Những kết quả đáng khích lệ đó được thể hiện thông qua những con số biết nói chủ yếu sau: Trong lĩnh vực kinh tế, tổng sản phẩm trên địa bàn (GRDP) của Thủ đô ước đạt 3,98%, cao gấp 1,54 lần bình quân chung cả nước. Chỉ số giá tiêu dùng CPI được kiểm soát ở mức 2,67%; thu ngân sách ước đạt 280.500 tỷ đồng, vượt dự toán và tăng 3,9% so với năm 2019. Thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) luôn đứng trong top đầu của cả nước. Tăng trưởng GRDP năm nay đạt mức thấp so với kế hoạch và mức tăng trưởng của năm 2019, nguyên nhân chủ yếu do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19. Khu vực nông, lâm nghiệp và thủy sản năm 2020 ước tính tăng 4,2% so với năm 2019, đây là khu vực ghi nhận tốc độ tăng cao hơn mức tăng chung và cao hơn mức tăng của nhiều năm qua. Khu vực công nghiệp và xây dựng ước tính năm 2020 tăng 6,39% so với năm 2019. Ngành công nghiệp Hà Nội đang dần chuyển dịch theo hướng phát triển các lĩnh vực công nghiệp hiện đại có giá trị xuất khẩu lớn như: Điều khiển kỹ thuật số, tự động hóa, rô-bốt, nano, plasma, laser, công nghệ sinh học. Tuy nhiên, ngành này cũng chịu ảnh hưởng nặng nề từ đại dịch Covid-19, nhất là các ngành sản xuất, xuất khẩu sản phẩm và sử dụng nhiều nguyên, vật liệu, phụ kiện nhập khẩu; Nghị định 100/2019/NĐ-CP của Chính phủ cũng ảnh hưởng đến ngành sản xuất đồ uống của Thành phố.
Ngành công nghiệp chế biến, chế tạo chiếm trên 90% ngành công nghiệp cho thấy, sản xuất công nghiệp tiếp tục được tái cơ cấu mạnh mẽ. Chiếm tỉ trọng 96,5% giá trị sản xuất toàn ngành công nghiệp tăng 4,6% so với năm trước, trong đó một số ngành có chỉ số sản xuất tăng khá: Sản xuất thuốc, hóa dược và dược liệu tăng 25,1%; sản xuất giường, tủ, bàn, ghế tăng 15,1%; sản phẩm điện tử, máy vi tính và sản phẩm quang học tăng 14,4%; sản xuất chế biến thực phẩm tăng 11,8%; sản xuất giấy và sản phẩm từ giấy tăng 10,6%. Bên cạnh đó, một số ngành có chỉ số sản xuất giảm: Sản xuất đồ uống giảm 13,9% (do tác động của Nghị định 100/2019/NĐ-CP ngày 30/12/2019 của Chính phủ nên nhu cầu tiêu thụ bia, rượu trên thị trường giảm mạnh); sản xuất phương tiện vận tải giảm 10,6% (do khó khăn trong khâu nhập khẩu vật liệu, linh kiện, phôi thép để sản xuất sản phẩm chuyên dụng); sản xuất trang phục giảm 2,1%; sản xuất da và sản phẩm liên quan giảm 3,3% (do ảnh hưởng dịch Covid-19 trên thế giới nên các đơn hàng xuất khẩu giảm nhiều so với cùng thời điểm năm trước, đồng thời thị trường tiêu thụ trong nước cũng chậm lại). Ngành sản xuất và phân phối điện năm 2020 tăng 6,1% so với năm 2019; ngành cung cấp nước và xử lý rác, nước thải tăng 5,4%; ngành công nghiệp khai khoáng giảm 9,6% nhưng do chiếm tỷ trọng nhỏ nên không tác động nhiều đến tăng trưởng chung toàn ngành công nghiệp.
Về các khu cụm công nghiệp: Hiện nay, trên địa bàn thành phố Hà Nội có 9 khu công nghiệp (KCN) đang hoạt động với diện tích 1.369 ha, tỷ lệ lấp đầy 95%.Ngoài ra, Hà Nội còn có 2 KCN đang điều chỉnh hạ tầng, 1 KCN đã có hồ sơ đề xuất chủ trương đầu tư, 4 KCN đang kêu gọi đầu tư, 1 KCN nhà đầu tư không đủ điều kiện triển khai tiếp nên đã bị thu hồi giấy chứng nhận. Năm 2020, các KCN đã thu hút đầu tư được 11 dự án mới vốn đăng ký 32,8 triệu USD và 144,4 tỷ đồng; 21 dự án đầu tư mở rộng vốn đăng ký 72,9 triệu USD và 147 tỷ đồng.Tổng mức thu hút đầu tư đạt 118,2 triệu USD quy đổi, đạt 30% so với kế hoạch năm 2020, bằng 34% so với kết quả thực hiện năm 2019.
