Từ đầu năm đến nay, hoạt động sản xuất kinh doanh trên địa bàn tỉnh Đồng Nai vẫn gặp nhiều khó khăn do kinh tế thế giới phục hồi chậm nên tình hình xuất khẩu chưa được cải thiện đáng kể, mặc dù nhiều doanh nghiệp đã ký được các đơn hàng sản xuất mới, tuy nhiên số lượng đơn hàng vẫn chưa nhiều. Song kinh tế của tỉnh Đồng Nai trong 3 tháng đầu năm 2024 đã có những gam màu sáng với nhiều chỉ tiêu tăng trưởng cao hơn so với cùng kỳ năm 2023 cụ thể:
Về sản xuất công nghiệp
Theo báo cáo của Cục Thống kê tỉnh Đồng Nai, kết thúc quý I-2024, GRDP của Đồng Nai tăng 5,86% so với cùng kỳ năm 2023, dự ước chỉ số sản xuất công nghiệp tháng 3/2024 tăng 24,94% so tháng trước, tăng 6,8% so cùng kỳ năm trước, trong đó ngành khai khoáng tăng 25,31%; Công nghiệp chế biến, chế tạo tăng 25,62%; Sản xuất và phân phối điện, khí đốt, nước nóng, hơi nước tăng 16,9%; Cung cấp nước, hoạt động quản lý và xử lý rác thải, nước tăng 1% so tháng trước. Một số ngành có chỉ số sản xuất tăng cao đó là: Sản xuất đồ uống tăng 26,64%; dệt tăng 23,48%; Sản xuất trang phục tăng 26,03%; Sản xuất da và các sản phẩm có liên quan tăng 26,53%; Sản xuất giường, tủ, bàn, ghế tăng 22,76%; Sản xuất máy móc, thiết bị chưa được phân vào đâu tăng 26,62%; Sản xuất phương tiện vận tải khác tăng 29,63%... Nguyên nhân chỉ số sản xuất tháng 03 năm 2024 tăng cao so với tháng trước là do tháng 2/2024 nhiều doanh nghiệp nghỉ dài ngày (từ 7-10 ngày) do đó chỉ số sản xuất tháng 3/2024 tăng cao.
Dự ước chỉ số sản xuất công nghiệp quý I năm 2024 tăng 5,1% so với cùng kỳ năm 2023, trong đó: ngành khai khoáng tăng 5,1%, ngành công nghiệp sản xuất chế biến, chế tạo tăng 6,48%; sản xuất và phân phối điện giảm mạnh (-23,44%); ngành cung cấp nước; hoạt động quản lý và xử lý rác thải, nước thải tăng 9,1%.
Xét theo ngành kinh tế cấp 2 tình hình sản xuất kinh doanh các doanh nghiệp sản xuất trong quý I/2024 có 26/27 ngành có mức tăng so cùng kỳ, có 1/27 ngành có mức giảm đó là ngành sản xuất phân phối điện, nước (nguyên nhân do Công ty Điện lực dầu khí Nhơn trạch 2 những tháng đầu năm giảm công suất hoạt động). Chỉ số sản xuất quý I năm 2024 tăng thấp so cùng kỳ năm 2023 là do: Tình hình chính trị trên thế giới vẫn diễn biến phức tạp với chiến tranh ở Dải Gaza; chiến tranh giữa Nga và Ucraina; căng thẳng, phức tạp trên Biển Đỏ, lạm phát trên thế giới … do đó trên địa bàn tỉnh, có nhiều doanh nghiệp đã ký được các đơn hàng sản xuất mới, tuy nhiên số lượng đơn hàng vẫn chưa nhiều. Hơn nữa, các căng thẳng leo thang làm các doanh nghiệp gặp nhiều khó khăn cho chi phí vận tải tăng cao, thời gian giao hàng chậm từ đó ảnh hưởng lớn đến hoạt động sản xuất của các doanh nghiệp công nghiệp trên địa bàn làm chỉ số sản xuất của nhóm ngành công nghiệp chủ lực như: Dệt may, sản xuất giầy da, hóa chất, sản xuất sản phẩm điện tử, máy vi tính... trên địa bàn tăng không cao so với cùng kỳ năm 2023. Bên cạnh đó, vẫn có một số ngành có chỉ số sản xuất tăng cao hơn mức tăng bình quân chung so với toàn ngành do tiêu thụ sản phẩm khá thuận lợi như: Sản xuất sản phẩm thuốc lá tăng 8,42%); Sản xuất giấy và các sản phẩm từ giấy tăng 8,52%; Sản xuất sản phẩm cao su và plasttic tăng 8,28%; Sản xuất thiết bị điện tăng 7,68%; Sản xuất máy móc thiết bị tăng 8,27% …Trong đó, có 19/24 sản phẩm công nghiệp chủ yếu có sản lượng tăng so cùng kỳ 2023 đó là: Bột ngọt 66,3 nghìn tấn, tăng 5,07%; Thuốc lá sợi đạt 3.816 tấn, tăng 8,16%; Quần áo các loại đạt 62,6 triệu cái; tăng 6,64%; Thuốc trừ sâu đạt 3.026,7 tấn, tăng 7,03%; Sơn các loại đạt 31,3 ngàn tấn, tăng 11,79%; Săm, lốp các loại đạt 22,1 ngàn cái, tăng 14,51%; Sản phẩm kim loại đạt 111,2 ngàn tấn, tăng 12,1%; Máy giặt đạt 98,8 ngàn cái, tăng 18,47%; Giường, tủ, bàn ghế đạt 2.700,9 ngàn cái, tăng 14,96%...
