Bằng nguồn vốn khuyến công quốc gia và địa phương, trong những năm qua, hoạt động khuyến công của tỉnh đã diễn ra đúng hướng, sử dụng kinh phí đúng mục đích, hiệu quả mang lại kết quả hết sức thiết thực cho các cơ sở sản xuất công nghiệp nông thôn (CNNT) và góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ trên địa bàn tỉnh Bến Tre. Hoạt động này tập trung chủ yếu vào các chương trình sau:
Hỗ trợ nâng cao năng lực quản lý cho các cơ sở CNNT: Triển khai 01 lớp đào tạo nâng cao năng lực quản lý doanh nghiệp cho 30 học viên đại diện cho các cơ sở CNNT, 01 lớp khởi sự doanh nghiệp cho 50 học viên; 01 hội nghị tập huấn cho 50 học viên là các cán bộ phụ trách công tác khuyến công tại huyện, thành phố và các cơ sở CNNT trên địa bàn tỉnh với nguồn kinh phí thực hiện là 100 triệu đồng.
Hỗ trợ xây dựng mô hình trình diễn kỹ thuật, chuyển giao công nghệ và ứng dụng máy móc thiết bị tiên tiến: Hỗ trợ cho 116 dự án để đầu tư đổi mới thiết bị, ứng dụng máy móc, thiết bị tiên tiến vào sản xuất của các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất CNNT. Các dự án sau đầu tư đã phát huy hiệu quả, góp phần giúp các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất CNNT tiếp cận được các máy móc, thiết bị tiên tiến, giảm chi phí sản xuất, nâng cao chất lượng sản phẩm, nâng cao năng lực cạnh tranh với tổng kinh phí hỗ trợ thực hiện là 23,420 tỷ đồng, trong đó vốn đối ứng của các cơ sở CNNT là hơn 150 tỷ đồng, tạo ra việc làm cho hơn 2.000 lao động.
Hỗ trợ phát triển sản phẩm CNNT tiêu biểu: Thực hiện 03 lần bình chọn sản phẩm CNNT tiêu biểu cấp tỉnh (2016, 2018, 2020), kết quả có 50 sản phẩm được công nhận là sản phẩm CNNT tiêu biểu cấp tỉnh (năm 2016 là 15 sản phẩm, năm 2018 là 15 sản phẩm, năm 2020 là 20 sản phẩm); có 14 sản phẩm được công nhận sản phẩm CNNT tiêu biểu cấp khu vực (năm 2014 là 4 sản phẩm; năm 2016 là 6 sản phẩm; năm 2018 là 4 sản phẩm); Có 08 sản phẩm được công nhận là sản phẩm CNNT tiêu biểu cấp quốc gia (năm 2015 là 02 sản phẩm, năm 2017 là 03 sản phẩm, năm 2019 là 03 sản phẩm) với tổng kinh phí thực hiện là 1,827 tỷ đồng.
Sản phẩm CNNT tiêu biểu sau khi được công nhận đã được Sở Công Thương, Trung tâm Khuyến công và Trung tâm Xúc tiến Thương mại tạo điều kiện hỗ trợ kinh phí cải tiến kỹ thuật sản xuất và quảng bá thông tin, mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm thông qua hoạt động tham gia các hội chợ tại các tỉnh như: Long An , Đồng Tháp, Phú Yên, Kiên Giang, Hà Nội, Bạc Liêu, Trà Vinh,… qua đó nhiều sản phẩm của tỉnh sau khi đạt giải đã được quảng bá rộng rãi đến người tiêu dùng, đồng thời xây dựng được thương hiệu sản phẩm trên thị trường cũng như tìm kiếm đối tác để phát triển sản xuất.
Hỗ trợ cung cấp thông tin liên quan các chính sách phát triển công nghiệp, khuyến công: Thực hiện đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền, phổ biến những chủ trương chính sách khuyến công trên các phương tiện thông tin đại chúng bằng các hình thức phong phú, đa đạng, tạo điều kiện cho các cơ sở CNNT hiểu biết tiếp cận với các nội dung của chính sách từ đó tích tực chủ động tham gia; giúp cho các cấp, các ngành nắm bắt được các chủ trương quy định về khuyến công để chỉ đạo, phối hợp tham gia các chương trình đạt hiệu quả thiết thực. Tổng kinh phí thực hiện 300 triệu đồng. Đã thực hiện 144 kỳ trên Báo Đồng Khởi và phối hợp với Đài truyền hình Bến Tre xây dựng Chương trình Bản tin Công thương 01 tháng/kỳ.
