanh tiến độ các dự án đầu tư hạ tầng khu, cụm công nghiệp, tạo điều kiện thuận lợi về mặt bằng sản xuất kinh doanh cho các doanh nghiệp đầu tư phát triển sản xuất công nghiệp. Có chính sách ưu đãi đặc thù đối với các doanh nghiệp đầu tư xây dựng nhà xưởng với nhiều quy cách khác nhau để các nhà đầu tư công nghiệp hỗ trợ có nhu cầu thuê diện tích nhỏ trong các khu công nghiệp với giá hợp lý, phù hợp với đối tượng doanh nghiệp nhỏ và vừa.
Tăng cường công tác xúc tiến thương mại - đầu tư hướng vào các thị trường trọng điểm như Nhật Bản, EU, Hàn Quốc, Đài Loan, ASEAN ,… các đối tác có tiềm lực về công nghệ, tài chính. Xúc tiến đầu tư thông qua các kênh thông tin, các hiệp hội, các tập đoàn lớn, các doanh nghiệp đã và đang đầu tư tại Đồng Tháp, chủ động tìm kiếm và làm việc với một số nhà đầu tư có tiềm năng để mời gọi đầu tư theo đúng danh mục ưu tiên của tỉnh về phát triển công nghiệp hỗ trợ.
Thực hiện tốt mối quan hệ, hợp tác với các Viện, Trường, các tổ chức có trong công tác nghiên cứu, ứng dụng, đưa tiến bộ khoa học và công nghệ vào các lĩnh vực của sản xuất, trọng tâm là nâng cao giá trị hàng hóa sản xuất trong chuỗi sản phẩm. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin vào quản lý, khai thác, vận hành sản xuất, xem thúc đẩy phát triển ứng dụng công nghệ thông tin là nhiệm vụ ưu tiên hàng đầu trong lộ trình tham gia cách mạng công nghiệp 4.0.
Thực hiện các giải pháp cung cấp điện ổn định, đảm bảo nhu cầu điện phục vụ sản xuất và nhu cầu sinh hoạt của nhân dân, nâng cao độ tin cậy cung cấp điện, giảm tổn thất điện năng trên lưới, đảm bảo đến năm 2025 cơ bản tất cả các hộ trên địa bàn tỉnh có điện sử dụng./.
Nguồn: Theo báo cáo Sở Công Thương tỉnh Đồng Tháp
Đỗ Thị Bích Thủy
Phòng Thông tin Thư viện và Xúc tiến Thương mại