Tuy nhiên ở chiều ngược lại, hoạt động sản xuất kinh doanh trên địa bàn tỉnh vẫn có một số sản phẩm giảm như: Nước ngọt các loại giảm 3,57%; Giày dép các loại giảm 0,48%; Ván ép, gỗ cưa, gỗ lạng giảm 2,56%; Bê tông trộn sẵn giảm 9,71%; Điện sản xuất giảm 39,67% do Công ty Điện lực dầu khí Nhơn Trạch 2 giảm công suất sản xuất.
Nhìn chung, qua các số liệu báo cáo cho thấy: Với sự tăng trưởng của nhiều sản phẩm chủ lực như trên, tình hình sản xuất công nghiệp quý I năm 2024 của tỉnh Đồng Nai đã có những khởi sắc nhưng vẫn tiềm ẩn các rủi ro.
Về thương mại dịch vụ
Quý I năm 2024, hoạt động thương mại trên địa bàn tỉnh diễn ra khá nhộn nhịp, sức mua trên thị trường tăng so với cùng kỳ năm trước. Công tác chuẩn bị hàng hóa được các địa phương trong tỉnh, doanh nghiệp triển khai tích cực cùng với các chương trình bình ổn thị trường với nhiều mặt hàng đa dạng, phong phú, đáp ứng tốt nhu cầu tiêu dùng của người dân.
Tổng mức bán lẻ hàng hóa và dịch vụ tháng 3 năm 2024 ước đạt 22.394,32 tỷ đồng, giảm 13,31% so tháng trước và tăng 9,15% so tháng cùng kỳ. Nguyên nhân giảm so tháng trước do tháng 3 sau Tết Nguyên đán hoạt động thương mại và dịch vụ trở về trạng thái bình thường, nhu cầu mua sắm, vui chơi, giải trí, tham quan du lịch của người dân giảm so với tháng trước. Dự ước quý I năm 2024 Tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng đạt 73.776,07 tỷ đồng, tăng 14,38% so cùng kỳ (nếu loại trừ yếu tố biến động giá, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng quý I tăng 12,15%).
Về xuất, nhập khẩu hàng hóa
Hoạt động xuất, nhập khẩu tháng 3 năm 2024 có tín hiệu khả quan hơn, doanh nghiệp ký được đơn hàng xuất khẩu mới, bên cạnh đó đơn giá một số mặt hàng xuất khẩu tăng góp phần làm cho kim ngạch xuất khẩu tăng so với tháng trước. Mặt khác, nhiều chương trình xúc tiến thương mại của tỉnh tiếp tục được triển khai tập trung vào phát triển thị trường xuất khẩu, thị trường truyền thống và trọng điểm kết hợp khai thác mở rộng thị trường mới, đặc biệt các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới như CPTPP, EVFTA... được triển khai đến các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh để nâng cao năng lực hội nhập, tiếp cận và mở rộng thị trường xuất khẩu.