Hỗ trợ liên doanh liên kết, hợp tác kinh tế và phát triển các cụm công nghiệp:
Tỉnh đã hỗ trợ lập quy hoạch chi tiết: Cụm công nghiệp Bình Thới, huyện Bình Đại (217 triệu đồng), cụm Công nghiệp Thành Thới B, Huyện Mỏ Cày Nam (265 triệu đồng), cụm Công nghiệp An Hòa Tây, huyện Ba Tri (480 triệu đồng). Thực hiện dự án “Hỗ trợ nâng cấp hệ thống xử lý ô nhiễm môi trường” cho Công ty TNHH MTV Phượng Thiên Phát, huyện Giồng Trôm, với kinh phí hỗ trợ 90 triệu đồng trong đó vốn đối ứng của đơn vị là 210 triệu đồng.
Hỗ trợ nâng cao năng lực quản lý và tổ chức thực hiện các hoạt động khuyến công: Với tổng kinh phí thực hiện là 855 triệu đồng, đã tổ chức 04 đoàn học tập kinh nghiệm về công tác khuyến công tại các tỉnh Ninh Thuận, Bình Thuận, Kiên Giang, Cà Mau, Bạc Liêu, Gia Lai, Đắk Nông. Xây dựng mạng lưới cộng tác viên khuyến công tại 08 huyện và thành phố Bến Tre. Tổ chức đào tạo, tập huấn, bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ cho 60 lượt cán bộ làm công tác khuyến công.
Về huy động các nguồn lực thực hiện: Các đề án đã được triển khai thực hiện theo đúng trình tự thủ tục và giám sát theo dõi thực hiện đúng tiến độ, đảm bảo mục tiêu đề ra. Có thể thấy chương trình đã thu hút một lượng lớn vốn đối ứng của doanh nghiệp, cơ sở CNNT hơn 100 tỷ đồng để mạnh dạn đầu tư máy móc thiết bị tiên tiến vào sản xuất ngày càng có chất lượng cao, tạo điều kiện cho các tổ chức, cá nhân thuộc mọi thành phần kinh tế đầu tư có hiệu quả sản xuất công nghiệp nông thôn một cách bền vững, góp phần vào việc nâng cao năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp vừa và nhỏ trên địa bàn tỉnh.
Từ kết quả đạt được, tỉnh đã rút ra những bài học kinh nghiệm để chỉ đạo trong thời gian tới, đó là:
Tích cực chủ động làm việc với các doanh nghiệp, cơ sở CNNT, phòng kinh tế các huyện, thành phố để triển khai các chương trình, nội dung và định mức hỗ trợ từ hoạt động khuyến công hàng năm.
Tập trung các đề án được phê duyệt kinh phí tiến hành triển khai, đề nghị các đơn vị thụ hưởng khẩn trương thực hiện theo kế hoạch đã đăng ký trong từng năm. Rà soát kinh phí từ các nội dung đã phân bổ tiến hành điều chỉnh theo đúng nội dung của chính sách khuyến công căn cứ vào nhu cầu và thực tế của các đơn vị.
Phối hợp chặt chẽ với các hiệp hội, ngành hàng trong công tác tuyên truyền và triển khai thực hiện chính sách khuyến công nhằm tiếp cận, nắm bắt nhu cầu, khó khăn của cơ sở, doanh nghiệp, qua đó có thông tin chính xác làm cơ sở xây dựng và thực hiện các đề án hỗ trợ mang tính thiết thực và khả thi cao.
Đổi mới, đa dạng và nâng cao hơn hiệu quả công tác tuyên truyền thực thi chính sách khuyến công thông qua việc nâng cao chất lượng Bản tin Công Thương, đăng tải chính sách khuyến công trên các kênh truyền thông như báo chí, truyền hình, truyền thanh, các ấn phẩm tờ rơi, tờ gấp và thường xuyên cập nhật thông tin hữu ích lên Website của Sở Công Thương tại địa chỉ: www.congthuongbentre.gov.vn
Kết quả trên cho ta thấy hoạt động khuyến công của tỉnh đã khẳng định vai trò quan trọng trong việc khuyến khích thúc đẩy công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp (CN-TTCN) phát triển, góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông thôn theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa, tạo việc làm cho nhiều lao động tại địa phương. Đồng thời, hỗ trợ nhiều doanh nghiệp, cơ sở sản xuất tiếp cận và thấu hiểu chủ trương của Nhà nước về khuyến khích phát triển CNNT. Để chương trình khuyến công hoạt động hiệu quả đến năm 2025, cần thực hiện những nội dung cơ bản sau:
Về mục tiêu chung: Huy động các nguồn lực trong nước và ngoài nước tham gia hoặc hỗ trợ các tổ chức, cá nhân đầu tư sản xuất CN-TTCN và các dịch vụ khuyến công, góp phần vào chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng chung của tỉnh nhằm tạo việc làm, tăng thu nhập, thực hiện phân công lại lao động xã hội, góp phần xây dựng nông thôn mới. Khuyến khích, hỗ trợ sản xuất sạch hơn tại các cơ sở sản xuất công nghiệp nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng tài nguyên thiên nhiên, nguyên liệu, nhiên liệu, vật liệu; giảm phát thải và hạn chế mức độ gia tăng ô nhiễm, bảo vệ và cải thiện chất lượng môi trường, sức khỏe con người. Hỗ trợ, tạo điều kiện cho các tổ chức cá nhân thuộc mọi thành phần kinh tế đầu tư phát triển sản xuất CN-TTCN, nâng cao năng lực cạnh tranh, thực hiện có hiệu quả lộ trình hội nhập kinh tế quốc tế. Hướng các hoạt động khuyến công vào việc thúc đẩy khởi nghiệp, phát triển doanh nghiệp, CNNT và các làng nghề CN-TTCN, tập trung các ngành công nghiệp thế mạnh, mũi nhọn của tỉnh trên địa bàn gia tăng hàm lượng công nghệ trong sản phẩm CN-TTCN, góp phần gia tăng giá trị sản xuất CN-TTCN.