Về kết quả sản xuất, kinh doanh, năm 2020, doanh thu của các KCN đạt 7.600 triệu USD, giảm 2% so với năm 2019; nộp ngân sách Nhà nước 235 triệu USD, giảm 3% so với năm 2019. Thành phố đã thúc đẩy, hỗ trợ đầu tư hạ tầng kỹ thuật khu, cụm công nghiệp; đôn đốc đẩy nhanh tiến độ triển khai 19 cụm công nghiệp (CCN) đã có quyết định thành lập và tiếp tục thẩm định 09 CCN, những quỹ đất này sẽ ưu tiên sản xuất các sản phẩm thuốc, dụng cụ y tế và hóa chất; hướng đến sản xuất sản phẩm công nghệ cao thời gian tới.
Về hoạt động thương mại, dịch vụ của thị trường trong nước năm 2020 tuy có bị ảnh hưởng, nhất là các ngành, lĩnh vực: Khách sạn, nhà hàng, du lịch, vận tải, xuất nhập khẩu. Song tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng đạt 584,7 nghìn tỷ đồng, tăng 2,7% so với năm 2019, trong đó: Doanh thu bán lẻ hàng hóa năm 2020 đạt 383,9 nghìn tỷ đồng, chiếm 65,7% tổng mức và tăng 10% so với năm 2019, trong đó doanh thu một số ngành hàng tăng khá: Đồ dùng, dụng cụ trang thiết bị gia đình tăng 23,2%; hàng may mặc tăng 15,1%; lương thực, thực phẩm tăng 14,4%; gỗ và vật liệu xây dựng tăng 7,2%. Riêng mặt hàng xăng dầu giảm 3,5% do nhu cầu đi lại giảm mạnh. Một số ngành dịch vụ tăng nhưng mức tăng không đáng kể như: Hoạt động dịch vụ cá nhân tăng 2,1%; dịch vụ y tế và hoạt động trợ giúp xã hội tăng 1,6%; giáo dục và đào tạo tăng 0,8%.
Nhìn chung các hoạt động thương mại, dịch vụ tiếp tục duy trì. Hoạt động cung ứng hàng hóa được bảo đảm ổn định trong dịp Tết Nguyên đán và thời điểm xảy ra dịch Covid-19; chỉ số giá tiêu dùng được kiểm soát.
Về xuất, nhập khẩu hàng hóa: Mặc dù các chuỗi cung ứng toàn cầu bị đứt gãy, giao thương ngưng trệ, nhưng tổng kim ngạch xuất, nhập khẩu của Thành phố Hà Nội năm 2020 ước đạt 44,8 tỷ USD, gấp 1,24 lần so với năm 2015.
Kim ngạch xuất khẩu năm 2020 gấp 1,53 lần so với năm 2015, tăng trung bình 8,9%/năm. Trong đó, kim ngạch xuất khẩu của Hà Nội ước tính đạt 16,0 tỷ USD, tăng 1,8% so với năm trước (năm 2019 tăng 12,8%), trong đó khu vực kinh tế trong nước đạt 9,8 tỷ USD (chiếm 61,5% trong tổng kim ngạch xuất khẩu), tăng 6,6%; khu vực có vốn đầu tư nước ngoài đạt 6,2 tỷ USD (chiếm 38,5%), giảm 5,1%. Một số nhóm hàng có giá trị xuất khẩu cao như: Máy vi tính, hàng điện tử đạt 2,6 tỷ USD, tăng 7,4% so với năm 2019; hàng dệt may đạt 1,8 tỷ USD, giảm 15,9%; máy móc thiết bị phụ tùng đạt 1,6 tỷ USD, giảm 9,5%; phương tiện vận tải và phụ tùng đạt 1,2 tỷ USD, giảm 11%.