Xuất khẩu hàng hóa
Ước kim ngạch xuất khẩu tháng 3 năm 2024 đạt 1.794,44 triệu USD, tăng 28,68% so với tháng trước và giảm 2,52% so với tháng cùng kỳ năm trước.
Quý I kim ngạch xuất khẩu ước đạt 5.263,35 triệu USD, tăng 7,88% so cùng kỳ. Trong đó: kinh tế nhà nước tăng 3,03%; kinh tế ngoài nhà nước tăng 6,4%; kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài tăng 8,53% so với cùng kỳ năm 2023. Các nhóm hàng xuất khẩu đều tăng gồm: Hạt điều nhân tăng 45,79%; cà phê tăng 95,69%; Sản phẩm gỗ tăng 10,17%; Giày, dép tăng 10,67%; máy móc thiết bị và dụng cụ tăng 4,16%; Xơ sợi các loại tăng 11,58%. Xuất khẩu tăng do doanh nghiệp ký được đơn hàng xuất khẩu mới, bên cạnh đó đơn giá một số mặt hàng xuất khẩu tăng góp phần làm cho kim ngạch xuất khẩu tăng so với tháng trước. Mặt khác, nhiều chương trình xúc tiến thương mại của tỉnh tiếp tục được triển khai tập trung vào phát triển thị trường xuất khẩu, thị trường truyền thống và trọng điểm kết hợp khai thác mở rộng thị trường mới, đặc biệt các Hiệp định thương mại tự do thế hệ mới như CPTPP, EVFTA... được triển khai đến các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh để nâng cao năng lực hội nhập, tiếp cận và mở rộng thị trường xuất khẩu.
Tuy nhiên trên địa bàn tỉnh vẫn còn một số ngành hàng gặp khó khăn trong việc khai thác thị trường tiêu thụ, tiêu dùng suy giảm làm lượng hàng hóa tồn kho khá lớn đối với những mặt hàng không thiết yếu như: Cao su giảm 6,49%; hàng dệt may giảm 1,44%; máy vi tính, sản phẩm điện tử giảm 9,31%; sản phẩm chất dẻo giảm 1,76% ...
Thị trường xuất khẩu quý I năm 2024 tập trung chủ yếu ở các nước: Hoa Kỳ đạt 1.472 triệu USD, chiếm 27,97%; Nhật Bản ước đạt 546,4 triệu USD, chiếm 10,38%; Trung Quốc đạt 542 triệu USD, chiếm 10,3%; Hàn Quốc ước đạt 306,6 triệu USD, chiếm 5,82% ...
Nhập khẩu hàng hóa
Kim ngạch nhập khẩu tháng 3 năm 2024 ước đạt 1.344,9 triệu USD, tăng 29,25% so tháng trước, nguyên nhân tháng 3 nhập khẩu tăng khá cao do các doanh nghiệp ký được thêm đơn hàng mới nên tăng cường nhập khẩu nguyên liệu phục vụ sản xuất. Quý I kim ngạch nhập khẩu ước đạt 3.640,8 triệu USD, giảm 2,03% so cùng kỳ, trong đó: Kinh tế nhà nước giảm 6,64%; kinh tế ngoài nhà nước giảm 0,35%; kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài giảm 2,25%. Kim ngạch nhập khẩu quý I giảm so cùng kỳ do nguyên liệu tồn kho nhập về từ những tháng cuối năm 2023 nên nhu cầu nhập khẩu nguyên liệu sản xuất trong tháng 01 và tháng 02 năm 2024 hạn chế dẫn đến kim ngạch nhập khẩu 3 tháng giảm so với cùng kỳ.
Hầu hết các mặt hàng nhập khẩu đều giảm so cùng kỳ như: Chất dẻo (Plastic) nguyên liệu giảm 25,65%; Gỗ và sản phẩm từ gỗ giảm 13,65%; Xơ, sợi dệt các loại giảm 23,33%; vải các loại giảm 26,47%; Nguyên phụ liệu dệt, may, da, giày giảm 12,67%; Sắt thép các loại giảm 43,11% ...
Về thị trường nhập khẩu hàng hóa quý I năm 2024, Trung Quốc là thị trường nhập khẩu lớn nhất ước đạt 1.007,5 triệu USD, chiếm 27,67%; Hàn Quốc ước đạt 578,2 triệu USD, chiếm 15,88%; Nhật Bản ước đạt 471 triệu USD, chiếm 12,94%; Hoa Kỳ đạt 188,56 triệu USD, chiếm 5,18% ...