Về mục tiêu cụ thể giai đoạn 2021-2025 đó là: Triển khai thực hiện đào tạo nghề cho khoảng 400 lao động có tay nghề đáp ứng theo yêu cầu của các cơ sở CN-TTCN. Hỗ trợ 100 dự án, đề án xây dựng mô hình trình diễn kỹ thuật, chuyển giao công nghệ và ứng dụng máy móc tiên tiến, tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất CN-TTCN. Hỗ trợ tư vấn sản xuất sạch cho 15 doanh nghiệp. Hỗ trợ 100 lượt doanh nghiệp tham gia hội chợ triển lãm trong nước: 10 lần tổ chức gian hàng giới thiệu sản phẩm CN-TTCN của tỉnh tham gia hội chợ triển lãm trong và ngoài nước, hội chợ hàng CN-TTCN cấp khu vực; tổ chức 02 lần bình chọn sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu cấp tỉnh; tổ chức 5 lớp tập huấn về khởi sự doanh nghiệp để thúc đẩy phát triển 50 doanh nghiệp CNNT và các làng nghề CN-TTCN; tổ chức 10 lớp đào tạo, bồi dưỡng nâng cao năng lực quản lý, điều hành doanh nghiệp, khả năng cạnh tranh, phát triển bền vững và hội nhập kinh tế quốc tế; trình lên các ngành Trung ương hỗ trợ kinh phí đầu tư hạ tầng và hệ thống xử lý chất thải 3 cụm công nghiệp. Hỗ trợ xây dựng, nâng cấp hệ thống xử lý ô nhiễm môi trường cho 15 cơ sở, doanh nghiệp CN-TTCN. Thông tin tuyên truyền về hoạt động khuyến công bằng nhiều hình thức; tăng dần về số lượng và chất lượng để nhiều đối tượng thụ hưởng chính sách khuyến công chưa tiếp cận đầy đủ thông tin và chính sách của Trung ương, của tỉnh về khuyến khích phát triển CN-TTCN.
Để hoàn thành các mục tiêu trên, cần thực hiện 5 giải pháp sau:
Một là, đẩy mạnh việc rà soát, xây dựng, bổ sung, sửa đổi và hoàn thiện các văn bản về hoạt động khuyến công của địa phương. Hoàn thiện cơ chế, chính sách về hoạt động khuyến công theo hướng hỗ trợ có trọng tâm, trọng điểm, hỗ trợ các ngành nghề, sản phẩm tiêu biểu, phù hợp với tiềm năng, lợi thế của địa phương đồng bộ với các chính sách khác như: chính sách đất đai, ưu đãi đầu tư phát triển hạ tầng đồng bộ, tín dụng, khoa học và công nghệ.
Hai là, đảm bảo kinh phí từ ngân sách Nhà nước cho hoạt động khuyến công, cho đầu tư xây dựng nhà xưởng và trang thiết bị sản xuất; hướng dẫn lập, quản lý và sử dụng kinh phí khuyến công địa phương đạt hiệu quả, thiết thực.
Ba là, thiết lập và tăng cường sự phối hợp hoạt động của các cơ quan quản lý nhà nước với các tổ chức đoàn thể chính trị - xã hội, các tổ chức, cá nhân nhằm thúc đẩy hoạt động khuyến công.
Bốn là, đẩy mạnh công tác thông tin tuyên truyền, nâng cao vai trò của cơ quan quản lý nhà nước về hoạt động khuyến công.
Năm là, ngoài nguồn kinh phí ngân sách hỗ trợ cho hoạt động khuyến công, ghép với các dự án, chương trình mục tiêu khác để khuyến khích, thu hút nguồn vốn của các cá nhân, tổ chức trong và ngoài nước đầu tư phát triển công nghiệp nông thôn./.
Nguồn: Theo báo cáo của UBND tỉnh Bến Tre số 113/BC- UBND ngày 14/4/2020
Đỗ Thị Bích Thủy
Phòng Thông tin Thư viện và Xúc tiến Thương Mại