Kim ngạch nhập khẩu hàng hóa năm 2020 ước đạt 28,8 tỷ USD, giảm 9,1% so với năm trước (năm 2019 tăng 2,1%), trong đó khu vực kinh tế trong nước đạt 22,1 tỷ USD (chiếm 76,7% trong tổng kim ngạch nhập khẩu) giảm 12,5%; khu vực có vốn đầu tư nước ngoài đạt 6,7 tỷ USD (chiếm 23,3%) tăng 4,7%. Một số nhóm hàng có giá trị nhập khẩu lớn như: Máy móc thiết bị, phụ tùng đạt 5,4 tỷ USD, giảm 11,5% so với năm 2019; máy vi tính, hàng điện tử và linh kiện đạt 2,8 tỷ USD, tăng 13,7%; phương tiện vận tải và phụ tùng đạt 1,5 tỷ USD, giảm 25,4%; xăng dầu đạt 1,8 tỷ USD, giảm 50,1%; sắt thép đạt 1,3 tỷ USD, giảm 17,6%.
Công tác quản lý nhà nước về công thương: Từ quy hoạch, kế hoạch, chương trình, đề án phát triển, quản lý công nghiệp, thương mại, thị trường được nâng cao về chất lượng, hiệu lực, hiệu quả, bảo đảm sự quản lý của Nhà nước theo pháp luật và các quy luật của kinh tế thị trường hiện đại định hướng xã hội chủ nghĩa; Đã tăng cường các hoạt động khuyến công và tư vấn phát triển công nghiệp, mở rộng thị trường. Đặc biệt, công tác quản lý nhà nước về thương mại nội địa đã có nhiều tiến bộ, nề nếp hơn; Công tác xúc tiến thương mại, nhất là kết nối tiêu thụ và xuất khẩu nông sản được đổi mới, mang lại hiệu quả. Năm 2020 là năm đầu tiên Hà Nội tổ chức 2 đợt khuyến mại tập trung (tháng 6, 7-2020 và tháng 11-2020). Cùng với đó, hàng loạt hoạt động kích cầu thị trường nội địa như kết nối sản xuất tiêu thụ, các tuần hàng Việt, tuần hàng nông sản các địa phương, sự kiện Hà Nội đêm không ngủ... đã giúp tổng mức lưu chuyển hàng hóa bán ra và doanh thu dịch vụ tăng mạnh, ước đạt 3.060,7 nghìn tỷ đồng (tăng 7,9% so với năm 2019).
Năm 2021, ngành công thương Hà Nội đặt mục tiêu giá trị tăng thêm ngành công nghiệp tăng 9% so với năm trước (cao gấp hơn 1,8 lần năm 2020); kim ngạch xuất khẩu tăng 5% (cao gấp gần 2,8 lần năm 2020); tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tăng 7-8% (gấp gần 3 lần năm 2020); tỷ lệ cụm công nghiệp đã đi vào hoạt động có hệ thống xử lý nước thải đạt tiêu chuẩn hoặc quy chuẩn kỹ thuật quốc gia tương ứng đạt 95%.
Đồng thời, phấn đấu khởi công xây dựng 43 cụm công nghiệp đã có quyết định thành lập, trong đó hoàn thành ít nhất 20 cụm công nghiệp; phát triển thêm ba trung tâm thương mại, 10 siêu thị, 100 cửa hàng tiện lợi, 26 chợ và cải tạo 77 chợ; từ 30 đến 40 điểm giới thiệu, quảng bá và bán sản phẩm OCOP…
Sở Công Thương Hà Nội và toàn ngành cần tập trung chỉ đạo và thực hiện tốt việc xây dựng Kế hoạch, thực hiện hiệu quả năm chủ đề “Kỷ cương, trách nhiệm, hành động, sáng tạo, phát triển” của thành phố Hà Nội gắn với các chương trình công tác trọng tâm, 10 chương trình công tác lớn của Thành ủy và các mục tiêu, chỉ tiêu phát triển kinh tế xã hội giao cho ngành.
Trong đó, thực hiện hiệu quả các chương trình xúc tiến thương mại, kích cầu phát triển, mở rộng thị trường, chương trình phát triển công nghiệp chủ lực, phát triển công nghiệp hỗ trợ, khuyên công trên địa bàn; chủ động rà soát các quy hoạch ngành công thương gắn với quy hoạch xây dựng chung Thủ đô, quy hoạch vùng huyện…, cùng thành phố tập trung thực hiện tốt mục tiêu “kép”, vừa đảm bảo phòng chống đại dịch Covid- 19 vừa phát triển kinh tế, lấy lại đà tăng trưởng nhanh và bền vững./.
Nguồn: Báo cáo của Sở Công Thương Hà Nội
Đinh Thị Bích Liên
Phòng Thông tin, Thư viện và Xúc tiến Thương mại - VIOIT