Mục tiêu và một số nhiệm vụ giải pháp
Năm 2024, Đồng Nai đặt ra một số mục tiêu quan trọng về kinh tế là tốc độ tăng GRDP từ 6,5-7%; IIP tăng 7,0; kim ngạch xuất khẩu tăng khoảng 8%; kim ngạch nhập khẩu tăng 5,0%.; Tổng mức bán lẻ hàng hóa, dịch vụ trên địa bàn tỉnh đạt khoảng 283,7 ngàn tỷ đồng, tăng khoảng 8%; GRDP bình quân đầu người (giá hiện hành) đạt khoảng 148 triệu đồng/người so với năm 2023.
Để hoàn thành các mục tiêu đã đề ra, Đồng Nai cần tiếp tục thực hiện những nhiệm vụ và giải pháp cụ thể sau:
- Nỗ lực giải quyết tháo gỡ khó khăn, tạo môi trường thuận lợi cho sản xuất, kinh doanh; tập trung hỗ trợ, thúc đẩy các động lực tăng trưởng như kích cầu tiêu dùng, đầu tư và xuất khẩu; đổi mới mô hình tăng trưởng, cơ cấu lại nền kinh tế, nâng cao năng suất lao động, năng lực cạnh tranh. Tiếp tục xây dựng, phát triển đô thị theo đúng định hướng, phù hợp với vị trí, chức năng của từng vùng, trong đó tập trung đầu tư phát triển đô thị trung tâm của tỉnh thuộc các đô thị thành phố Biên Hòa, Long Khánh, Nhơn Trạch, Long Thành, Trảng Bom, gắn kết vào việc phát triển đô thị và phát triển nông thôn đảm bảo phát triển theo hướng đô thị thông minh.
- Đẩy nhanh tiến độ triển khai các nhiệm vụ liên quan đến thực hiện các dự án kết cấu hạ tầng, nhất là các dự án mà tỉnh Đồng Nai được Chính phủ giao chủ trì, thực hiện theo Chương trình của Chính phủ, Kế hoạch của Tỉnh uỷ về triển khai thực hiện Nghị quyết số 24-NQ/TW ngày 07 tháng 10 năm 2022 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế - xã hội và bảo đảm quốc phòng, an ninh vùng Đông Nam Bộ đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 và các dự án, công trình hạ tầng giao thông trọng điểm quốc gia có tính liên vùng của tỉnh, như dự án đường Vành đai 3, dự án cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu. Dự án Cảng hàng không Quốc tế Long Thành, Khu công nghiệp ứng dụng công nghệ cao trên địa bàn tỉnh (KCN Long Đức và KCN Amata tại Long Thành,…). Tiếp tục phát triển hạ tầng số, hạ tầng thương mại điện tử, hạ tầng nông nghiệp, nông thôn...
- Tiếp tục thực hiện có hiệu quả cơ cấu lại nền kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng, nâng cao năng lực cạnh tranh, phát triển nhanh, bền vững. Nâng cao chất lượng quản lý đầu tư công; cải thiện việc phân bổ và giải ngân vốn đầu tư công theo hướng hiệu quả nhất trong việc hấp thụ vốn của nền kinh tế.
- Đẩy mạnh cơ cấu lại nội ngành và giữa các ngành công nghiệp, nông nghiệp, dịch vụ. Phát triển các ngành công nghiệp chế biến, chế tạo, công nghiệp phụ trợ; cơ cấu lại sản xuất nông nghiệp gắn với nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả, thực hiện tốt và kịp thời các chính sách hỗ trợ bảo hiểm nông nghiệp, các giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp phát triển các dự án sản xuất nông nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, nông nghiệp hữu cơ, chế biến sản phẩm nông nghiệp và xuất khẩu chính ngạch; tiếp tục cơ cấu khu vực dịch vụ, đặc biệt là cơ cấu lại thị trường du lịch, đẩy mạnh quảng bá, xúc tiến, phát triển du lịch bền vững; phát triển đa dạng các sản phẩm du lịch gắn với tiềm năng, lợi thế của tỉnh.
- Tổ chức triển khai thực hiện đồng bộ các định hướng, nhiệm vụ giải pháp các quy hoạch tổng thể quốc gia, quy hoạch vùng và quy hoạch tỉnh thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050. Tăng cường nâng cao hiệu quả triển khai thực hiện các chương trình, hoạt động xúc tiến đầu tư, xúc tiến thương mại trong và ngoài nước để thu hút đầu tư, mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm. Chú trọng phát triển các thành phần kinh tế và mô hình kinh doanh mới; phát triển đồng bộ các loại thị trường và đẩy mạnh hợp tác, liên kết vùng và quốc tế. Tổ chức triển khai hiệu quả Luật Hợp tác xã năm 2023. Khuyến khích phát triển mạnh mẽ kinh tế tư nhân thực sự trở thành một động lực quan trọng của nền kinh tế. Thúc đẩy nghiên cứu, chuyển giao, ứng dụng khoa học công nghệ, chú trọng một số ngành, lĩnh vực trọng điểm, có tiềm năng, lợi thế để làm động lực cho phát triển kinh tế - xã hội.
- Tiếp tục thực hiện các Kế hoạch: Chuyển đổi số tỉnh Đồng Nai đến năm 2025, định hướng đến năm 2030; phát triển kinh tế số và xã hội số tỉnh Đồng Nai đến năm 2025, định hướng đến năm 2030; phát triển doanh nghiệp công nghệ số tỉnh Đồng Nai giai đoạn 2022 - 2025 và định hướng đến năm 2030; Đề án xác định Chỉ số đánh giá mức độ chuyển đổi số doanh nghiệp và hỗ trợ thúc đẩy doanh nghiệp chuyển đổi số và triển khai mở rộng xã chuyển đổi số trên địa bàn tỉnh; cải thiện chỉ số chuyển đổi số của tỉnh Đồng Nai.
- Chủ động theo dõi sát diễn biến, tình hình kinh tế, giá cả, thị trường thế giới, khu vực, trong nước để kịp thời có các giải pháp phù hợp, đồng bộ, linh hoạt và hiệu quả với các vấn đề mới phát sinh. Chỉ đạo các ngân hàng thương mại, các tổ chức tín dụng trên địa bàn tỉnh, tích cực đồng hành cùng doanh nghiệp và người dân về tín dụng, đặc biệt tín dụng ở các lĩnh vực sản xuất kinh doanh, lĩnh vực kinh doanh bất động sản, lĩnh vực ưu tiên và các động lực tăng trưởng nền kinh tế theo chủ trương của Chính phủ. Thực hiện các giải pháp tạo điều kiện thuận lợi cho khách hàng trong tiếp cận vốn tín dụng.
- Thúc đẩy phát triển mạnh mẽ thị trường trong nước, thực hiện có hiệu quả các giải pháp kích cầu tiêu dùng nội địa, đẩy mạnh phong trào “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam”; mở rộng thị trường xuất khẩu, đa dạng hóa thị trường, sản phẩm, các chuỗi cung ứng; phấn đấu thặng dư thương mại bền vững. Tiếp tục triển khai có hiệu quả kế hoạch đột phá về phát triển thương mại, dịch vụ tổng hợp hiện đại mà tỉnh có lợi thế, trọng tâm là dịch vụ du lịch, dịch vụ logistics. Đồng thời, cần tiếp tục đẩy mạnh các hoạt động ứng dụng và giao dịch mua bán trên Sàn thương mại điện tử của tỉnh Đồng Nai (ecdn.vn)…
- Triển khai nhiều chương trình xúc tiến thương mại, trong đó tập trung phát triển thị trường xuất khẩu, thị trường truyền thống; khai thác mở rộng thị trường mới, đặc biệt các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới như CPTPP, EVFTA... đang được triển khai đến các doanh nghiệp trên địa bàn, nhằm nâng cao năng lực hội nhập, tiếp cận và mở rộng thị trường xuất khẩu.
- Tiếp tục triển khai các cơ chế chính sách về hỗ trợ đầu tư phát triển cụm công nghiệp; về hỗ trợ chi phí sử dụng hạ tầng, chi phí thuê nhà xưởng tại các khu, cụm công nghiệp quy định nội dung chi và mức chi hỗ trợ Chương trình xúc tiến thương mại; quy định nội dung hỗ trợ và mức hỗ trợ thực hiện phát triển thương mại điện tử./.
Đinh Thị Bích Liên
Phòng Thông tin và xúc tiến thương mại - VIOIT